Rutte belooft aandacht voor schade bezuinigingsdrift

Woensdagochtend om 10:00 beginnen de Algemene Beschouwingen. Twee dagen vergadert de Kamer over de begroting die op Prinsjesdag is gepresenteerd.

Update 16.40

Het debat in de Tweede Kamer heeft wederom een Wilders-wending gekregen. Nadat Rutte afstand nam van een uitspraak van PVV-er Richard de Roon waarin hij de Turkse premier Erdogan een islamitische aap noemde, stormde Wilders naar de microfoon en riep: ‘Doe eens normaal man!’ De premier zag zich genoodzaakt te reageren met een ‘doe zelf eens normaal man’ waarop een één-tweetje volgde. Tweede Kamer-voorzitter Gerdi Verbeet besloot de mannen een halt toe te roepen.

Zelfs met de schofferingen aan zijn adres, vindt premier Rutte niet dat Wilders te ver gaat. ‘Hij overschrijdt mijn fatsoen’, maar wat Wilders doet is aan hem. Bij opstelling van dit kabinet zijn duidelijke afspraken gemaakt over de uitspraken van Wilders. Indien Rutte vindt dat deze te ver gaan, zal hij daar afstand van nemen. Wilders zorgt er echter wel voor dat het debat op het scherpste van de snede wordt gehouden. Hij houdt er nu eenmaal van om een rood lap vlees in de arena te gooien, beredeneert Rutte. Lees op de liveblog van De Volkskrant over de reacties van de fractievoorzitters op het optreden van Wilders en de reactie van Rutte.

Update 14.50

VK: Wilders en Rutte botsen over jonge Marokkanen. Rutte erkent dat ze zijn ‘oververtegenwoordigd in de statistieken’, maar zegt ook dat dit ‘meestal jongens zijn die niet op vrijdag naar de moskee gaan. Wat dat betreft is de door u gewenste ontislamisering van Nederland niet zo goed.’

Update 14.00

Rutte benadrukte nog eens dat het kabinet geen rekening houdt met een faillissement van Griekenland. Wel heeft het Ministerie van Financiën plannen B, C en D opgesteld voor het geval dat het land failliet gaat.

Update 13.15 Rutte kondigt aan de stapeling van bezuinigingsmaatregelen op sociale zekerheid langzamer door te voeren. Daarmee voorkomt hij dat groepen mensen in de problemen raken. Hij belooft de Kamer ‘maximaal te letten’ op de gevolgen die de stapeling heeft. Hij benadrukte dat mensen die nu in de sociale werkplaats of in de Wajong zitten geen last hebben van de ingrepen. 

Update 12.40

Pechtold snijdt nog eens het pensioenakkoord aan. Volgens Rutte is dit nieuwe akkoord bestendig voor alle generatie. De D66 fractieleider vindt het niet kunnen dat de schuld van 250 miljard wordt doorgeschoven. Hij wil dat Sociale Zaken een stappenplan maakt dat laat zien wat de effecten zijn van de grootste hervorming die dit kabinet gaat doorvoeren. “Ik wil dat het laat zien wat precies te gevolgen zijn voor iedere generatie.” Pechtold vindt het niet kunnen dat het kabinet er later op terug komt als ze nu iets over het hoofd heeft gezien. “Het is in Nederland al het probleem dat veel mensen al te weinig pensioen opbouwen.”

Update 12.30

Marianne Thieme confronteert Rutte met een drastisch tekort aan natuurlijk kapitaal. De ecologisch hoofdstructuur wordt ingeperkt en ook verdwijnen er natuurgebieden die bij elkaar zo groot zijn als de provincie Utrecht.

Ik vind het te treurig voor woorden dat ik nu door Rutte wordt uitgenodigd om met hem in een vliegtuigje te zitten om te kijken hoe mooi Nederland is. Natuurmonumenten heeft vandaag met afschuw gesproken over de afbraak van de natuur. Uit onderzoek blijkt ook nog eens dat maar 22 procent van de Nederlanders achter dit afbraakbeleid van de minister-president staat.”

