VIDEO: De strijd tegen de kwakzalvers van Ecuador

Van 20 tot 23 september komt in New York de VN bijeen voor een tussenevaluatie van de Millenniumdoelen. De VN trok vijftien jaar uit om armoede de wereld uit te helpen, maar inmiddels is tweederde van deze tijd verstreken en is het behalen van de millenniumdoelen nog lang niet in zicht. De Nederlandse tropenarts Els van der Linden zet zich in Ecuador in voor millenniumdoel 6: het bestrijden van dodelijke ziektes als HIV/AIDS, tuberculose en malaria. Goede voorlichting geven is één van haar belangrijkste taken, want de bevolking gelooft nog altijd sterk in de helende werking van kwakzalvers. Dit is deel 1 van een achtdelige serie over Nederlanders, die zich inzetten voor het behalen van de millenniumdoelen.

Zal de gezondheidszorg in 2015 in Ecuador zodanig zijn verbeterd dat er geen mensen meer sterven aan dodelijke ziektes? Al gaat millenniumdoel 6 voornamelijk over de bestrijding van HIV/AIDS, tuberculose en malaria, toch is volgens tropenarts Els van der Linden ook de bestrijding van relatief onschuldige ziektes als dengue en buiktyfus van levensbelang. Ondervoeding en het gebrek aan gedegen informatie en gezondheidszorg in de armere delen van het land zijn de achterliggende oorzaak van sterfte aan deze ziektes.

Om goede medische zorg toegankelijk te maken voor de allerarmsten van de stad Guayaquil, richtten Els en haar Ecuadoraanse echtgenoot Gonzalo in 2008 de medische post La Sonrisa Naranja op in de sloppenwijk El Horizonte del Fortin. De meeste mensen in deze wijk zijn laaggeschoolde migranten van het platteland. Door goede voorlichting te geven, de mensen in een vroeg stadium te behandelen en de juiste medicijnen voor te schrijven, proberen Els en Gonzalo onnodige sterfgevallen te voorkomen.

En dat is niet altijd gemakkelijk. Els leeft als westerse arts in een wereld waar mensen geloven dat een griepje ook wel eens zou kunnen komen door hekserij. Zodra er iets aan de hand is, stappen ze naar de ‘curandero’, een kwakzalver die het boze oog zal verdrijven. Els maakt het wel eens mee dat iemand net te laat bij haar wordt binnengebracht. “Dan denk ik wel eens. ‘Ja jeetje zeg, waar ben ik hier voor.’ Maar tegelijkertijd denk ik ook: ‘baat het niet, dan schaadt het niet.’ Ziektes worden ook psychologisch beïnvloed.” De Nederlandse tropenarts hoopt in de toekomst dat mensen naast de kwakzalver ook haar zullen bezoeken. Een combinatie van de twee ‘geneesvormen’ lijkt haar de beste oplossing.

Volgens cijfers van de Verenigde Naties verdriedubbelde het aantal HIV/AIDS patiënten tussen 2000 en 2006 en ook het aantal gevallen van malaria en tuberculose is hoog in Ecuador. Sinds de linkse president Raphael Correa in 2007 aan de macht kwam, richtte het politieke beleid zich voornamelijk op een meer gelijke welvaartsverdeling en een toegankelijkere gezondheidszorg voor de armen. In publieke ziekenhuizen worden kinderen onder de 5 jaar, zwangere vrouwen en patiënten met seksueel overdraagbare ziektes gratis behandeld. Het probleem is echter dat de capaciteit van deze ziekenhuizen vaak niet voldoende is voor de grote hoeveelheid mensen die tot publieke zorg aangewezen is. Er werken te weinig goede artsen, wachtlijsten zijn lang en de gratis medicijnen zijn beperkt.

Door de relatieve economische stabiliteit in Ecuador verbrak Nederland in 2005 de ontwikkelingsrelatie met het land. Wel zijn er nog verschillende medefinancieringsorganisaties actief en concentreren de werkzaamheden van de Nederlandse ambassade in Quito zich op handelsbevorderingen, mensenrechten en politiek.

De acht  millenniumdoelen  zijn in 2000 opgesteld. In totaal hebben 189 regeringsleiders de afspraken ondertekend om te werken aan het terugdringen of uitbannen van analfabetisme, genderongelijkheid, kindersterfte, moedersterfte, dodelijke ziektes, milieuvervuiling en oneerlijke handel. De doelen moeten in 2015 gerealiseerd zijn.

In Latijns Amerika leveren Nederlanders een belangrijke bijdrage om deze doelen te halen. Hun verhaal staat centraal in de 8-delige serie ‘Van Straatkinderen tot Groene chocolade’. Elke aflevering laat een ander doel en een ander project zien. ‘Van Straatkinderen tot Groene Chocolade’ is een productie van DUS Media in samenwerking met het NCDO. Alle acht afleveringen zullen exclusief te zien zijn op Joop.

Joey Boink: regie/camera/montage; Talinay Strehl: regie/research/tekst; Hilbert Kamphuisen/DUS: producent

Bekijk ook deel 2: Moedersterfte in Nicaragua

deel 3: De strijd tegen kindersterfte in Bolivia deel 4: De strijd om alle kinderen naar school te laten gaan deel 5: De strijd voor eerlijke handel deel 6: De strijd voor het lot van de straatkinderen van Peru