Nederlandse politici kijken nog altijd liever weg voor executies uit de koloniale geschiedenis.
Mensenrechten en executies zijn in het nieuws, en Sjoerd Sjoerdsma van D66 is er druk mee. Op 21 juni diende hij een serie vragen in aan de minister van Buitenlandse Zaken naar aanleiding van een VN-rapport over de executie van journalist Jamal Khashoggi. Op 29 juni sprak hij zich uit tegen Maxima’s bezoek aan Mohammed bin Salman, kroonprins van Saudi-Arabië die betrokken was bij Khashoggi’s standrechtelijke executie. En op maandag 1 juli sprak hij in de Kamer over ons mensenrechtenbeleid, over Khashoggi, de Rohingya-genocide, en de verantwoordelijkheid van Nederland als “baken van licht”.
Ertussenin zaten een paar dagen waarop Sjoerdsma mensenrechten moeilijker begreep.
Zomaar een dag Op 26 juni zat hij in een bijeenkomst van de vaste commissie van Buitenlandse Zaken waar Sadet Karabulut (SP) twee ‘kinderen van Sulawesi’ uitnodigde wier ouders door de Nederlandse staat standrechtelijk zijn geëxecuteerd.
Andi Monji (nu 82) zag als jongetje van 11 van dichtbij hoe leden van ons Korps Speciale Troepen zijn vader door het hoofd schoten. I. Talle was 3 toen haar huis door Nederland werd afgebrand en haar vader weggevoerd. Zijn lichaam werd later die dag in doeken terug gedragen. Meneer Monji en mevrouw I. Talle zijn nu in Nederland om hun recht te halen.
Sjoerdsma had als een van de enige commissieleden het hart ze te verwelkomen. De koningin die bin Salman bezocht kwam geen handje geven aan de slachtoffers van de grootste oorlogsmisdaden van haar land. De minister-president en minister van Buitenlandse Zaken ook niet. Pijnlijk afwezig waren ook CDA en ChristenUnie met hun christelijke waarden en VVD met haar vrije samenleving. En Pia Dijkstra, voorzitter van de vaste commissie die een mensenrechtendebat op 1 juli niet begon met wat aandacht voor Keti Koti, liep ná de bijeenkomst binnen voor iets anders.
Nederland en Saudi-Arabië Afwezigheid op 26 juni was niet het enige morele misdrijf van de vaste commissie.
Dezelfde Sjoersdma die zijn minister vraagt als goed VN-lidstaat Khashoggi’s executie vanuit het internationaal recht te bekijken, legde de vaste commissie op 26 juni uit dat we de rechtvaardigheid voor Monji en I. Talle “op individueel niveau” moeten bekijken en vooral niet juridisch in een grotere context. Geen koloniale zuivering dus, of mensenrechtenschending. Gewoon twee mensen die toevallig hun vaders verloren.
Met andere woorden, de ene standrechtelijke executie is de andere niet.
Verjaren Een dag later op donderdag 27 juni zaten de slachtoffers van ons koloniale oorlogsgeweld in de rechtbank in Den Haag. Jeffry Pondaag, de man die zich onvermoeibaar inzet voor hun schadevergoeding, was erbij toen de Nederlandse staat hun uitlegde dat hun levenstrauma verjaard is.
Als kinderen van geëxecuteerden kunnen Monji en I. Talle geen recht halen via de “Bekendmaking”, een regeling voor weduwen om buiten de rechtbank een schadevergoeding aan te vragen die overigens vaak wordt afgewezen. In de politiek vraagt Karabulut nu in een motie om de Bekendmaking tot kinderen uit te breiden en de verjaringstermijn oneindig te verlengen.
Belangrijk, want al ontkent Nederland zijn koloniale schuld niet meer helemaal, de beperkingen die geplaatst worden bij deze schadevergoeding zijn en blijven een mechanisme om onze onschuld te bewaren. Ze passen binnen een grotere cultuur van geveinsde koloniale onschuld in politiek, media, en publiek.
Verbloemen Sjoerdsma is niet de enige die de koloniale massamoorden bagatelliseert. Zo wordt het woord ‘zuiveringsacties’ schichtig tussen haakjes gezet door Wil Thijssen in de Volkskrant.
Ook worden koloniale machtsverhoudingen nog steeds verbloemd en verdraaid in Nederland. Thijssen noemt de executies “vergeldingsacties”, alsof het hier ging om een afrekenen met Indonesisch geweld in plaats van om oorlogsmisdaden die voortvloeiden uit honderden jaren Nederlandse raciale onderdrukking.