Update 12.20

Rutte legt de kritiek van de oppositie naast zich neer dat hij meer belasting moet heffen of de toptarieven. “Nederland heeft al de hoogste belastingtop van de hele wereld. Als we die nog eens zullen verhogen, loopt onze kennis over naar het buitenland.” 

Update 12.15

Haersma Buma zegt het een opdracht te vinden voor het kabinet om 150.000 tot 200.000 mensen uit de bijstand aan het werk te krijgen. Rutte wil niet in streefgetallen denken omdat het bijstandsvolume inmiddels stijgt door de verslechterende economie. Buma wil dat de laagste loonschalen in cao’s beter benut worden om uitkeringsgerechtigden aan het werk te helpen. Hij vindt het zorgwekkend dat sommige sectoren eerder buitenlandse krachten aannemen dat werkloze Nederlanders.

Update 12.10

Pechtold (D66) benadrukt dat de lastendruk onder Rutte nog nooit zo hoog is geweest als in de afgelopen tien jaar. Pechtold snapt niet dat Rutte in deze tijden de hoogste belastingdruk niet opvoert.

Update 11.55

In de discussie over de pgb’s blijft Rutte beloven dat voor mensen die echt professionele hulp nodig hebben, de pgb in stand blijft. ‘Zelfs voor een lichtere zorgvraag’. Maar er is volgens hem afslanking nodig ‘en dat willen we op een nette manier doen. Mensen die het binnen de familie kunnen regelen, moeten dat gaan doen.’ Arie Slob (ChristenUnie) vraagt zich af of die vader met twee kinderen met een pgb deze zullen behouden. De regels die Rutte gaat hanteren zijn volgens hem nog te vaag.

Update 11.45

Roemer kaart nog eens de korting op sociale werkplekken aan.

“De feiten spreken zo. Gemeenten geven al aan dat ze geen geld meer hebben voor deze mensen. Bedrijven willen ze niet meer. Zelfs het ministerie voldoet niet aan de 1 procent’s norm en ook wordt deze groep nog eens gekort op de bijstand.”

Rutte is van mening dat er te veel mensen het label hebben gekregen dat ze niet meer aan het werk kunnen. “Dan vind ik het socialer om ze een duwtje in de rug te geven .”

11.25

GroenLinks-leider Jolande Sap wijst de premier erop dat hij wanneer hij spreekt over het PGB spreekt over cijfers en niet over mensen.

11.20

Premier Rutte nodigt Cohen uit om een keer samen met hem een bezoek te brengen aan een sociale werkplaats. De PvdA-leider wijst op zijn beurt de minister-president erop samen met SP-leider Emile Roemer vaak genoeg op bezoek te gaan bij sociale werkplaatsen. In tegenstelling tot de premier. ChristenUnie-fractievoorzitter Arie Slob stelt voor arbeid goedkoper te maken, om zodoende de werkloosheid in te perken. 400.000 mensen zitten thuis op de bank. De premier vindt echter dat Nederland het goed doet: ‘We hebben in Europa de laagste jongerenwerkloosheid’.

11.15

Rutte redeneert dat de afschaffing van het PGB niet zal leiden tot stijging van zorgkosten ‘aan de andere kant’, omdat hij ervan uitgaat dat er een grote uitval zal zijn van mensen die de PGB helemaal niet nodig hebben. Cohen wil dat de premier de collectieve voorzieningen in stand houdt en niet kapot maakt. Er moet echter onderscheid gemaakt worden tussen mensen die écht aangewezen zijn op die voorzieningen en mensen die dat niet zijn.

11.07

D66-fractievoorzitter vraagt Rutte of hij het CPB en de Raad van State als onafhankelijke scheidrechters erkend. Hij doet dit omdat de Raad van State in een analyse van de miljoenennota stelt dat het kabinet onvoldoende blijk geeft van de ernst van de situatie. Dit kabinet hervormt te weinig, aldus Pechtold. Rutte noemt een reeks van plannen van dit kabinet waaronder de invoering van een nationale politie, het aanpakken van het leenstelsel in het Hoger Onderwijs. Pechtold reageert door te stellen dat geen van de plannen van het kabinet hervormingen zijn, maar stelselwijzigingen.

