Verbeet: Rutte had moeten stilvallen

Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet vindt dat Rutte had moeten stilvallen toen Wilders hem aanviel met ‘Doe eens normaal man!’ Rutte was mij net een slag voor door te gaan roepen ‘Doe zelf normaal!'”, zei Verbeet in Met het Oog op Morgen. “Ik vind in zo’n geval, als je in je ambt als minister-president zo bejegend wordt, dat je dan meteen stilvalt om het aan de voorzitter over te laten. Zo’n manier van optreden moet je niet laten gebeuren.”

Update zondag 25 september Verbeet vindt ingrijpen bij heftige woordenwisselingen niet altijd nodig. Dat zei ze zondagochtend in de talkshow Eva Jinek op Zondag. In een reactie zei ze:

“Ik kan niet overal ingrijpen. De voorzitter moet er ook niet altijd tussen zitten. […] Politici horen elkaar te lijf te gaan met woorden.

Zaterdag 24 september

Verbeet zegt veel brieven te hebben ontvangen van burgers die ‘geen waardering en respect hebben voor hoe hun volksvertegenwoordigers zich gedragen’. Ze voelt geen behoefte om Wilders nu achteraf nog een tik op de vingers te geven.

Het is wel een volwassen volksvertegenwoordiger. We zitten hier niet in een brugklas. We moeten ook niet onderschatten dat er ook heel veel mensen zijn die vinden dat de PVV hun opvattingen vertolkt op de manier waarop zij dat graag zien. We moeten oppassen dat de voorzitter als bewaker van hoe het vroeger was wordt ingezet.

De Nationale Ombudsman Alexander Brenninkmeijer vindt dat zowel het gezag van de Tweede Kamer als van premier Rutte is aangetast door beledigingen en geschreeuw in het debat. Dat zei hij zaterdag in TROS-Kamerbreed. Ook verwijt Brenninkmeijer Wilders ‘treitergedrag en ongefundeerde, zeer felle aanvallen op collega-Kamerleden’. 

Update 21.30 Ook Frans Weisglas sluit zich bij de kritiek van Brenninkmeijer aan. Volgens hem had Verbeet op bepaalde momenten harder moeten ingrijpen. Dat Verbeet zich beklaagt over het feit dat ze geen instrumenten heeft om in te grijpen, mist volgens Weisgls elke grond:

Die mogelijkheden staan zwart op wit in het reglement van orde. Als Verbeet zegt dat zij geen instrumenten heeft, bewijst zij dat ze haar eigen reglement niet kent.”

Vrijdag 23 september:

PvdA-leider Job Cohen verwijt Mark Rutte dat hij het ambt van de premier beschadigt door zich door Wilders uit laten foeteren. De ouwejongenskrentenbrood-houding van Rutte is funest omdat hij daarmee het gezag van de functie aantast.

Cohen uitte zijn kritiek bij Pauw & Witteman naar aanleiding van een vraag van NRC-redacteur Pieter van Os. De PvdA-leider maakte onderscheid tussen de algehele onwenselijkheid van het vrijwel continue gescheld van Wilders en de manier waarop Rutte daarop reageert.

Wilders riep donderdag vanuit de zaal ‘doe eens normaal man’ naar de premier. Rutte antwoordde daarop met ‘doe zelf eens normaal’. Bekijk hier het fragment.

Volgens Cohen is de premier degene die het land straks door de zware storm van de crisis moet leiden. Te familiair gedrag doet afbreuk aan dat leiderschap.

VVD-spindoctor Frits Huffnagel, naast Cohen aan tafel, zette alle zeilen bij om Cohen en ‘zijn linkse vrienden’ de schuld voor het rumoer rond Wilders in de schoenen te schuiven. Van Os merkte tot slot op dat Huffnagel makkelijk praten heeft omdat de VVD de Kamerschreeuwer tijdens de Algemene Beschouwingen geen enkele maal van repliek heeft gediend.

De Volkskrant over de aanvaring tussen Wilders en Rutte:

In een snelle escalatie verloren beiden alle gebruikelijke decorum uit het oog in wat even klonk als een kroegruzie. Waar in eerdere gevallen aanvallen en aanvaringen oogden als een spel, leek hier even drift op te flakkeren en schoten beiden verder door dan de bedoeling was. Daarmee liep het debat uit op precies datgene wat Rutte had willen voorkomen. Nog ’s ochtends had hij verwijtend gesproken over de verslaglegging in de media, die werd gedomineerd door de irritaties over Wilders. 

De Pers:  Rutte regeert, wat er ook gebeurt

En ach, zo zegt Rutte zelf. Dat ‘uitlokken’ van Wilders, die opmerkingen die ‘de grenzen van de beschaving overstijgen’, joh ‘dat wisten we al toen we begonnen. (…) Dat staat los van onze politieke samenwerking.’ Het is de repliek die de premier al een jaar lang geeft als zijn gedoogpartner uit de bocht vliegt. Soms ‘in de felste bewoordingen’ afstand nemen van een uitspraak als haatpaleizen en dan weer relativerend verder. ‘Het hoort bij de stijl van Wilders om een stuk rood vlees de Kamer in te slingeren, moet je er dan elke keer op duiken?’