5 jaar extra voor gifbeker Monsanto is tekenend voor Lobbycircus Brussel

Door: Anja Hazekamp en Esther Ouwehand

Een krappe meerderheid van de 28 EU-landen besloot afgelopen maandag om glyfosaat – een van de meest omstreden landbouwgiffen ter wereld – niet te verbieden, maar nog vijf jaar toe te staan.

De Europese Unie geeft hiermee ongeclausuleerd groen licht aan een gif dat volgens de Wereldgezondheidsorganisatie kankerverwekkend is voor dieren en waarschijnlijk ook voor mensen; een gif dat al 63% van alle burgers in hun lichaam heeft. Een gif dat ons milieu, ons voedsel en onze waterbronnen vervuilt en bovendien een gevaar vormt voor de biodiversiteit.

Nederland stemde tijdens de beslissende stemming onder EU-landen vóór de gifbeker van Monsanto. Ons ‘groenste kabinet ooit’ stuwde het percentage glyfosaat-supporters nét boven de vereiste 65 procent en had daarmee, evenals alle andere voorstemmers, een doorslaggevende stem.

Opvallend genoeg stemden regeringspartijen ChristenUnie en D66 in het Europees Parlement juist voor een verbod. Blijkbaar zitten beide voorvechters van duurzaamheid in Nederland echter stevig aan de ketting bij de gifpleiters van de VVD en CDA.

De Duitse CDU-landbouwminister, Christian Schmidt, die onze Oosterburen vertegenwoordigde tijdens de Europese Stemming, hield minder rekening met zijn coalitiegenoot. Namens Duitsland stemde Schmidt maandag geheel op eigen houtje vóór glyfosaat. Tegen de wil van Bondskanselier Merkel – die de Duitse vóórstem ‘in strijd met instructies van de federale regering’ noemde – en tegen het zere been van de Duitse milieuminister Barbara Hendricks (SPD), die spreekt van ‘een ernstige vertrouwensbreuk’ binnen de fragiele CDU/SPD coalitie.

Hoe je inhoudelijk ook tegen de kwestie aankijkt: de immense verdeeldheid binnen de Europese Unie, binnen regeringen en zelfs binnen politieke partijen, toont aan, dat er op zijn minst ernstige twijfel bestaat over de 747 miljoen kilogram glyfosaat die jaarlijks ons leefmilieu wordt ingepompt.

Wettelijk gezien heeft de Europese Commissie bij zulke ernstige twijfel de plicht om het voorzorgsbeginsel toe te passen: bij twijfel niet doen.

In plaats daarvan leken de Europese Commissie en gifproducent Monsanto de afgelopen maanden als eensgezind blok te functioneren rondom de glyfosaatkwestie. Zo poogde de Commissie aanvankelijk – ondanks alle controverse – een nieuwe EU-licentie af te geven voor 10 jaar. Daarvoor bleek geen meerderheid te vinden onder de EU-lidstaten.

Grover geschut werd ingezet. De Wereldgezondheidsorganisatie en andere kritische wetenschappers werden gediskwalificeerd; 114 uitgelekte mails, waaruit duidelijk wordt hoe Monsanto onderzoekers omkocht en studies manipuleerde, weggezet als ‘complottheorie’.

Ook een oproep van het Europees Parlement om glyfosaat uit te faseren en uiterlijk in 2022 volledig te verbieden deerde de Europese bestuurders niet. Een burgerinitiatief, ondertekend door 1,3 miljoen mensen, werd zonder pardon van tafel geveegd tijdens een hoorzitting met de verbouwereerde indieners.

Tijdens het slotstuk afgelopen maandag, voerde de Europese Commissie de druk op EU-landen dusdanig op, dat een aanvankelijk kritische meerderheid overstag ging voor een vrijwel onvoorwaardelijke verlenging van 5 jaar. De betreffende vergadering vond plaats achter gesloten deuren en illustreert het gebrek aan transparantie bij dit soort belangrijke beslissingen. Zelfs Merkel wist niet hoe haar eigen Minister in de Brusselse achterkamers zou gaan stemmen.

De hele glyfosaat-soap is tekenend voor het lobbycircus in Brussel: enkel multinationals lijken toegang te hebben tot de ivoren toren van de Europese Commissie op het Brusselse Schumanplein. Bij twijfel kiezen de EU-bestuurders blind de kant van het grote geld. Dat is niet alleen desastreus voor onze gezondheid, ons milieu en de biodiversiteit, maar ook voor het toch al broze vertrouwen in de gecentraliseerde macht in Brussel.