De cultuurparagraaf van het nieuwe regeerakkoord is geschreven door marskramers

Die 80 miljoen aan euro’s structureel voor de kunsten liggen te schitteren in hun kist ‘Vertrouwen in de toekomst’. De culturele sector is er als de kippen bij om ze te innen: een sterkere basisinfrastructuur, geld voor talenten, extra’s voor kerken en andere monumenten. Eerlijk is eerlijk, D66 heeft woord gehouden en is cultuur ontzien. Ze betaalden de prijs ‘het Wilhelmus leren (zingen) en een tochtje naar het Rijks en het parlement’ wellicht met gezonde tegenzin. Maar: waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan?

Maar het zijn culturele marskramers, de opstellers van het  regeerakkoord vanuit VVD, D66, CDA en CU. Ze komen langs onze deuren, laten hun koopwaar zien, prijzen hun producten aan, vervolgen hun weg en verdwijnen in de nacht. Nergens een moment van reflectie wat cultuur vermag in deze verwarrende wereld. Cultuur en Europa, een heus debat waardig. Zit niet in de kist. Wel wat van elders opgeraapt spul: enkele steden noemen die voor culturele regionalisering moeten zorgen (Breda, Enschede o.a.), aandacht voor laaggeletterdheid, voorrang voor de volkscultuur. De onderhandelaars waren even een luchtje scheppen en de jongste bedienden mochten verder de kist opleuken.

Er liggen genoeg kansen om te komen tot enkele vergezichten die het regeerakkoord echt zwaarte hadden kunnen geven. De betekenis van creativiteit die de samenleving als geheel de nodige zuurstof verschaft. Nee, het tegenovergestelde is geschied: de creatieve industrie is geschrapt uit het rijtje focusgebieden. En als het echt gaat om regionale en lokale cultuur zouden de vaak bedreigde bibliotheken de nodige steun kunnen krijgen. Ze zijn essentieel voor de ‘gewone, normale’ gemeenschapszin in de wijken en de dorpen maar worden door de marskramers niet opgemerkt. Weten de marskramers dat er een Code Culturele Diversiteit is? Misschien een verboden begrip in Rutte III? Komen de verdwenen productiehuizen terug, van fundamenteel belang voor jonge theatermakers? Nee. De wel benoemde talentontwikkeling heeft verder geen invulling gekregen. ‘Zeg staat het woord ‘talentontwikkeling’ op de lijst? Ja? Dan is het goed’. En ook hier: waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan?

De periode 2010-2012 waarin de partijen  VVD, CDA en PVV nog spraken  van kunstenaars als subsidieslurpers is gelukkig voorbij. De marskramers van nu hebben hun lesje wat dat betreft geleerd. Nu dienen we nog een campagne te starten om de marskramers een cultureel besef bij te brengen. Wie het leren (zingen) van het Wilhelmus cultureel als het hoogste goed beschouwt, heeft nog een lange weg te gaan.

Tja, ik moet het toegeven, ik wandel aan de zijlijn – én met de nodige tegenzin – wel met ze mee.