Alleen links populisme kan de strijd met rechts populisme aan

In de visie van Belgische politiek filosoof Chantal Mouffe is links populisme de enige manier om met enig succes het neoliberalisme en het rechts populisme te bestrijden. Zij vindt gehoor bij Pablo Iglesias, leider van het Spaanse Podemos die zich in zijn politiek handelen door haar geïnspireerd weet. Samen met het Griekse Syriza, hoewel vooralsnog met handen en voeten geboeid door de verstikkende dwangmaatregelen van ‘Brussel’, is de partij van Iglesias een inspiratiebron voor de zo noodzakelijke tegenbeweging van enerzijds de gevestigde orde en anderzijds het rechts populisme.

Podemos en Syriza voeren beide een sterk polariserende politiek die door de ‘oude garde’ met een zekere hooghartigheid wordt bekeken en benaderd, omdat die bewegingen in Spanje en Griekenland ook tegen het populisme aan zouden schuren. Volgens Chantal Mouffe is polarisatie een noodzaak om politiek levend te houden en is juist de afwezigheid er van de oorzaak dat rechts populisme kon opstomen. Simpel gezegd komt de opvatting van Mouffe er op neer dat een democratie pas functioneert als er wat te kiezen valt. Dat lijkt een open deur, maar het geeft de makke van de huidige tijd weer. Voor veel kiezers zijn politieke partijen meer van hetzelfde en is de keuze juist veel te beperkt, zelfs ondanks de enorme versplintering in onze eigen democratie. Het onderscheid tussen de diverse partijen, is nagenoeg marginaal. Van echte brede maatschappij visies is nauwelijks nog sprake. Alleen de PVV en de SGP kleuren, elk op hun eigen wijze, buiten de standaardlijntjes, maar vertegenwoordigen beide verre van de behoefte om tot een andere, meer rechtvaardige invulling van de maatschappij te komen

Links populisme lijkt, alweer volgens Chantal Mouffe dan ook inderdaad het enige antwoord. De progressieve of toch tenminste alternatieve bewegingen in de genoemde landen verdienen, onderkennende de onmacht dan wel onwil van het bestaand politiek establishment om tot werkelijke ingrijpende verandering te komen een kans.

Als Jesse Klaver niet de ‘last’ van Groen links met zich mee droeg en daardoor al bij voorbaat in een hokje wordt geplaatst, maar zich als volstrekte nieuwkomer met een nieuwe partij op het strand van Scheveningen had gepresenteerd, zouden er wellicht velen meer zijn dan nu die zich tot deze jonge enthousiasteling aangetrokken hadden gevoeld. Bovendien zou Klaver zich in een dergelijke situatie nog onbevangener dan hij nu doet kunnen profileren, waarbij bijvoorbeeld de strijd met de rechts populisten in de Nederlandse politiek nog gemakkelijker zou kunnen worden aangegaan. Want dat er in Nederland behoefte bestaat aan een man, een partij, die krachtig stelling neemt tegen het rechtse politiek van mensen als Wilders en Baudet en die zich niet gehinderd weet door reeds bestaande verhoudingen, lijkt, gezien de vertwijfeling bij de kiezer die afgemeten kan worden aan de politieke ‘volksverhuizingen, evident.