Nederland overspoelt wereld met ranzige reality shows

Het begon allemaal met Big Brother, een nog vrij onschuldig en vooral saai programma waarin ‘gewone’ mensen met elkaar in een huis werden opgesloten. Sindsdien heeft ‘reality tv’ zich vanuit Nederland als een mayonaisevlek over de rest van de wereld verspreid. Intussen is het tv-format in een afmattende zoektocht naar sensatie steeds verder afgegleden in het rijk der ranzigheid. Een groot succes voor de Nederlandse mediaproducenten, maar wordt het ons in de rest van de wereld in dank afgenomen?

De Britse krant The Independent reageert dinsdag geschokt op een plan van productiebedrijf Talpa voor een programma waarin pleegkinderen een nieuw pleeggezin zouden uitkiezen. De reactie is rijkelijk laat, aangezien het format zomer 2012 werd onthuld en niet lang daarna genadeloos werd neergesabeld door algehele verontwaardiging vanuit de samenleving met als gevolg dat het werd ingetrokken.

Maar tekenend is dat dit programma-idee pas in de laatste alinea van het artikel wordt genoemd als dieptepunt van ranzigheid dat de Nederlandse televisieproducenten over de wereld hebben uitgestort. Daaraan vooraf gaat een zes alinea’s durende opsomming die perfect de teloorgang van de, vooral, commerciële televisie beschrijft.

De lange lijst begint nog flatteus met de talentenjachten als The Voice, spelletjesprogramma’s als Deal or No Deal en de sterren-gerelateerde shows als Sterren Springen, Dansen, Schaatsen etc. Vervolgens komen programma’s aan de beurt die op de een of andere manier gecentreerd zijn rond de dood en seks. De Kist, Spuiten en Slikken, Neuken doe je zo. Op de volgende tree op de wenteltrap naar de diepste krochten van reality tv vinden we de programma’s die een maatschappelijke boodschap uitdragen of mensen willen activeren voornamelijk door te choqueren. Met, u raadt het vast al, de Grote Donorshow van BNN als pijnlijkste voorbeeld en Weg van Nederland, waarin asielzoekers zogenaamd moesten strijden om een verblijfsvergunning, als goeie runner up.

Al deze shows zijn, soms in aangepaste vorm, door buitenlandse producenten ingekocht en verschijnen al jaren op zenders over heel de wereld. Net als in Nederland nemen ze, bijvoorbeeld op de commerciële markt in het Verenigd Koninkrijk, een steeds grotere plek in. Uit het artikel in The Independent, een van de betere kranten daar, is te lezen dat het ons lang niet altijd in dank wordt afgenomen. Het maakt de trots waarmee producenten als John de Mol en Reinout Oerlemans over hun verovering van de wereld spreken wat beschamend. Waar onze Deense buren furore maken met thrillers en politiek drama (The Killing, Borgen) staan wij Nederlanders bekend om de export van voornamelijk bagger.