Verpakkingsindustrie maakt zooitje van Nederlands afvalbeleid

De term ‘onafhankelijk’ is niet altijd wat je denkt. Dat blijkt uit een heldere analyse maandag in Trouw over hoe de verpakkingsindustrie het Nederlandse afvalbeleid de afgelopen jaren heeft bepaald en dat nog steeds doet.

Nederland is al jaren een land met een succesvol statiegeldbeleid. Zo’n 95 % van al het plastic komt via statiegeld weer terug bij de producent. Succesvoller kan bijna niet. Toch is de statiegeldregeling op de schop gegaan en is nu het voornemen dat die in 2015 wordt afgeschaft.

Uit het verhaal in Trouw wordt duidelijk hoe de industrie beetje bij beetje steeds meer invloed op de politiek wist te krijgen. Een voorbeeld hiervan is de oprichting van het ‘Nederlands Kennisinstituut Duurzaam Verpakken’ vorig jaar. Dit ‘onafhankelijke’ instituut adviseert de overheid op het gebied van verpakkingsbeleid.

Eén van de medewerkers van het Kennisinstituut is Karen van de Stadt. De directeur is oud-topambtenaar Hester Klein Lankhorst. Van de Stadt werkte eerder bij Nedvang. Nedvang vertegenwoordigt de verpakkingsindustrie en is tegenstander van het statiegeld. Hester Klein Lankshorst, die eerder bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu werkte en het statiegelddossier op plastic flessen begeleidde, was nauw betrokken bij de oprichting van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken.

Trouw merkt op dat het niet zozeer de overstap van Lankhorst naar het Kennisinstituut is die opmerkelijk is, maar de gast die haar toespreekt bij haar afscheid van het ministerie: haar nieuwe broodheer Coca Cola.

Trouw: “Niet een collega met wat anekdotes of een hoogleraar met visionair betoog, maar nota bene Robert Seegers staat die dag op het podium, de directeur communicatie van Coca Cola Benelux. Hoewel zijn bedrijf samen met de andere bij Nedvang aangesloten firma’s jarenlang de hergebruik-afspraken met de overheid ongestraft aan de laars lapte, mag hij bij het afscheid van de topambtenaar een toespraak houden met de titel ‘Coca Cola kiest the right thing’.

Een soortgelijke toespraak hield deze Robert Seegers op het Gemeentelijk Afvalcongres in april in Amersfoort. Tientallen gemeenten waren naar dit congres gekomen om te praten over de toekomst van hun afvalbeleid dat, nu het statiegeld is afgeschaft en de gemeentes zelf verantwoordelijk worden voor hun afvalverwerking, een stuk ingewikkelder wordt. Je zou verwachten dat er op zo’n dag alleen maar echte deskundigen komen vertellen over hoe gemeenten in de toekomst het beste hun verpakkingsafval en plastic afval kunnen inzamelen en verwerken, maar het was Coca Cola die het grote podium kreeg. Terwijl Seegers zijn reclamepraatje over Coca Cola hield, twitterde een bezoeker geërgerd: “Waarom krijgt Nederlandse statiegeldkiller platform op afvalcongres”?

Nieuw op de agenda van het Kennisplatform is onderzoek naar de inzameling van drankenkartons waar melkproducten en fruitsappen inzitten. Op dit moment doen 37 gemeenten mee aan een proef met het apart inzamelen van deze drankenverpakkingen. En die proef, schrijft Trouw, wordt opnieuw gefinancierd door, jawel, de verpakkingsindustrie en uitgevoerd door een onderzoekstak van de Wageningen Universiteit. Die tak moest eerder onderzoek naar het effect van statiegeld op twaalf verschillende punten, en uiteindelijk in het voordeel van het statiegeld, aanpassen. Maar toen was het voornemen de statiegeldregeling in 2015 af te schaffen als genomen.

De verpakkingsbranche is tegen statiegeld, maar het geld dat ze in onderzoek steken zien ze graag retour. 

Lees het hele verhaal in Trouw