Blok en de klusjesman uit House of Cards

Ik las ergens dat Stef Blok op Doug Stamper lijkt, en dat was mijzelf ook al opgevallen. Sterker nog: Stef Blok is Doug Stamper, het meelijwekkendste personage uit House of Cards. Hetzelfde kalende piekerhoofd, dezelfde zeurstem, sombere blik, licht gebogen tred en totaal gebrek aan uitstraling.

Doug Stamper deed het vuile werk voor Frank Underwood, Blok is de loyale klusjesman van Rutte. Anders dan Stamper doet Blok voor zover bekend geen politieke moorden, maar nette klussen die hij ook altijd onberispelijk heeft uitgevoerd. Zo was hij fractievoorzitter, onderhandelaar, campagneleider en invalminister.

Het is helemaal niet zo vreemd dat Blok op Stamper lijkt. Wereldwijd moeten er miljoenen Stef Blokjes rondlopen, en ze hebben het vaak niet gemakkelijk. Klusjesmannen en onderknuppels doen ondankbaar werk. Nooit komen ze toe aan eigen visies of idealen. Ze zijn druk met het oplappen van gaten die er vallen in andermans dromen. Daar valt geen eer aan te behalen en die krijgen ze dus ook niet.

Met Halbe Zijlstra viel er weer eens een VVDroom in duigen en dus moest Blok – die bekend staat om zijn hekel aan reizen – van de reservebank komen, deze keer met als portefeuille de Grote Boze Buitenwereld. En zo kwam het dat een groep vaderlandse wereldverbeteraars ging luisteren naar de kersverse opper-diplomaat.

Blok, naar wie normaal nooit geluisterd wordt, wilde hen eens een beetje stangen. Een realistisch verhaal konden ze krijgen, met de beide benen op de grond. Zo moet hij het ongeveer bedoeld hebben, maar het kwam er heel anders uit. Misschien had hij nooit nagedacht hoe hij zelf eigenlijk was gaan denken over sommige dingen. Daar hebben meer mensen last van op een zekere leeftijd. Sadder and wiser. Realistischer. Conservatiever ook. Niets mis mee, Maar Blok gleed door richting feitenvrije PVV-retoriek, die hij in de maanden daarna niet terug heeft willen nemen.

De relatie met landen als Suriname zal niet meer goedkomen. Mannen als Erdogan, Putin en Trump zullen in hem een geestverwant zien, iemand die hen begrijpt, ook al mist hij zelf het charisma om er politieke munt uit te slaan. Maar voor zijn werk In Den Haag en Brussel is Blok nu ongeloofwaardig en onhoudbaar geworden. Wat als de minister van Justitie zou verzuchten dat misdaad nu eenmaal loont? Of dat de minister van Onderwijs zich neer zou leggen bij het kwaliteitsverschil tussen witte en zwarte scholen? Het is me wat en het valt allemaal niet mee, maar het is aan een minister om daar met visie en beleid wat aan te doen.

Anders dan Blok heb ik gereisd door brandhaarden en het valt me altijd op dat verreweg de meeste mensen er gewoon vreedzaam naast elkaar leven. Surinamers, Hutu’s, Bosnische Serviërs, Joden en Palestijnen: hun genen vertellen dat een goede buur beter is dan een verre vriend. De conflicten ontstaan pas als foute politici de tegenstellingen gaan aanwakkeren.

Zo’n politicus is Stef Blok gelukkig niet, en hij mag vinden en zeggen wat hij wil. maar van een minister verwacht je nu eenmaal meer ambitie dan van een klusjesman. Laat hij zijn portefeuille inleveren voor een minder uitgebluste figuur.

House of Cards werd vorig jaar gestaakt toen Underwood’s gewetenloze machtswellust niet alleen fictie maar ook werkelijkheid bleek te zijn. Stamper was al eerder gedumpt als nuttige idioot en uit de serie geschreven, lees ik nu. Zelf was ik als kijker na seizoen twee al afgehaakt. Zwarte humor en een gezonde dosis mensenhaat zijn prima op zijn tijd, maar liever niet in het Witte huis en ook niet in de Trêveszaal.