Zelfs in Trumps VS heb je als nationale krant een nationaal schandaal aan je broek als je “Wounded Knee” (de beruchte massamoord op American Indian Lakota) een “vergeldingsactie” zou noemen. In Nederland daarentegen waart de koloniale geest nog onbekommerd rond.
Ik ben daarom opgelucht als de kinderen van Sulawesi weer weg zijn uit het Hollandse leeuwenhol.
Een goed geschreven stuk Annemarie Toebosch,
Mijn complimenten daarvoor,de waarheid mag geschreven worden maar ik mis dat steeds meer,als klein jongetje kocht ik van mijn eigen geld de eerste single en die was van Redbone en ging over Wounded Knee,mijn pa vertaalde op de achterkant de Engelse tekst,dit nummer mocht Redbone nergens in de VS spelen want het was verboden,daarom brachten zij singles naar het buitenland en toen was het een enorme hit en was er aandacht voor de First Nations.
Ik schrijf al jaren brieven voor Amnesty Vlaanderen maar met de moord op Jamal Kashoggi was ik echt in shock en dacht even waar doen we het allemaal voor als dit gewoon kan en iedereen weg kijkt,hoe zou het zijn met zijn Turkse verloofde? Vergeet ook de soldaten niet bij de Moslimenclave van Dutchbat,ik zeg als je vluchtelingen moet beschermen en die opdracht hebt dan moet je desnoods daarvoor sterven en wij weten allemaal wat daar is gebeurd,sommigen kregen nog medailles,een zwarte bladzijde, net als de oorlog in het Indonesische
Prima artikel. Goed dat dit scherp gesignaleerd wordt.
Eens te meer wordt hiermee aamgetoond hoezeer Nederland zich nog helemaal niet echt heeft gezuiverd van kolonialistisch en daarmee samenhangend racistisch denken.
"Ons bin zunig", niet alleen met de centen, maar ook met kritisch denken en zelfonderzoek.
Beste Annemarie, bedankt voor het mooie en zeer intelligent geschreven artikel.
Het moet zeker altijd van buitenaf komen om de mensen wakker te schudden die overal hun gelijk denken te hebben terwijl ze geen besef willen hebben over het leed dat ze door de kontinenten heen hebben gebracht.
Het is zeker kwestie van ontwikkeling van het bewustzijn waarbij onze nog steeds ergens 80 jaren achter de progressieve ontwikkeling van de moderne wereld achterloopt.
U geeft hoop dat deze situatie zou nog kunnen veranderen.
Is er al niet schadevergoeding betaald voor de misdaden van Nederlanders in Indonesië? Maar men moet één ding niet vergeten en dat is dat het een oorlog was, ook al was Nederland wellicht grotendeels verantwoordelijk voor het ontstaan er van. Oorlogsmisdaden werden 2 kanten op gepleegd, het is goed om sorry te zeggen voor datgene wat ons leger daar heeft gedaan maar ik ben geen voorstander van schadevergoeding. Heeft u enig idee hoeveel Nederlanders er zijn gemarteld en op nog veel gruwelijker wijze zijn vermoord (in stukken gesneden, a la Khashoggi, en in bomen gehangen bijvoorbeeld)? Ik zou voorstellen om het als staten af te handelen door aan elkaar excuses aan te bieden voor de gruwelijkheden die begaan zijn en dan het boek te sluiten.
[Is er al niet schadevergoeding betaald voor de misdaden van Nederlanders in Indonesië?]
Op een paar individuele gevallen na niet. Indonesië daarentegen heeft na de bevrijding 4,5 miljard gulden moeten betalen aan Nederland en heeft daarmee een belangrijke bijdrage geleverd aan de wederopbouw van Nederland. Even groot als de Marshallhulp.
[Maar men moet één ding niet vergeten en dat is dat het een oorlog was, ook al was Nederland wellicht grotendeels verantwoordelijk voor het ontstaan er van.]
Rare redenering: je geeft toe dat Nederland verantwoordelijk was maar omdat het om een oorlog ging hebben toch op de een of andere manier twee partijen schuld. Vind je dat dat ook geldt voor de tweede wereldoorlog? Duitsland heeft na de nederlaag schuld bekend en herstelbetalingen gedaan maar wat jou betreft zouden de geallieerden ook spijt moeten hebben betoond?