Beschaving betekent ook: mensen redden

Om het vluchtelingenprobleem in Zuid-Europa nader te verkennen, stuurde de VARA vorige week een aantal jonge opiniemakers naar Sicilië. Het reisgezelschap verbleef van 14 tot 17 mei in Catania, aan de oostkant van het eiland, bezocht havenstad Pozzallo en opvangcentra nabij Mineo, en sprak met politici, hulpverleners, plaatselijke bewoners en natuurlijk met vluchtelingen. Twee van de reizigers, Thierry Baudet en Myrthe Hilkens, trokken zeer verschillende conclusies uit hetgeen ze hebben gezien. Hierbij de reactie van Myrthe op Thierry en haar visie op het probleem.

In zijn poging Nederland en Europa te behoeden voor de teloorgang van de Westerse beschaving – volgens hem een dreigend gevolg van migratie –  stelt Thierry Baudet voor om een van de pijlers onder die beschaving maar alvast eigenhandig een kopje kleiner te maken; barmhartigheid, broederschap of – voor wie die woordenkeus sentimenteel vindt – mensenrechten.  

Boten die vanuit Libië richting de Europese kust vertrekken op zee stoppen en terugsturen. Dat is onder meer wat Baudet wil. Terug naar Libië met de opvarenden, waar op dit moment mensen in vreemdelingendetentie gemarteld en vrouwen verkracht worden en waar behalve strijdende Libische milities ook de gevaarlijke terroristen van Islamitische Staat (IS) zouden huishouden. Zie recente berichtgeving in de (internationale) media hierover als ook het rapport van Amnesty International. Mensen terugsturen naar Libië, is mensen terugsturen naar onveiligheid. Of er dan mannen, vrouwen of kinderen aan boord van de vluchtelingenboten zitten, is irrelevant. 

“Hoeveel mensen er nu klaarstaan om de oversteek te maken valt onmogelijk te zeggen,” constateert Baudet. Om enkele zinnen later de komst van ‘miljoenen mensen’ naar Europa te suggereren. Anders samengevat: we hebben geen idee, maar ik weet zeker dat het er miljoenen zijn. 

Vergeleken met vorig jaar steeg vooral het aantal verdronken vluchtelingen, als gevolg van de Europese bezuiniging op reddingsoperaties vanwege de zogenoemde ‘aanzuigende werking’. De toestroom van mensen bleef navenant gelijk, ondanks de inmiddels duizenden verdronken voorgangers. Tot zover het hoofdstuk ‘aanzuigende werking’. 

Inderdaad weten we niet hoeveel mensen klaarstaan voor een overtocht, we weten alleen – zie publicaties van professoren als Hein de Haas (Universiteit Oxford) en Leo Lucassen (Universiteit Leiden) – dat voorspellingen van migrantenstromen meestal vele malen hoger liggen dan het uiteindelijke aantal, zie in dat verband ook de statistieken van Flip van Dyke.

Veel belangrijker nog, is dat migrantenstromen van alle tijden zijn. Wereldwijd woont 97 procent van de mensen in zijn eigen land. Gemiddeld is drie procent in beweging (in de woorden van Baudet ‘een volksverhuizing’). Van die drie procent zoekt vervolgens een klein percentage mensen onderdak in Europa, het rijkste continent van de wereld. En daarvan weer een klein percentage, vraagt asiel aan in Nederland. 

Thierry Baudet stelt in zijn opiniestuk dat elk Europees land zelf dient te bepalen welke vluchtelingen en migranten het wenst toe te laten en op welke gronden. Goed nieuws voor Baudet. Dat doen die landen al, namelijk via de zogeheten ‘asielprocedures’. Geen ‘loterij’ – zoals Baudet de procedures noemt – maar een uiterst strenge selectie die in het geval van de door hem aangehaalde mannen uit Bangladesh, Egypte of Gambia dan ook zeer waarschijnlijk eindigt in een afwijzing verblijfsvergunning. 

Tot slot. Baudet en ik vinden elkaar in de wens te voorkomen dat er nog meer mensen verdrinken. En wij niet alleen. Tijdens ons verblijf op Sicilië spraken we uitvoerig met drie reddingswerkers die deelnemen aan de Europese operatie ‘Triton’. Elke dag zijn deze mannen, al jaren op rij, vanuit de lucht en op het water, bezig slachtoffers te voorkomen en drenkelingen te redden. Hun noodkreet was luid en duidelijk. De zee volplempen met marineschepen gaat geen einde maken aan migrantenstromen. Mensen die wegwillen, vinden een weg. Als niet via Libië, dan via andere landen. Geef deze mensen, oorlogsvluchtelingen als ook arbeidsmigranten, een reële kans op legale toegang tot Europa – humanitaire visa zouden van zo’n plan overigens onderdeel kunnen uitmaken – laat de procedures vervolgens hun werk doen en voorkom al doende ziekte, dood door uitdroging en verdrinking op de zee die veel te groot is voor blokkades. Hebben de mensensmokkelaars die tienduizenden euro’s per volgeladen boot opstrijken, over de rug van kwetsbare mensen, meteen geen markt meer. Een perspectief dat ook Baudet aan zou moeten spreken.  

foto: UNHCR