De Beste, Slechtste en Meest Overschatte Films van 2013

2013 was geen topjaar wat films betreft, maar ook zeker niet saai of voorspelbaar. Films van belangrijke regisseurs, zoals The Grandmaster, L’Écume de Jours en Only God Forgives vielen tegen, maar we vonden ook pareltjes op onverwachtse plaatsen. Wat ontbrak was een film als Skyfall: popcornvermaak dat ook nog eens vernieuwt en verbluft. Het beste wat 2013 op dat vlak te bieden had was Star Trek Into Darkness, een film die helaas en vooral meer van hetzelfde te bieden had.

2013 was een opvallend sterk jaar voor documentaires met titels als The Imposter, Searching for Sugarman en Ne Me Quitte Pas, waarvoor helaas geen ruimte was in mijn Top 10. Ook mooie, verrassende en grappige speelfilms als Le Passé, Mud, Like Father Like Son, Inside Llewyn Davis en The World’s End vielen net buiten de boot. Maar voor we beginnen met terugkijken op al het moois wat 2013 te bieden had, eerst een korte overview van de missers en misverstanden.

Slechtste Film: Movie 43 Een wortelkanaalbehandeling zonder verdoving moet bijna wel grappiger zijn dan deze mislukking van anderhalf uur. Hoe slecht is deze film? Alle steracteurs die er in zaten hebben de gekste uitvluchten bedacht over waarom ze in dit misbaksel te zien zijn: het was een vriendendienst, het was per ongeluk in, ze wisten niet dat ze erin zaten, enzovoorts…

Meest overschatte film: Django Unchained / Spring Breakers Een gelijkspel tussen twee films die werden overladen met lof dat ze niet verdienden. Geen slechte films dus, maar zeker niet bijzonder.

Django Unchained: Quentin Tarantino is louter omringd door ja-knikkers die de hele tijd zeggen hoe briljant hij is. Dat is de enige verklaring voor Django Unchained: een bij vlagen geïnspireerde (met als hoogtepunt de KKK-scène), maar over het geheel genomen gemakzuchtige en veel te lange film.

Spring Breakers: Een bloedirritante, quasi-artistieke, zelfgenoegzame film voor hipsters die denken dat ze slim zijn omdat ze met ironie naar Oh Oh Cherso kijken.

Beste Nederlandse Film: Borgman Ondanks karakteristieke Van Warmedam fouten is dit de Nederlandse film die de heftigste reactie bij mij losmaakte. En daar gaat het uiteindelijk om. Deze mysterieuze vertelling over het ongrijpbare kwaad dat om ons heen hangt liet mij huiverend de bioscoopzaal uit lopen.

Bijzondere vermelding: Infancia Clandestina Over huiveringwekkend gesproken : de scène waarin de jonge hoofdrolspeler uit Infancia Clandestina zich verstopt met zijn baby zusje, terwijl er buiten de meest gruwelijke dingen gebeuren, is een de meest memorabele scènes van het jaar.

Beste Films, plaats 10: Karpingen / Captain Phillips Hier speel ik al meteen vals. Nummer tien is een gelijkspel tussen twee heel verschillende maar even indrukwekkende vertellingen over moderne piraterij. De ene een klein Deens drama over de illusie van controle en de ander een groots opgezette Amerikaanse actiethriller over de botsing tussen twee werelden.

Beste Films, plaats 9: Silver Lining’s Playbook Het genre leek tot op het bot te zijn uitgemolken en dan komt deze romantische komedie met een unieke match: twee mensen met een bipolaire stoornis. Wonderwel slaagt de film erin het thema waardig te behandelen. Wie achteraf niet op dansles wil met de verrukkelijk Jennifer Lawrence, heeft geen ziel in zijn lijf.

Beste Films, plaats 8: La Vie D’Adele Regisseur Abdellatif Kechiche had iets strenger de schaar mogen hanteren, maar het blijft verbluffend hoe geloofwaardig en naturel het acteerwerk is in dit  zinnelijke epos over de eerste grote liefde. Wat de twee hoofdrolspeelsters ook mogen zeggen over het zware maakproces, hun acteerprestaties neemt niemand ze af.

Beste Films, plaats 7: Une Vie Meilleure Zo raakt de economische crisis dus gewone mensen: liefdesrelaties en ouderschap zijn niet meer vanzelfsprekend. Dit Franse drama roept associaties op met het werk van Ken Loach en Paul Laverty. Wie mij kent weet dat dit zo een beetje het hoogste lof is wat ik een film kan geven.

Beste Films, plaats 6: Blue Jasmine (Zelf)bedrog is een noodzakelijk maatschappelijk smeermiddel. Alleen een genie als Woody Allen kan een boodschap zo bitter als deze op een luchtige manier brengen. Cate Blanchett moet de Oscar krijgen. Einde discussie.

Beste Films, plaats 5: Gravity Eindelijk is 3D eens geen irritant foefje. Sommige mensen klagen over het dunne script. Ik zeg hier: Gravity heeft het perfecte script voor de film die Gravity ambieert te zijn : een achtbaanrit van een film die je ademloos in je stoel laat zitten.

Beste Films, plaats 4: Wadjda In de eerste film uit Saoedi-Arabië geregisseerd door een vrouw, wil een elfjarig meisje een fiets en wringt zij zich door duizend bochten om die te krijgen. De beste films vertellen met een klein verhaal iets over iets veel groters: in dit verval een heftig maar humaan en uiteindelijk hoopvol portret van de positie van de vrouw in de Arabische wereld.

Beste Films, plaats 3: La Grande Bellezza Wat is oprechtheid? Wat is schoonheid? Wat is echt? Regisseur Paolo Sorrentino lijkt het je te zeggen om het vervolgens weer finaal onderuit te halen. Niks is wat het lijkt in het Rome 50 jaar na La Dolce Vita. La Grande Bellezza is een fantastische zinsbegoocheling.

Beste Films, plaats 2: Stories We Tell Met typisch Canadese nuchterheid pluist regisseuse Sarah Polley de geheimen van haar overleden moeder uit. Iedereen zal zichzelf erkennen in dit verhaal over een hele aparte en toch ook weer hele gewone familie. Maar er schuilt ook een dubbele bodem onder de film , die gaat over de vraag waarom het nodig is voor mensen om verhalen te vertellen.

Beste Films, plaats 1: The Act of Killing 

Opnieuw een film die met een klein verhaal iets vertelt over iets groters. Deze absurde en verbluffende documentaire gaat over een onderbelichte episode uit de recente geschiedenis en over de erfenis van een gewelddadig verleden in Indonesië, en in ieder ander land. Geen special effect, geen dialoog, geen camerabeweging dit jaar was zo indringend als de rochel in de slotscène van de beste film van dit jaar: The Act of Killing.