11.00

Emile Roemer vraagt de minister-president een omschrijving te geven van het woord samenleving. Rutte noemt een hele reeks termen die met name betrekking hebben op de economie, waaronder ‘handel’. Rutte: ‘Dat is iets unieks, we handelen met de hele wereld, zijn spaarzaam.’ De SP-voorzitter wijst Rutte erop dat de individualisering die dit kabinet voor ogen heeft de samenleving juist tegenwerkt. ‘Samenleving heet niet voor niets samen-leving’.’ De gemeenschapszin wordt door dit kabinet teniet gedaan, aldus Roemer:

Alles wat een samenleving bindt, mis ik in de visie van de premier.”

10.50

GroenLinks-fractievoorzitter Jolande Sap wijst premier Rutte erop dat uit een analyse van het Centraal Planbureau blijkt dat de bezuinigingen van dit kabinet grote risico’s met zich meedragen.

10.40

Rutte begint zijn betoog door te stellen dat dit kabinet het huishoudboekje op orde te moeten stellen. De groeimachine moet aangezet worden en de veiligheid moet vergroot worden. ‘De problemen in de wereld zijn ernstig. We hebben te maken met een aanwakkerende storm uit de zuidelijke landen in Europa.’ De premier spreekt met name over financiële versterking van Nederland. CDA-fractievoorzitter Van Haersma-Buma herinnert de premier er aan dat het moet gaan over ‘meer dan geld alleen’.

Over de immigratiewetgeving vraagt D66-leider Alexander Pechtold hoe de premier terugkijkt om immigratie en veiligheid als speerpunten te maken. Volgens Rutte is dit allang en nog steeds zo. Rutte: ‘We kunnen zo niet doorgaan’.

PvdA-leider Job Cohen stelt dat door dit kabinet, onder leiding van premier Rutte, steeds minder mensen ‘aan de slag’ kunnen. Hij wijst hierbij naar de afschaffing van het PGB. Rutte houdt vol dat de PvdA mensen die niet écht afhankelijk zijn van sociale voorzieningen afhankelijk houdt, alhoewel met goede bedoelingen. 

Update 22.09 10.30

Deel twee van de Algemene Beschouwingen is inmiddels begonnen. Bij aanvang nam SP-leider Emile Roemer onmiddelijk het woord. Hij deed dit omdat hij de eerste dag om een brief had gevraagd van premier Rutte waarin hij afstand neemt van de uitlatingen van PVV-leider Geert Wilders. De premier weigert echter een brief te schrijven omdat hij zich ‘kapot heeft geërgerd’ aan de berichtgeving over de Algemene Beschouwingen. Deze ging alleen over het schofferende taalgebruik van Wilders en niet over waar het eigenlijk om zou moeten draaien: De problemen in Nederland. Rutte: ‘Ik kies zelf een moment in het debat om te reageren op de vraag van Roemer’. Roemer herinnerde de premier er aan bij aanvang van dit gedoogkabinet te hebben aangekondigd altijd onmiddelijk afstand te zullen nemen wanneer Wilders iets zou zeggen waar hij het mee oneens zou zijn.

D66-leider Alexander Pechtold neemt genoegen met de uitlating van Rutte dat hij zich ‘kapot heeft geërgerd’, maar wil wel weten van de premier wat voor effect de uitlatingen van Wilders op het gedoogkabinet hebben.

Van Geert Wilders mag iedereen de boom in. Omdat hij door Alexander Pechtold wel eens een extremist genoemd is, mag hij Cohen een poedel noemen, zo redeneert hij.

Update 22.00

Vicepremier Maxime Verhagen heeft kritiek geuit op het taalgebruik van PVV-leider Geert Wilders tijdens het debat vandaag. “Ik vond dat het woordgebruik niet altijd de schoonheidsprijs verdiende”, zei Verhagen. “Als het bedoeld was als humor, heeft hij de plank flink mis geslagen.” Of het woordgebruik van Wilders aanvaardbaar is, is aan de voorzitter van de Tweede Kamer ter beoordeling, zei Verhagen. Het optreden van Wilders heeft een groot deel van de Kamer tegen de haren in gestreken. Zowel coalitie- als oppositiepartijen waren vol onbegrip. CDA-fractievoorzitter Sybrand van Haersma: “Als je vrijheid van meningsuiting hebt, moet je ook respect hebben. Dat heb ik bij de heer Wilders gemist.”

