Vrouwen en niet-witte Nederlanders verdienen minder geld

Vrouwen en niet-witte Nederlanders krijgen een lager salaris in vergelijking met witte en/of mannelijke collega’s met vergelijkbare functies. Uit het onderzoek van carrièresite Intermediair en Nyenrode Business Universiteit blijkt dat zij een paar duizend euro bruto minder verdienen per jaar. Dat meldt onder andere de Volkskrant.

Het onderzoek van de carrièresite is gedaan onder 123.000 mensen. Daarin is onderzocht wat de invloed van een vreemde taal – zoals Engels, Spaans, Japans, Arabisch, Berbers en Turks – op het salaris is. 

Daaruit is gebleken dat het hebben van een ‘vreemde’ moedertaal en een andere etniciteit het salaris negatief beïnvloedt. Zo verdienen Turkse en Marokkaanse mannen tot de 36 jaar ongeveer 1.700 euro minder. 

Ook vrouwen verdienen gemiddeld 2.943 euro minder in elke sector. Bij dames onder de 36 is het verschil kleiner. Die hebben een achterstand van 928 euro. In de Volkskrant  reageert Joop Schippers, hoogleraar arbeidseconomie aan de Universiteit van Utrecht op de ongelijkheid in salaris. 

(…) Het komt door de wachtrij voor banen. Witte mannen tussen de 25 en de 50 jaar worden het eerst aangenomen. Daarna witte vrouwen in dezelfde leeftijd. Dan ouderen. Allochtonen staan wat verder in de rij. Dat verandert wel, maar heeft tijd nodig.

Volgens onderzoeker Jaap van Muijen, hoogleraar psychologie aan de Nyenrode Universiteit speelt het mee dat etnische minderheden en vrouwen zo blij zijn met een baan, dat ze minder snel onderhandelen en daardoor zwakker staan.

Toch lijkt er een positieve ontwikkeling te zijn voor zowel vrouwen als niet-witte Nederlanders. De jonge generatie lijkt de achterstand beter in te lopen. Daarover zegt algemeen directeur Sander van den Hout van Intermediair.

Hoewel het salarisverschil nog duidelijk zichtbaar is, is het wel aan het afnemen. Het is aan werkgevers en aan vrouwen om door te pakken. Werkgevers moeten belonen naar functie en waarde, vrouwen mogen zich sterker opstellen in salarisonderhandelingen.” 

Volkskrant lijkt het ondanks bovengenoemde feiten ‘toch te snel’ om te stellen dat vrouwen en etnische minderheden gediscrimineerd worden. In talloze onderzoeken is al bewezen dat er sprake is van discriminatie op de arbeidsmarkt. Zo heeft de Eurostat en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) eerder dit jaar bekend gemaakt dat 77,1 procent van de witte Nederlanders betaald werk heeft, tegenover 49,4 procent van de etnische minderheden. 

Ondanks de bewijzen wordt de ernst van discriminatie toch hardnekkig ontkend in Nederland of wordt er te weinig actie ondernomen. Zoals minister-president Rutte die vindt dat men zich maar moet ‘invechten’.

Uit het  onderzoek  – van onderzoekers Schippers en Siegers –  Allochtonen op de Nederlandse arbeidsmarkt  blijkt dat vooroordelen en ‘statistische discriminatie’ een rol spelen bij het uitsluiten van bepaalde mensen. Het toont aan waarom het belangrijk is om bewust te worden van het onderscheid dat soms onbewust gemaakt, waardoor velen achtergesteld worden of minder verdienen op basis van etnicititeit of sekse.

Zolang een werkgever geen contra-indicatie heeft dat hij de juiste beslissingen neemt en zijn selectie-instrument ‘werkt’, zal hij het blijven gebruiken en de genoemde ‘face values’ blijven hanteren. 

Statistische discriminatie zet daarmee al snel een vicieuze cirkel in werking: vanwege een vermeende tekortschietende productiviteit neemt een werknemer geen allochtonen aan. Aldus geraakt hij ook niet in de situatie dat hij op basis van nieuwe waarnemingen tot een eventuele aanpassing van zijn oordeel over de productiviteit van allochtonen kan komen.

Een eens gevormd oordeel (al dan niet terecht!) blijft op deze manier bestaan, ook al is het al lang niet meer in overeenstemming met de feiten. Bij statistische discriminatie worden individuele werknemers dus het slachtoffer van het feit dat de werkgever hen beoordeelt op grond van feitelijk of verondersteld (dat maakt in principe niet uit) groepsgedrag en een daaraan gekoppelde lagere productiviteit.