Syriza sleept uitstel binnen

Er lijkt een akkoord bereikt tussen de eurolanden over verdere steun aan Griekenland. De belangrijkste dwarsligger, Duitsland, zou akkoord zijn met een conceptvoorstel, wat nog wel moet worden voorgelegd aan de andere eurolanden. Het nieuws werd bekendgemaakt door de Griekse delegatie bij de vergadering van de eurogroep. Wat het akkoord precies behelst, is nog niet bekendgemaakt. Wel zou de noodhulp aan Griekenland tenminste met vier maanden verlengd worden en zou een bankroet en een “grexit” -uittocht uit de eurozone- voorlopig vermeden worden.

Updates onderaan artikel

Eerder: Eurogroep voorzitter Jeroen Dijsselbloem heeft op twitter laten weten een officieel verzoek van de Grieken te hebben ontvangen voor verlenging met zes maanden van de Europese noodkredieten. Het is onbekend onder welke voorwaarden de Grieken willen verlengen. Intussen heeft de Griekse regering wel bekend gemaakt de belastingschuld van mensen met een kleine beurs gedeeltelijk te willen kwijtschelden. Daar komen ze voor in aanmerking zodra ze 200 euro van hun huidige belastingschuld hebben voldaan. Vorige regeringen hebben de druk op de armen opgevoerd, terwijl de rijken de dans ontsprongen. “Dat gaan wij veranderen”, aldus onderminister van Financiën Nadia Valavani.

In the Guardian legt de Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis uit wat de Griekse regering voor ogen heeft: het kapitalisme tegen zichzelf in bescherming nemen. Anders komen overal in Europa uiterst rechts en neonazi’s aan de macht, die een nieuw donker tijdperk zullen inluiden dat misschien generaties lang duurt. Varoufakis zegt dat mechanisme in werking te hebben gezien tijdens zijn studie in Engeland gedurende het bewind van Margaret Thatcher: haar afbraakbeleid van de verzorgingsstaat en haar privatiseringen veroorzaakten veel ellende maar leidden tegelijkertijd tot een verzwakking van de linkse beweging in het Verenigd Koninkrijk.

Aan de andere kant: als de huidige elites ongestoord hun gang kunnen gaan, is Europa ook ten dode opgeschreven want dan halen zij op den duur de creativiteit en de vrijheid uit het systeem, die verantwoordelijk zijn voor groei en vooruitgang. Daarom is hij niet bereid om de eurozone te laten ontploffen. Hij wil tijd winnen om te voorkomen dat politieke krachten van het type Gouden Dageraad het linkse politiek onmogelijk maken om een alternatief te bieden voor het kapitalisme, dat op de lange duur wel ruimte biedt aan de vrijheid en de creatieve krachten, die ten grondslag liggen aan elke vooruitgang. Het lijkt allemaal wel een beetje op de maanden uitstel die hij nu eist om een nieuwe deal tussen Griekenland en de andere Eurolanden op touw te zetten, die een uitweg biedt uit de verarming van de laatste jaren.

Varoufakis’ analyse van de crisis, zo schrijft hij, is gebaseerd op de economische theorieën van Karl Marx. In het artikel oefent hij scherpe kritiek uit op het werk van de oude meester. Maar hij bekent dat hij altijd is gedreven door de kern van diens analyse: het kapitalisme kent tegenstellingen die zich niet structureel met elkaar laten verzoenen. Die komen steeds weer tot uiting in crises, zoals de huidige.

Varoufakis heeft nog iets anders van Marx geleerd, zegt hij. Een werkgever kan nooit precies bepalen hoeveel waarde een werknemer toe zal voegen aan zijn bedrijf, terwijl hij die wetenschap wel nodig heeft om goed te kunnen calculeren. Om die reden is hij gedwongen de activiteiten van zo’n werknemer in een zo vast mogelijk kader van regels en productie-eisen te vatten. Zo wordt de mens een willoze machine, een soort levende plant net als in de beroemde sciencefictionfilm the Invasion of the Body Snatchers. Daardoor verliest het kapitalisme de dynamiek die voor zijn overleven noodzakelijk is.

Het artikel van Varoufakis is de bewerking van een lezing die hij in 2013 hield op het zesde Subversieve Festival in Zagreb.

Update donderdag 19.00 uur Het door Griekenland ingediende voorstel voor verlenging van de Europese noodkredieten is door Duitsland verworpen. De Duitsers menen dat de Grieken erop uit zijn om meer krediet te krijgen zonder aan de eisen van de Europese geldschieters te hoeven voldoen. Dat meldt onder meer de Volkskrant. Uiterlijk vrijdag moet een akkoord worden bereikt over het Griekse hulpprogramma. Lukt het de Eurogroep niet om tot een overeenstemming te komen, dan gaat de Europese geldkraan dicht.

De Duitse minister van Financiën, Schäuble, schrijft over het voorstel van de Grieken:

De brief uit Athene is geen voorstel voor een duurzame oplossing.”

De concessies die de Grieken nu doen zijn niet in lijn met de criteria van de Eurogroep, aldus de minister.

Update vrijdag 11.00 uur – Om 15.00 uur vergadering ministers van Financiën Het is erop of eronder voor de Grieken. Vrijdagmiddag om 15.00 uur schuiven de ministers van Financiën van de landen van de Eurogroep aan bij de vergadering over de verlenging van het steunprogramma voor de Grieken. Het is de laatste kans voor Griekenland om opnieuw hulpgeld uit Europa te krijgen.

Op donderdag vroegen de Grieken om verlenging van het deze maand aflopende steunprogramma met nog eens zes maanden, maar Duitsland als grootste Europese geldschieter wees dat verzoek snel af. Andere eurolanden, waaronder Nederland, zijn ook kritisch, maar gooien het voorstel niet direct in de prullenbak.

De Duitse minister van Financiën Schäuble vond dat het voorstel van Griekenland te onzeker is en geen duurzame oplossing biedt. Het Duitse ministerie van Financië n gebruikt hardere bewoordingen dan bijvoorbeeld de president van de Bundesbank, en dat – plus de verschillende houdingen van de eurolanden – draagt volgens Griekenland-correspondent Nikos Lanser ( BNR ) bij aan de verwarring en een moeilijk onderhandelingsklimaat.

Als een akkoord uitblijft, komt Griekenland naar verwachting binnen enkele weken in betalingsproblemen.