De fractievoorzitters van PvdA, SP, GroenLinks, D66 en ChristenUnie uitten tijdens het debat al hun ongenoegen over de manier waarop Wilders over en tegen collega’s sprak, maar ook over de manier waarop hij over de islam sprak. ( VK )

Update 20.00

SP-leider Emile Roemer wil dat premier Mark Rutte morgen nog voor zijn beantwoording van alle vragen uit de Tweede Kamer eerst ingaat op ‘alle aantijgingen’ van PVV-leider Geert Wilders, inclusief die aan het adres van mensen uit het kabinet. “Ik kan mij niet voorstellen dat na ruim een uur schofferen en schelden het kabinet de PVV nog gedoogt”, aldus Roemer. Hij vindt dat de PVV-leider “van iedereen een karikatuur heeft gemaakt” waardoor een zinvol debat niet mogelijk bleek. ( VK )

D66-leider Alexander Pechtold plaatst vraagtekens bij de relatie tussen coalitiepartij CDA en de PVV. “De gedoger noemt het een huwelijk, CDA-aanvoerder Maxime Verhagen een latrelatie. Maar zo’n open latrelatie is een gewaagd experiment voor een gezinspartij'”, zei Pechtold. “Maar het bevalt goed, daar bij het CDA? Dat leegeten van de PVV? Die gedoogconstructie, een topformule! Hillen, Bleker, Verhagen, wat een meester-strategen”.

Bovendien vindt Pechtold dat het CDA zijn belofte om Wilders terug te roepen als hij zich negatief uitlaat over islam niet nakomt. Toen in een debat de term ‘islamitisch stemvee’ viel, hield het CDA zich stil, memoreerde hij. “Haatpaleizen? Oorverdovende stilte van Buma en Verhagen.” ( Trouw )

Update 17.30 Pechtold wijst er in zijn speech nog even op dat Rutte Europa verkoopt als levertraan. “Het is goed voor je, maar het smaakt heel vies.” Hij vraagt zich af of dit kabinet de Nederlandse geloofwaardigheid niet heeft verkwanseld naar de rekenfout. “In Brussel gaan de paperassen in de tas als het duo Rutte-De Jager eraan komt…”

Update 16.30

De SP stuurt aan op erkenning van de Palestijnse staat door de Verenigde Naties. “De erkenning bij de VN zal helpen bij het tot stand brengen van een gelijkwaardig gesprek met Israël”, zei SP-leider Emile Roemer. Het voorstel werd hard neergeslagen door Wilders die direct reageerde ‘zelden zoveel domheid na elkaar’ te hebben gehoord. Hij stelt dat het ‘waar ook ter wereld’ niet mag gebeuren dat terroristen een eigen staat krijgen’. Daarmee wijst hij naar de radicale Hamas die door de EU en de VS als een terroristische organisatie wordt gezien. President Abbas van de Palestijnse Autoriteit dienst vrijdag het verzoek in om een volwaardig lid van de VN te worden.

Update 14.45

PvdA-leider Job Cohen dreigt met een motie van afkeuring of wantrouwen over het bezuinigingsbeleid van het kabinet. Hij vindt dat dit kabinet kwetsbare groepen onevenredig hard raakt. Voordat hij een besluit neemt wacht hij eerst op antwoord van Rutte. ‘Wie weet dat hij nog iets moois op het gebied van het persoonsgebonden budget doet.’

U pdate 13.45

Aan het eind van de eerste helft van de politieke beschouwingen leggen de oppositieleiders ieder nog een belangrijke vraag aan Blok voor. Roemer vindt dat het kabinet blijft doen alsof de Eurocrisis een natuurverschijnsel is geweest waar ze niets aan hebben kunnen doen. Roemer wil dat Blok toegeeft dat het ook te wijten is aan neo-liberaal bestuur. Blok ziet het meer als ‘slecht bestuur’ in zijn algemeenheid zonder er een sticker op te plakken.

