Beste Mark, even over afgelopen week

Beste Mark,

We kennen elkaar niet maar ik neem toch de vrijheid om je te tutoyeren. Je hebt je als een joviale kerel laten zien die met alle lagen van de bevolking prima kan opschieten. En hoe jij omgaat met je jongste publiek in post-coronatijd! Hartverwarmend. Daar kan ik nog wat van leren.

Even over afgelopen week. Fantastisch hoe jij mevrouw Kaag van D66 gedwongen hebt terug te keren naar het vertrouwde nest van je inmiddels verdampte coalitie. Jij en ook ik dachten al wat langer: waar is die Kaag mee bezig? Zeker toen zij jou in een lezing faliekant afviel. We wisten bijna dat haar amateurisme uiteindelijk een knieval voor jou zou opleveren. Heel goed dat jij zo rustig bleef onder deze nieuwe versie van een bewijs van afkeuring. Ook heel knap hoe jij de CDA’er Hoekstra de blokkade van PvdA-GroenLinks in de schoenen kon schuiven. Je hebt momenteel zo’n sterke electorale positie dat die Hoekstra het wel uit zijn hoofd zal laten om iets vervelends naar jou uit te halen. En laten we de CU niet vergeten: ze kozen eieren voor hun geld door jou weer als beoogd premier te beschouwen. Ja die oorspronkelijke ban was een emotionele uiting, kon je in die kringen horen. Precies zoals jij al direct dit voorval inschatte en om die reden het zaakje liet doodbloeden. Fenomenaal!

Maar Mark, na een weekje de politiek op afstand te hebben bekeken, ben ik er niet gerust op dat het goed met je politieke carrière afloopt. Ik gun je volgend jaar de titel ‘langst zittende premier na de WOII’ maar als je niet je bestuurscultuur verandert, dreigt een geweldig slagveld met jou als slachtoffer. Nog voor het komend kerstreces aanbreekt! Ik ontleen mijn kennis niet vanuit een politicologisch model maar puur vanuit de praktijk. Hoe besturen van school-, postduiven- en tuinverenigingen met elkaar omgaan, buurtcomités en actiegroepen hun plannen uitzetten. Zeg maar de bestuurspraktijk van gewone mensen. En als in die clubs conflicten losbarsten dan ligt de oplossing vaak in de simpele vraag: wat gun ik de ander?

Zo’n gunfactor is essentieel voor het welslagen van goed bestuur. Ondanks dat je wellicht weer aan de slag kunt met je verdampte coalitie is er niets wat meer in de richting komt van een gunfactor jegens jou. Het is jouw dikke pech dat het je tot nu toe allemaal gelukt is maar dat je de ander werkelijk niets hebt gegund. Ik vind het heel knap hoe jij de laatste weken hebt gecommuniceerd maar het ontbreken van de gunfactor is het gat dat je voor jezelf hebt gegraven. Ik schat in dat je nog wel tot een regeerakkoord kan komen maar je toekomstige betekenis is hol en wanneer het moment daar is – denk aan het einde van het jaar – laten je zogenaamde vrienden je vallen als een baksteen. Want waarom zou je een man steunen die niets voor jou betekend heeft? Die zijn collega’s ‘zijn beste vriend’ noemt nadat ze zijn weggejaagd of opgestapt.

Is er nog een kans dat je door een nieuwe bestuurscultuur toch de titel ‘langstzittende premier’ in de wacht sleept? Denk erom, ik ben geen psychotherapeut maar ergens ligt daar wel je redding. Schud alles van je af wat je tot nu toen sterk gemaakt heeft. Hang niet de joviale peer uit, lach niet om elke grap die je zelf maakt, laat zien dat je wel een visie hebt, dat het je om Nederland gaat en niet om het pure belang van de VVD. En nu komt het: ga een co-premierschap aan met Kaag. Durf staatsrechtelijk te vernieuwen. En doet het zodanig dat je je realiseert dat de gunfactor naar alle kanten toe je redding is. En laat dit ook het linkse blok weten.

Vergeef me de openhartigheid die ik jegens jou betracht heb.

Ik vond het echt nodig om je te schrijven,

Giep

PS Ik stel het niet op prijs als één van je spindoctors mij hierover benadert.