'Belastingontwijking tegengaan? Scherp wetgeving aan'

Het bestrijden van belastingontwijking in Nederland is lastig omdat de wetgeving die daarop gericht is tekort schiet. Dat is de conclusie van de mini parlementaire ondervragingscommissie. De commissie deed naar aanleiding van de Panama Papers onderzoek naar de Nederlandse financiële sector en diens rol bij internationale fiscale constructies. Die constructies zorgen ervoor dat Nederland zo’n 1,5 miljard tot 10 miljard euro aan belastinginkomsten misloopt. Bedrijven en rijke particulieren zoeken met behulp van die constructies met buitenlandse stichtingen of trusts de laagste belastingdruk op, om zo min mogelijk belasting te hoeven betalen. Wettelijke eisen worden met een papieren werkelijkheid behaald, tegelijkertijd wordt voorbijgegaan aan ‘de geest van de wet’.

PvdA-Kamerlid Henk Nijboer voerde de commissie aan. Hij schrijft nu dat binnen de financiële sector verschillend wordt gedacht over de vraag wat wel en wat niet kan. Een deel van de bevindingen van de mini-enquête was al bekend. Bijvoorbeeld dat veel trustkantoren zich volgens DNB niet aan de wet houden, maar ook dat de Belastingdienst vaak wordt tegengewerkt bij het opsporen van ongewenste constructies.

De parlementaire ondervragingscommissie komt niet met een harde conclusie, er is immers geen sprake van een uitgebreid onderzoek, maar van een mini-enquête. 23 deskundigen en getuigen zijn gehoord, waaronder werknemers van de Belastingdienst, trustkantoren die zich bezig houden met het opzetten van brievenbusfirma’s en de toezichthouder De Nederlandsche Bank. Niet alle grote partijen maken deel uit van de commissie: de VVD doet niet mee omdat het nieuwe instrument van de parlementaire ondervraging is. Saillant is overigens dat multinationals niet onder ede in de Tweede Kamer hoeven te verklaren waarom, en vooral hóe zij zo min mogelijk belasting proberen te betalen. Een Kamermeerderheid van VVD, PVV, CDA en D66 blokkeerde de komst van giganten als Starbucks en Google.

Een harde conclusie of aanbevelingen van de ondervragingscommissie ontbreken. Wel is duidelijk dat de belastingwetgeving tekort schiet en aangescherpt moet worden. Voorts zouden de Belastingdienst en DNB hun controlerende werk beter moeten doen. Dat zou mogelijk gemaakt kunnen worden met behulp van meer personeel.

NRC: ‘Maak regels tegen belastingontwijking duidelijker’