Pechtold wil van de VVD partijvoorzitter weten wanneer minister Bijsterveldt eindelijk terugkomt op de motie die is aangenomen voor voorlichting over homoseksualiteit op middelbare scholen. Bijsterveldt legde deze motie naast zich neer. Blok noemde geen datum maar zei dat de VVD precies hetzelfde denkt over homoseksualiteit als D66. Toch zei hij niet de illusie te hebben dat de problemen met homo’s op middelbare scholen met beleid uit Den Haag opgelost kunnen worden. 

GroenLinks fractievoorzitter Sap vindt dat dit kabinet Haagse bluf speelt door te zeggen dat ze ook banen creëert. “Uit de macro economische begroting blijkt dat er door bezuinigingen 10.000 banen verdwijnen.” Volgens Blok komen daar genoeg banen bij omdat hij investeert in goede bedrijvigheid, maar Sap vindt dat hij die belofte nog niet genoeg heeft waargemaakt. 

Job Cohen houdt het bij zijn slogan ‘Blok kent van alles de prijs, maar niet de waarden’.

Om 14.30 worden de Algemene Beschouwingen in de Kamer hervat.

Update 12.50

Emile Roemer, fractievoorzitter van de SP vindt dat dit kabinet bezig is met het afschrijven van mensen. Daarmee bedoelt hij het verdwijnen van de sociale werkplekken en het afschaffen van het naar vermogen werken.

Gemeenten zijn niet in staat die mensen daadwerkelijk te helpen. Die mensen komen geen van allen aan een reguliere werkplek. Dat betekent dat de VVD hen rechtstreeks in de armoede dempt en ze afschrijft voor deze samenleving. Dat is het meest kwalijke aan dit kabinet en het standpunt van de VVD.”

Blok ontkent dat sociale werkvoorzieningen de enige mogelijkheden zijn om mensen aan het werk te krijgen.

Update 12.45

De verlaging van de ontwikkelingshulp en de schuld die particulieren hebben is een grote zorg van ChristenUnie fractievoorzitter Arie Slob. Het steekt hem dat Blok de hulp aan de aller armsten in de wereld zinloos noemt. “Dat gaat me te ver.” Ook loopt de VVD volgens hem met een grote boog om een andere probleem heen. Hij mist de aandacht voor de oplopende schuld van particulieren die inmiddels twee keer zo hoog is als de staatsschuld. Daarop antwoordt Blok dat schuld hebben op zichzelf geen zonde is, maar dat het pas een probleem wordt als mensen die schuld niet meer in de hand hebben. Daarmee geeft hij aan dat hij de particuliere schuld nog niet nijpend genoeg vindt.

Update 12.30

D66 fractievoorzitter Alexander Pechtold gaat nog even door over de eigen verantwoordelijkheid die de VVD heeft in de Europese crisis. Hij vindt Blok’s verklaring voor de crisis in Ierland bijzonder. Blok vindt dat de crisis daar is te wijten aan het vastgoed. Dat klopt volgens Pechtold niet. “Alle tegoeden moesten door de Nederlandse overheid gegarandeerd worden. De overheid als een soort geluksmachine. Die aanval op Ierland van u snap ik niet. Ik ben het met u eens dat we Nederland klaar moeten maken om toekomstige problemen op te vangen, maar dan moet we ook kijken naar ons eigen beleid.”

Update 12.15

GroenLinks fractievoorzitter Jolande Sap mist een belangrijk onderdeel in het verhaal van Blok over de Europese crisis. Ze wil dat Nederland en Noord-Europese landen eindelijk hun verantwoordelijkheden nemen. “U was er zelf al die jaren bij. U wist dat toetreding van Griekenland grote gevolgen had omdat we zelf geen goede sancties hadden.” Sap vindt dat de VVD moet stoppen met de Zuid-Europese landen de schuld in de schoenen te schuiven van de Europese crisis. Sap wil dat Blok kleur bekend over zijn houding tegenover Europa. Daarop zei hij dat de VVD een fel sanctiebeleid zal voeren.

