Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

De Volt-files: hoe gaat Volt alle Europese ambities waarmaken?

  •  
18-03-2021
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
55 keer bekeken
  •  
51033108582_06d768a18c_k

© cc-foto: Gerard Stolk

Hoe zinvol deze nieuwe partij is, moeten we natuurlijk afwachten, maar oninteressant is Volt in ieder geval niet.
Het grote publiek kent Volt nauwelijks en dus is de vraag: wat is dit voor partij?
Ik ontmoette de mensen van Volt voor het eerst in augustus 2018. Volt hield op een zonnige middag een meetup in het Utrechtse Wilhelminapark. Er waren een handjevol vrijwilligers, herkenbaar aan witte T-shirts met het paarse Volt-logo. Vrijwel allemaal jong, hoogopgeleid en wit. De interesse was minimaal: op het hoogtepunt waren er hooguit vijftien mensen, waaronder een aantal spijtoptanten van D66. Het gaf een aardig beeld van wat Volt zou worden: een partij voor pro-Europese geesten die zich inhoudelijk in de buurt van D66 begeven maar op die partij zijn afgeknapt.
Een vrijwilliger vertelde me dat Volt nog geen programma had, maar dat men druk aan het schrijven was. De grote lijn: meer Europese samenwerking, meer Europese solidariteit en een Verenigde Staten van Europa met echte Europese democratie. Aan die hoofdlijnen is in de tussentijd nauwelijks iets veranderd, maar het is wel duidelijker geworden hoe Volt dit denkt te realiseren: door overal in de EU verkozen te worden. In augustus 2018 klonk dit nog een beetje wereldvreemd, omdat de partij ‘het toch nooit zou redden’. Maar nu de entree van Volt in de Tweede Kamer een feit is, is het tijd deze club serieus te nemen.
De Europese website van Volt laat zien dat de partij inmiddels overal actief is, maar er zijn enorme verschillen. Volt haalde al gemeenteraadszetels in Duitsland, Bulgarije en Italië. In Frankrijk greep men er net naast. Er zijn ook landen waar Volt zich in de fase bevindt waar men in 2018 in Nederland was: er zijn daar slechts wat groepjes leden. Vooralsnog is Volt toch met name heel Duits, want bij de Oosterburen zijn verreweg de meeste Volt-politici verkozen , inclusief een Europarlementariër. Wat dat betreft kon de Europese partij wel wat Nederlandse Tweede Kamerleden gebruiken.
Volt in Brussel Hoe zinvol deze nieuwe partij is, moeten we natuurlijk afwachten, maar oninteressant is Volt in ieder geval niet. Aanvankelijk leek de partij dat wel. Bij de Europese verkiezingen van 2019 wilde de partij een Nederlandse zetel in het Europees Parlement halen. Dat mislukte, al haalde men wel een respectabele 100.000 stemmen. Het idee van een zetel in Brussel klonk logisch maar dat was het niet helemaal: een beweging die meer Europa wil en meer Europese democratie zou in Brussel oppervlakkig gezien het verschil kunnen maken, maar in de praktijk geldt eerder het omgekeerde.
Daarvoor moet je het Europees Parlement kennen. Een ruime meerderheid van de afgevaardigden is voor Europese integratie en voor meer Europese bevoegdheden. Of het nu gaat om de grote fracties als de christendemocraten en sociaaldemocraten, of de kleinere van groenen en liberalen: fundamentele kritiek op verdere federalisering van de EU hebben ze niet. Wat dat betreft is de missie van Volt in Brussel een doublure van iets wat al bestond. Meer of minder zetels voor Volt maken in Brussel op het oog weinig uit, want een roep om een machtigere EU is er sowieso wel.
Volt wil dat er Europese politieke partijen ontstaan zodat Europese politiek transparanter wordt. Volt mikte daartoe op een eigen fractie in het Europees Parlement. Voor sommigen een mooi ideaalbeeld, maar de praktijk is anders: hiervoor heb je 25 parlementsleden uit minimaal zeven landen nodig en daar komt Volt niet eens bij in de buurt. En dus zit de enige Volt-Europarlementariër nu gewoon bij de Groenen – met onder andere GroenLinks – en praat hij net als zijn collega’s mee over Europese detailwetgeving. Europese politiek veranderen is een lange, taaie weg. Volt lijkt er in Brussel nog niet echt aan toegekomen.
Volt in Den Haag Nu is Volt dus ook in de Tweede Kamer gekozen. Dat is op het eerste gezicht niet logisch: wat doet een partij in een nationaal parlement als die vindt dat Brussel de belangrijkste politieke arena moet zijn? Het antwoord is dat Brussel werkt op basis van regels die de lidstaten onderling hebben bepaald. Als je wilt dat het Europees Parlement meer te zeggen krijgt, moet dat door de nationale parlementen worden goedgekeurd. Dan heb je dus een Nederlandse fractie op het Binnenhof nodig. Maar hierbij geldt net als in Brussel zelf: dit is een lange, taaie weg waar Volt nog op heel veel tegenstand kan rekenen.
Wat is dan de waarde van zo’n partij? De afgelopen campagne hadden meerdere twitteraars het over de EU-olifant: het feit dat de EU een enorme invloed heeft op Nederland, de Nederlandse politiek en een veelvoud aan nationale thema’s, maar dat dit in de campagne nauwelijks wordt benoemd. Hier zou Volt het verschil kunnen maken door de rol van de EU ter sprake te brengen en mee te nemen. We denken meteen aan migratie, waarvan de suggestie nog steeds is dat het een nationaal thema betreft, terwijl het inmiddels vooral Europees is.
Nog zoiets: de Nederlandse regering zit bij onderhandelingen in Brussel aan tafel, maar het is in de regel niet transparant wat de Nederlandse inbreng daar is omdat de media en de Tweede Kamer er nauwelijks aandacht voor hebben. Ook achteraf wordt er vaak geen verantwoording over afgelegd. Zo wordt het wel heel makkelijk om te roepen dat de EU buiten ons om iets heeft besloten zonder enige inspraak. Als Volt meer transparantie weet af te dwingen, wordt iedereen daar beter van. Het zal voor eurofielen én eurosceptici duidelijker maken hoe Brussel te beïnvloeden is.
Of dat allemaal lukt? Bij nieuwe partijen blijft het afwachten, zeker als ze nog in opbouw zijn. Een mooie reden om de komende tijd regelmatig op deze plek over Volt te schrijven: hoe wil Volt op dit uiterst taaie dossier iets bereiken? Dat is een intrigerende vraag waar de partij nog maar nauwelijks op is bevraagd.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.