'Sociaal vangnet alleen voor mensen die in het gareel lopen'

‘Dit kabinet is telkens bezig om bijstandsgerechtigden in het gareel te dwingen. Ons in de Grondwet verankerde recht op een bestaansminimum dreigt te verworden tot een knoet om mensen mee te disciplineren’, zegt een kritische hoogleraar socialezekerheidsrecht, Gijsbert Vonk, zaterdag in Trouw

Gemeenten moeten sinds de Participatiewet van kracht is (sinds 1 juli) een tegenprestatie vragen aan mensen met een bijstandsuitkering. Maar zijn daarbij verplicht zich te houden aan een overvloed aan voorwaarden. Volgens hoogleraar socialezekerheidsrecht Gijsbert Vonk, werkzaam aan de Rijksuniversiteit Groningen, ontstaat er op deze manier ‘een sociale zekerheid waar mensen liever geen beroep op willen doen omdat het hen neerdrukt en geen perspectief biedt’.  

Voorwaarden Om een beeld te krijgen van de voorwaarden waaraan voldaan moet worden: allereerst mogen gemeenten geen regulier werk aanbieden, omdat er anders een verdringing op de arbeidsmarkt ontstaat. Ook moet het gaan om ‘maatschappelijk nuttig werk’ en moet de tegenprestatie een tijdelijke aanstelling zijn die de bijstandsgerechtigde parttime uitvoert. Ondanks deze voorwaarden zijn er gemeenten die zonder schroom bijstandsgerechtigden 32 uur per week enveloppen laten vouwen of papier laten prikken, meent hoogleraar Vonk. Hij zegt verder:

Participatie is voor veel bijstandsgerechtigden synoniem geworden voor dwang

WW Ook degenen die nét zonder werk zitten en daarom recht hebben op een WW-uitkering hebben te maken gekregen met de strengere regelgeving, sinds de Wet wet en zekerheid is ingevoerd. Duurde een ww-uitkering eerst nog 38 maanden, nu is dit  nog maar 24 maanden. Er moet daarbij ook langer gewerkt worden om die 24 maanden recht op WW op te bouwen. Ook is de uitkering aanzienlijk lager als de uitkeringsgerechtigde niet een heel jaar aaneengesloten gewerkt heeft.  

Dit laatste is dan ook zeer nadelig voor bijvoorbeeld flexwerkers en mensen met tijdelijke contracten. Dit terwijl tegelijkertijd het aantal flexwerkers en mensen met een tijdelijk contract sterk toeneemt. Volgens arbeidsmarktdeskundigen ontstaat er zo grote concurrentie tussen de werklozen en laagbetaalde werkenden, meldt Trouw.

Hoogleraar Vonk ziet het in ieder geval somber in voor werklozen in de WW en in de bijstand wanneer deze regelgeving niet snel wordt aangepast:

Dat is een groep die niet onmiddellijk grote gevoelens van solidariteit oproept. Dit kabinet lijkt er alleen te zijn voor de hardwerkende Nederlander met zijn VOC-mentaliteit en zijn opgepoetste arbeidsethos.

Trouw.nl: Sociaal vangnet vertoont steeds meer gaten Foto cc: Jan Truter