De horror van social media

De afgelopen jaren wordt er een hoop gedebatteerd over de gevaren van social media. Films daarover konden niet uitblijven. Het in Nederland niet uitgebrachte Men, Women & Children verzandde in prekerige platitudes. De makers van Unfriended begrepen dat als je een pittig actueel onderwerp wilt aanhalen, het in de eerste plaats onderhoudend moet zijn.

Unfriended wordt omschreven als een film die zich geheel online afspeelt. De film is in feite een onafgebroken shot van een laptopscherm waarop wordt geskypt, gechat, gesurft en gefacebookt. De knapste prestatie is echter niet dat de makers dit 85 minuten lang vol weten te houden, maar dat het verhaal zo boeiend is dat je er niet bij stil staat. Het verhaal is hoofdzakelijk een groepsgesprek op skype tussen zes tieners, de doelgroep die het meest kwetsbaar is op social media en de meest geliefde slachtoffers in horrorfilms.

Een gezellig avondje online interactie wordt binnengedrongen door een anonieme zevende figuur, die hen met sadistische spelletjes manipuleert, bedreigt en uiteindelijk vermoord. Het blijkt te gebeuren via de accounts van een vriendin, die een jaar geleden zelfmoord heeft gepleegd nadat er een beschamende video van haar online was gezet. Is dit het werk van een venijnige hacker of is er een geest uit het hiernamaals aan het werk die de digitale snelweg gebruikt voor wraak?

Het gaat allemaal gepaard met een hoop hysterisch geschreeuw, wat verplicht lijkt te zijn in dit soort Amerikaanse films en waar je tegen moet kunnen. Als dat het geval is, dan is Unfriended een lekker enge horror, die voor veel kijkers heel dichtbij komt. Online pesten, groepspsychologie, hypocrisie, sluth-shaming en talloze andere internetfenomenen worden heel natuurlijk in het verhaal verweven. Maar het is kort door de bocht om te zeggen dat de makers social media de schuld geven van al het kwaad. Uiteindelijk is het niet het medium, maar een kwestie van persoonlijke verantwoordelijkheid. Een dapper statement.

Unfriended heeft nog een dubbele bodem. De meest onheilspellende momenten zijn die waarop de hoofdrolspeler zich onbespied waant, waarop ze berichten intikt en toch weer wist, waarop ze dingen opzoekt op Google waaruit blijkt dat ze misschien iets anders denkt dan dat ze zegt tegen haar vrienden. Deze filmische invasie van privacy, geeft de kijker zelf ook een verontrustend gevoel over hoe privé zijn eigen computergedrag is en hoe dat strookt met zijn gedrag naar buiten toe. Veel verontrustender dan Citizenfour op zijn beste momenten.