Update 12.00:

VVD-fractievoorzitter Stef Blok heeft het woord genomen. Hij neemt onmiddelijk de economische crisis als invalshoek: “Nu nadert op volle snelheid het tweede deel. Het gevaarlijkste deel. Want in het eerste deel van de storm heeft het schip al averij opgelopen.” Hij waarschuwt de Tweede Kamer voor te hoge rentes op de staatsschuld. De overheid mag rekeningen niet vooruitschuiven, aldus Blok. De VVD-voorzitter herinnert eraan dat Nederland niet eindeloos leningen kan blijven geven. EU-landen die zich niet aan de afspraak houden moeten uit de EU gezet kunnen worden meent de VVD-er. Op de vraag van Cohen of dit ook voor Griekenland geldt, antwoordt Blok deels bevestigend.

Update 11.55:

Lees de volledige inbreng van Cohen op Joop: Kabinet kent van alles de prijs, maar van niets de waarde

Update 11.50:

Cohen beëindigt zijn inbreng met:

Niet de hoop, maar de angst regeert. De angst voor aanslagen van een extremist of een gek. De angst voor een economische ramp. De angst voor de islam of de angst voor elkaar in een samenleving met zoveel verschillende culturen en geloven. We mogen niet toestaan dat de angst gaat regeren. Laten we dat na tien jaar bange tijden achter ons laten. Dat kan. We kunnen vertrouwen op onze kracht. De euro kan overeind blijven als politici niet bang zijn voor de kritische kiezers, maar lef tonen. We kunnen economisch de strijd met China en India aan als onze leiders vooruit kijken en zorgen dat we investeren in de slimste, snelste en beste arbeidskrachten van de wereld door het beste onderwijs. De spanningen in de samenleving zijn te overbruggen als we hard werken aan integratie en gezamenlijk  de vrijheden die we hier hebben opgebouwd voor iedereen verdedigen. Het kan. Maar het vergt wel leiderschap”

Update 11.40:

Cohen wil geen extra bezuinigingen doorvoeren. Hij wil een belastingverschuiving en geen belastingverhoging. Stef Blok(VVD) vreest dat met de voorstellen van de PvdA werkgevers het land uitvluchten. Tijdens de inbreng van Cohen is de CPB doorrekening van de alternatieve begroting van de PvdA binnengekomen. Volgens Van Haersma Buma betekent de begroting van de PvdA 2,5 miljard euro lastenverzwaring.

Update 11.30:

CDA-fractievoorzitter Van Haersma Buma verwijt Cohen geen alternatief te hebben voor de bezuinigingen op de persoonsgebondenbudgetten. Cohen stelt echter dat de manier waarop het kabinet omgaat met het PGB, ofterwijl het afschaffen ervan, visieloos is. Het PGB kan ingeperkt worden door onder meer fraude tegen te gaan en de aanvraag van het PGB te veranderen, aldus Cohen. Het kabinet stelt volgens de PvdA-fractievoorzitter simpelweg ‘het wordt te duur, dus we schaffen het af’, terwijl er nog helemaal geen goedkopere oplossing is.

Update 11.05:

SP-voorzitter Emile Roemer vraagt Job Cohen waarom de PvdA akkoord is gegaan met het pensioenakkoord. De PvdA stemt in met een verbetering van 40 miljoen euro in het akkoord, terwijl er in totaal 4 miljard euro wordt bezuinigd. Cohen stelt dat het niet alleen om het geld gaat, “maar ook dat mensen met een laag inkomen later minder hoeven in te leveren als ze eerder met pensioen gaan. Dat verschil heeft een veel grotere waarde dan 40 miljoen”.

