2013: het jaar van de meta-discussie en het inhoudsloos geroeptoeter!

In 2013 werd heel wat gedebatteerd. De euro, het Zwarte Piet-debat, de bankendiscussie, het twerken van Miley Cyrus en het vuurwerkdebat passeerden de revue. Al deze discussies hebben gemeen dat het debat snel afgebogen is naar een meta-debat: een debat over het debat. Dit is jammer aangezien een inhoudelijk debat kan bijdragen aan nieuwe inzichten in de maatschappij. Momenteel wordt de discussie al snel discriminatoir en gaat het niet meer om de inhoud maar om het wegzetten van mensen. Zo waren beide standpunten in de Zwarte Piet-discussie niet erg, maar de vele racistische reacties in het vervolg van de discussie wel!

Een discussie over een politiek compromis gaat tegenwoordig niet over de kwaliteit van het compromis en de mate waarin dit zoveel mogelijk belangen afdekt, maar over het feit dat politici die een compromis sluiten slap zouden zijn, een voorbeeld van een meta-stelling. Als we debatteren over de voordelen en problemen van de euro geven we niet om de economische achtergrond, maar denken we aan luie Zuid-Europeanen en onbetrouwbare Oost-Europeanen. Een woordstrijd over vermeend racisme door Zwarte Piet eindigt in een debat over wie de echte Nederlander is. Dit is zonde, want juist als we beter naar elkaar luisteren zonder te polariseren kunnen we komen tot een compromis.

Privacy, Zwarte Piet en het vuurwerkmeldpunt Een voorbeeld van het dogma-debat is het privacy versus veiligheidsdienstendebat. De stelling ‘alle veiligheidsdiensten moeten weg ten faveure van 100 procent privacy’ is net zo dogmatisch als stellen ‘ik heb niks te verbergen, laten we al onze persoonlijke vrijheden in de uitverkoop doen’. Het debat zou over de grenzen moeten gaan. Het hacken van een computer kan behoren tot het geweldsmonopolie van de politie, mits dit gebonden is aan een onafhankelijke toets door een rechter, grondwettelijke waarborgen tegen function creep en toezicht met tanden op de veiligheidsdiensten. Deze zaken benoemen en bediscussiëren is nuttiger dan het herhalen van de eigen dogma’s.

Een tergend voorbeeld van het meta-debat is de Zwarte Piet discussie. Al snel ging het niet meer over een mogelijke oplossing voor de gevoelens van een groep mensen maar over of deze groep mensen überhaupt recht van spreken had. Het Zwarte Piet meta-debat escaleerde net als het vuurwerk meta-debat in bedreigingen van minderheden en sympathisanten. In het maatschappelijk debat trekt de meerderheid een cirkel om het denken. Alexis de Tocqueville voorspelde al een opinie-maatschappij waarbij de meerderheid zijn mening zou opleggen. Indien je het niet eens bent met deze meerderheid wordt je tegenwoordig al bedreigd. Een inhoudelijke discussie in een dergelijke omgeving is onmogelijk!

2014: het jaar van het inhoudelijke debat? Met de gemeenteraadsverkiezingen en de Europese verkiezingen in het verschiet hopen wij dat 2014 het jaar van het inhoudelijke debat wordt. Cecilia Wikström zei het volgende over de discussie over Europa: “Brussel is een stad en Europa is een continent, laten we het over de inhoud hebben.” Hoewel mensen Brussel van veel dingen de schuld geven, blijft het een stad. Wij hopen dat maatschappelijke discussies in 2014 weer over de inhoud gaan en dat mensen kunnen deelnemen een deze discussie zonder te worden bedreigd.

“De waarde van de discussie ligt vooral daarin dat men het duidelijkst tot zichzelf spreekt wanneer men met anderen praat. Ook moet er een echte twijfel zijn, zonder dat is een discussie nutteloos” – Johan Daisne en Charles Peirce

Dit artikel werd geschreven door Stas Verberkt (Twitter @DigiLiberalism), Bas Wallage (Twitter @BasWallage) en Jeroen Slobbe (Twitter @JeroenSlobbe)