Aftershocks

Aan de vooravond van de verkiezingen is het goed om stil te staan bij mogelijke alternatieven. We weten sinds enkele jaren dat het neoliberalisme failliet is.

Het neoliberalisme heeft het westen na de val van de muur bijna twintig jaar gedomineerd. Het leidde tot een economische crisis die zo heftig is, dat ieder weldenkend mens inziet dat het anders moet. De heilige vrije markt was toch niet zo heilig. De vraag is hoe het dan wel moet.

In het boek Aftershocks (WRR, 2009) geven 25 wetenschappers en politici hun visie op de nieuwe situatie. Ze delen allemaal één mening: het moet anders. De eenzijdige focus op economische groei blijkt veel te beperkt. Het enige doel daarvan is een zo hoog mogelijk Bruto Nationaal Product (BNP). Een hoog BNP zegt echter niets over de inkomensverschillen binnen een land en het zegt niets over de wijze waarop zaken geproduceerd worden. Lange files, vuile industrie, werkende armen en de 24-uurseconomie zijn goed voor het BNP, maar ze zijn niet goed voor de bevolking.

De auteurs van Aftershocks dringen aan op een uitbreiding van de meetinstrumenten van economen. Naast economische groei, moet ook gekeken worden naar factoren als welzijn, duurzaamheid, gezondheid en opleiding. Deze zaken zijn wellicht minder makkelijk meetbaar dan de groei van het nationaal inkomen, maar het zou kortzichtig zijn als we ons daarom maar beperken tot het BNP. We zouden in een mum van tijd in een nieuwe crisis storten.

Als de nieuwe regering meer nadruk legt op welzijn en duurzaamheid, dan kan dat ertoe leiden dat het BNP iets afneemt. In ruil daarvoor krijg je wel een schoner milieu, betere zorg, meer hoger opgeleiden en kleinere inkomensverschillen. De 24-uurseconomie zal plaatsmaken voor meer vrije tijd, en bovenal komt een eind aan het superkapitalisme waarbij de belastingbetaler uiteindelijk voor de schade mag opdraaien. Als linkse partijen dit alternatief krachtig naar voren brengen, valt er op 9 juni werkelijk wat te kiezen.