De Europese partijdemocratie kent nogal wat gaten

Met vallen en opstaan wordt aan de Europese democratie gewerkt. Europese politieke partijen willen de verkiezingen meer koppelen aan wie de leider van de Europese Commissie zal leveren. De Commissie is steeds meer een politiek orgaan en het is logisch dat Europese burgers zich uitspreken voor wie dat politieke orgaan gaat leiden.

Alleen jammer dat onderlinge verdeeldheid bij sommigen ertoe leidt dat achter gesloten deuren tot een kandidaat gekomen wordt. De Christen-Democraten toveren in het voorjaar een kandidaat uit de hoge hoed. De sociaal-democraten hebben dat al gedaan: Martin Schultz.

Mediation Dan de Liberalen. Die gaan een klein stapje verder: twee kandidaten die blootleggen dat er twee stromingen binnen de Liberalen zijn. Maar dat leek toch niet de bedoeling: althans er werd meteen mediation ingezet toen er twee kandidaten in plaats van een was. De mediation van Mark Rutte om de topkandidaat van de Liberalen bij de komende Europese verkiezingen te bepalen was echter vorige week mislukt. Als gevolg moest er een keuze gemaakt moeten worden door de liberale top of Olli Rehn of Guy Verhofstadt de kandidaat wordt die hen in de komende Europese verkiezingen Europabreed zal gaan vertegenwoordigen.

Wordt het Europafederalist Verhofstadt of Begrotingsfetisjist Rehn? U zult het niet meebeslissen, want de Europese burger mag zich er niet mee bemoeien. In het FT kunnen we zelfs lezen dat de twee kemphanen voordat de keuze gemaakt wordt niet eens met elkaar in debat gaan.

En afgelopen maandag komt de ALDE met een opmerkelijk bericht : de liberalen van VVD, D66 en 50-plusser Toine Manders zullen Verhofstadt als Commissievoorzitter naar voren schuiven en Olli Rehn voor een belangrijke post in de Europese Commissie.

Achterkamer Dat was het sluitstuk van democratie voor de liberalen: in achterkamertjes wordt gehandjeklapt over wie in de Europese Commissie komt. De liberalen kunnen de handen schudden van de Sociaal Democraten, die hadden al in een achterkamer besloten dat als u straks op Paul Tang stemt bij de Europese verkiezingen u dan ook uw steun uitspreekt om Martin Schulz voorzitter te laten zijn van de Europese Commissie: Schulz als opvolger van Manuel Barroso. Door onze socialistische vrienden werd Schulz niet eens een uitdager gegund.

De bedoeling van het spektakel van de leading candidates van de Europese fracties is om Europese politiek ook een Europees gezicht te geven. Dit omdat de voorzitter van de Europese Commissie achter gesloten deuren normaal wordt uitonderhandeld door de regeringsleiders. Zonder democratische controle, zonder dat u als stemmer er ooit invloed op heeft gehad. Een verdragswijziging zou nodig zijn dit te veranderen en daar willen de regeringsleiders voorlopig niet aan. En dus besloten wij als fracties zelf in ieder geval iemand naar voren te schuiven: het werden de leading candidates, daar niet elke partij kans maakt de voorzitter te leveren. Dat geld ook voor mijn partij, de Groenen. Enige realiteitszin is ons namelijk wel te geven.

Wij hebben daarom nu de Groene Primaries waar je kan kiezen uit vier kandidaten die het tijdens de campagne op zullen nemen in debatten tegen de kandidaten van de andere partijen. Ja, dat is allemaal nog niet perfect, maar veranderingen in Europa gaan nu eenmaal stap-voor-stap. Elke Europeaan van boven de 16 mag stemmen op www.greenprimary.eu, eind deze maand weten we de uitslag. Dat doen we dus om de democratie te bevorderen in Europa, zodat de Europeaan haar stem kan laten horen. Haar stem over de toekomst van Europa en de voorzitter van de Commissie.

Juist daarom is het zo betreurenswaardig dat de sociaal democraten en de liberalen zo omgaan met het voornemen dat ontstond om het gebrek aan democratie. In achterkamertjes en met mediation proberen zij nog immer uw stem te ontnemen. In een echte democratie hoort de bevolking maximale transparantie te krijgen over wie hun continent bestuurt. Ik hoop dan ook dat de Europese fracties snel werk gaan maken van echte verkiezingen.