De klimaatgokkers van het Binnenhof

Nu ook het D66-verkiezingsprogramma bekend is wordt het politieke landschap van de komende jaren duidelijker. Op milieugebied staan er in de programma’s mooie plannen. Maar een ambitieuze klimaatdoelstelling ontbreekt, misschien uit angst voor economische schade. Terwijl een ferme aanpak van de klimaatcrisis niet alleen noodzakelijk, maar ook haalbaar en banenscheppend is.

De programma’s die de afgelopen weken bekend zijn geworden staan vol mooie groene voornemens. De ChristenUnie en D66 mikken op een ambitieuze 20% duurzame energie in 2020. Het CDA wil in 2016 een volle 85% van alle grondstoffen hergebruiken. En GroenLinks en de SP willen een belasting op vliegen. Al met al een veelbelovende inzet voor de formatie.

Maar de partijen geven niet thuis op het belangrijkste milieuprobleem van deze tijd: klimaatverandering. Om grote problemen te voorkomen moet de uitstoot van CO2 door fabrieken, auto’s en huizen snel worden teruggebracht. De VN-commissie van klimaatwetenschappers zegt dat in rijke landen een CO2-reductie van 25-40% in 2020 nodig is. Alleen dan is er een kans van minder dan 50% op een temperatuurstijging van 2°C of meer. En alleen dat voorkomt waarschijnlijk gevaarlijke klimaatverandering. 

In Europa wordt nu onderhandeld over een aanscherping van de CO2-doelstelling van de huidige -20% naar -30% (ten opzichte van 1990; we zitten nu op ongeveer -10%). Maar CDA, D66 en de SP hebben niet eens een doelstelling voor CO2-reductie in 2020, en VVD en de PVV zullen dit ook niet doen als hun programma uitkomt. ChristenUnie en GroenLinks hebben een doelstelling van -30%, en alleen de Partij voor de Dieren wil -40%. 

Deze partijen vinden dat 20 of 30% minder CO2 in 8 jaar een hele uitdaging is die het klimaatprobleem serieus aanpakt. Maar om dat te kunnen geloven is een stapel zelfbedrog nodig. De eerste stap daarin is het geloof dat een temperatuurstijging onder de 2°C niet gevaarlijk is, terwijl er dan toch een kans is op grote problemen. Ten tweede is men de 25% gaan geloven en de 40% vergeten, waardoor het risico op grote problemen boven de 50% komt. Ten derde hoopt iedereen dat we teveel CO2-uitstoot wel weer kunnen inhalen na 2020. Maar de VN en milieuorganisaties  laten zien dat nu te weinig doen later onmogelijk veel geld gaat kosten.

Tegelijkertijd wil niemand zien dat zelfs een reductie van 25-40% een risico oplevert van 50% op grote problemen. En dan hebben we het niet alleen over een paar onder water gelopen steden of wilder weer, maar bijvoorbeeld over instortende landbouwproductie in de warme landen. 

Vergeet ook niet dat de IPCC werkt met consensus, en dus de meest enge scenario’s niet mee durft te nemen in haar rapporten. De Club van Rome  waarschuwt ook dat beperkte veranderingen in de economische en ecologische balans samen tot een instorting van het bevolkingsaantal kunnen leiden. Binnen 20 jaar. 

Het is best mogelijk dat de aarde ingebouwde dempingsmechanismen heeft die ons hachje ook bij slappe CO2-reducties zullen redden. Maar welk risico accepteren we dat het misgaat? Stuurt u uw kind de deur uit als er 50% kans is op een ongeluk? 10%? 1%? Risico’s nemen we iedere dag, maar verstandige mensen hanteren het voorzorgsprincipe: een kans op heel vervelende gevolgen neem je pas als je weet dat die kans klein is, of als je de gevolgen kunt dragen. 

De opstelling van Nederlandse politieke partijen wordt nog gekker als we kijken naar wat het zou kosten om een serieuze klimaataanpak te hebben. De Europese Commissie en andere onderzoekers hebben uitgerekend dat een CO2-reductie van 30% een klein tientje per persoon per jaar kost , en -40% zal enkele honderden euro’s per jaar kosten. En veel banen opleveren. Dat is een verzekeringspolis met voorwaarden waar geen verstandig mens nee tegen zegt. Maar zijn die verstandige mensen ook lid van de partijen die hun programma nog kunnen veranderen? 

Michael Blok heeft met een groep leden een GroenLinks-amendement ingediend voor -40% CO2 in 2020 op het concept-programma voor de verkiezingen van 12 september.