De slachtoffers van SNS

Op de televisie waren al een aantal wanhopige houders van achtergestelde SNS-obligaties te zien, die vreesden dat zij geruïneerd waren. Dat is vrijdagochtend met ze gebeurd. Wat minister Dijsselbloem betreft kunnen ze naar hun centen fluiten.

Ik ben geneigd om ze te geloven. Dat heeft te maken met de manier waarop SNS zijn dienstverlening organiseerde. De bankverzekeraar had maar een beperkt aantal kantoren. Het grootste deel van de dienstverlening was uitbesteed aan correspondenten. Dat was nog een overblijfsel uit de oude tijd. SNS bestaat uit een groot aantal kleine banken en verzekeraars, waarvan de meesten voor of tussen de twee wereldoorlogen waren opgericht door vakbonden en belangenorganisaties die de kleine man spaarzin bij wilden brengen.

Als katholiek jongetje ging ik wekelijks met mijn vader en mijn moeder naar het verenigingsgebouw Arcade waar de correspondent van de Centrale Volksbank zetelde. Daar zetten mijn ouders dan vijf gulden op hun spaarbankboekje. Deze correspondenten waren keurige boekhouders en soms zelfs onderwijzers met gevoel voor rekenen, die aan deze functie een bijverdienste hadden. Zij deden het ook omdat zij zich daardoor steunpilaar konden voelen van de roomse zuil. Bij de protestanten en de socialisten vond je vergelijkbare toestanden.

Correspondenten van dit type zijn vast nog niet uitgestorven maar tegenwoordig werkt SNS met verzekeringsagenten en financiële adviesbureautjes bij wie dat degelijke, dat idealistische uit de tijd van de spaarbankboekjes niet meer bestaat. Zij verkopen financiële producten. Ik herinner mij een gesprek met iemand die me iets aan wilde smeren door steeds maar te herhalen “dat is rente op rente”. Het bleek een soort beleggingsverzekering waar ik op tijd uit ben gestapt zodat ik in ieder geval mijn inleg terugkreeg maar het renteverlies moest nemen. Dat was een goede les. Ik ken daarnaast ook een dergelijk correspondent die altijd principieel heeft geweigerd beleggingshypotheken te verkopen ondanks de hoge provisies. Hij vond dat niet OK.

Het kan best zijn dat een aantal spaarzame boeren en keurige middenstanders door zo’n financieel adviseur nieuwe stijl inderdaad is aangepraat dat zij met hun achtergestelde obligaties hun geld konden vastzetten tegen een hoge rente; dat zij gewoon aan het sparen waren. Dat kan je dom noemen. Ik noem het naïef en ik ben benieuwd of advocaten door een beroep op de zorgplicht die banken hebben nog iets voor deze mensen kan regelen. En die adviseurs hebben voor hun verkoop van achtergestelde obligaties wel dikke premies geïncasseerd. De grote haaien in de SNS werden door vele piranhas begeleid.

Volg Han ook op Twitter

Het laatste boek van Han van der Horst is: Nederland, de vaderlandse geschiedenis van de prehistorie tot nu