Update 10.55:

Geert Wilders lijkt op oorlogspad en grijpt iedere mogelijkheid aan om Job Cohen ‘De Grote Gedoger’ te noemen. Hij noemt Cohen onder meer de bedrijfspoedel van premier Mark Rutte, die zo nu en dan tegen een boom aan mag plassen, maar zodra Rutte thuis is meteen op zijn schoot springt. Cohen weerlegt de aanval van Geert Wilders, leider van gedoogpartij PVV, door te stellen dat Wilders op ieder ogenblik de stekker uit dit kabinet kan trekken. Iets wat de PvdA níet kan, aldus Cohen. Op de vraag wat hij liever heeft: Een nieuw kabinet, of doorgaan met dit minderheidsbeleid verklaart Cohen dat hij liever een nieuw kabinet ziet. Marianne Thieme, voorzitter van de Partij van de Dieren is van mening dat de PvdA wel degelijk de stekker uit het kabinet kan trekken, maar het kabinet in het zadel houdt vanwege een ‘grote Europese droom’. Thieme sluit zich aan bij Geert Wilders en noemt Cohen ‘De Grote Gedoger’.

Update 10.45:

Job Cohen opent door te stellen dat mensen weer vertrouwen nodig hebben. Vertrouwen in de toekomst en vertrouwen in elkaar. ‘Dit kabinet kent van alles de prijs, maar van niets de waarde.’ Hij roept het kabinet op om ‘echt te hervormen’ en niet te snoeien om te groeien: ‘Wat we zien is Mark Rutte. De tuinman met een kettingzaag. Niets van waarde is veilig voor de kettingzaag van Rutte.’ Het CDA springt in door te vragen waarom de PvdA in haar tegenbegroting meer wil bezuinigen dan in het verkiezingsprogramma. Cohen stelt dat zijn partij niet in één keer wil kappen, maar structurele veranderingen wil doorvoeren. Zo wil de PvdA onder meer iets aan de hypotheekrente aftrek te doen. Iets waar de VVD ‘geen centimeter’ aan wil veranderen.

Update 10.25:

PVV-leider Geert Wilders doet bij aanvang van de Algemene Beschouwingen onmiddellijk een poging PvdA-leider Job Cohen in het gedooghoekje te drijven. Hij vraagt de voorzitter niet Cohen, ‘de grootste gedoger van het kabinet’, maar Emile Roemer, SP-voorzitter, in de woorden van Wilders ‘de grootste oppositieleider’, het eerste woord te geven. Hij vraagt om een hoofdelijke stemming, maar deze wordt unaniem door alle partijen afgewezen. Jolande Sap verklaart: “Er is maar één gedoger en dat is Geert Wilders zelf.” GroenLinks Kamerlid Tofik Dibi twittert over de actie van Geert Wilders:

Wat een goedkope stunt van @geertwilderspvv meteen aan het begin van het debat #kleuter

NRC Handelsblad heeft op een rijtje gezet waar de toeschouwer op moet letten:

Zoeken naar onenigheid tussen VVD, CDA en PVV levert veel inzicht op. Daar zullen de politieke problemen vandaan komen, en in het ergste geval crisis. Wat de symptomen zijn? Openlijke ergernis is een goede graadmeter. Dan is de spanning blijkbaar zo pregnant dat zalvende woorden of een kop koffie achter de schermen onvoldoende zijn. 

Meer tips in de Kijkwijzer.

De Volkskrant wijst op het belang van een tegenbegroting voor de partijen die in de oppositie zitten:

In 1998 kwam toenmalig Kamerlid en financiële man van GroenLinks, Kees Vendrik, met de allereerste tegenbegroting. Reden: discipline. Als we als oppositie eisen dat het kabinet ergens meer geld aan uitgeeft, dan moeten we er meteen bij zeggen hoe we die uitgaven denken te dekken. Zonder tegenbegroting en dus dekking waagde de latere premier Balkenende het als Kamerlid in 1999 minister van Financiën Zalm te kritiseren. Zalm liet Balkenende alle hoeken van de Kamer zien. Sindsdien durft de oppositie geen kritiek meer te hebben op financiële kabinetsplannen zonder alternatieven in de achterzak.

GroenLinks trakteerde vooraf aan de vergadering op Haagse Bluf, het dessert dat volgens Jolande Sap het kabinetsbeleid kenmerkt.

Voor het beste debat: Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook