Afscheid van Amsterdam

Ik loop niet rond met knalrood gestipte lippen, ik kleed me niet als een overjaarse Pipi Langkous en ik duw geen bakfiets met stoute kinderen voort. Toch houden veel toeristen mij voor een Amsterdamse. Dat heeft te maken met mijn doelgerichte en haastige tred.

De vreselijke consequentie laat zich raden: hoe meer haast ik heb, hoe meer vertwijfelde buitenlanders me proberen staande te houden. In het begin werkte ik welwillend mee. Hongerige Italianen wees ik de weg naar eetbaar en betaalbaar voedsel. Een stel radeloos verdwaalde Fransen zette ik op de juiste trein richting beschaving.

En ik was nooit te beroerd om verliefde stelletjes te vereeuwigen voor een of ander romantisch bruggetje. Meestal nam ik zelfs meerdere foto’s, dan moesten ze later niet vechten voor de mooie herinnering. Maar nu lopen de toeristen me letterlijk voor de voeten. Gisteren moest ik me zelfs inhouden om een groepje kleine Zuid-Amerikanen met belachelijke mutsen niet van het voetpad te schoppen. Met de dag begin ik me meer te ergeren aan de toeristen, ik voel me duidelijk niet langer een van hen.

Voel ik mij dan thuis? Wanneer voel je je thuis in een vreemde stad? Als je feilloos de plaatsen kan aanwijzen waar je ooit gelukkig en diep ongelukkig was? Als je er vrienden hebt gemaakt, verloren en teruggevonden? Als je een hele dag kan binnenblijven zonder de onrustige drang om de stad te gaan verkennen? Dan komen we aardig in de buurt.

En wanneer is het tijd om naar huis te gaan? Als de nieuwsgierigheid naar het thuisland groter wordt dan die voor het gastland? Als je meer lelijkheid ziet dan schoonheid? Als je aanwezigheid vanzelfsprekend wordt? Als de liefde voor het vertrouwde groter lijkt dan die voor het onbekende. Als ze je daar beginnen te missen. Ja, we zijn zover.

Wat ga ik zelf missen? Een heleboel natuurlijk. Altijd prachtige, goedkope bloemen in huis. De tramchauffeur die op je wacht als je komt aanrennen. Een schone metro. Bekende Amsterdammers op de fiets. Volwassenen die zingen in het openbaar. Drie dunne gratis ochtendkranten op de trein, drie dikke kwaliteitskranten op zaterdag. Het najaarslicht langs de grachten, de zilveren schittering op het dansende water van de Amstel.

Wat ga ik niet missen? Sinterklaas voor volwassenen, de nepsjiek van de PC Hooft, bellende tienermeisjes met wisselgesprekken in de trein. Woordvoerders. Eerlijkheid die kwetst. “Gezellig” en “lekker” als het niet gezellig is en al helemaal niet lekker. Politieagentes met blonde paardenstaarten. Commerciële televisie. De ijskoude wind.

En waar kijk ik naar uit? De grandeur van de Brusselse lanen. Somptueuze diners die door niemand worden afgesloten. Mensen die je ziet denken, maar niets zeggen. Nonchalance, zachtheid en innuendo. Muziek op de radio. Onverstandige schoenen. Belgische obers. Mooi Frans. Het West-Vlaamse dialect. Ik ga weg, maar ik kom snel terug.

Dit artikel is eerder verschenen op de website van de Belgische publieke omroep VRT, DeRedactie.be.