Een rouwvakantie

Pas na een paar dagen durfde ik de pen op te pakken. In Portugal bereikte mij het nieuws over de vliegramp. Het drong niet direct goed tot me door en daarover voelde ik me later schuldig. Ik was namelijk vakantie aan het vieren. En later, toen het wel goed tot me doordrong, voelde ik me opnieuw schuldig. Deze keer omdat deze ramp me meer raakte dan al die andere nare gebeurtenissen die dagelijks plaatsvinden op andere plaatsen van de wereld. Ook die dingen mogen niet gebeuren, maar het is ver weg en te veel om te bevatten, dus raak ik ze snel kwijt.

Misschien is dit niet zoals het moet en voel ik me daarom schuldig. Vooral als ik teksten lees van mensen die het belachelijk vinden dat we ons het leed van dichtbij erger aantrekken dan het leed van ver weg. Maar het is waarschijnlijk onderdeel van ons DNA. Wat je zelf overkomt – op misschien kind en partner na – ervaar je als erger dan wat een ander overkomt. Daarna volgen familie, vrienden of bekenden. Als je die hebt natuurlijk, want ook daarmee zijn we niet allemaal gezegend. En ergens daarna volgt de buitenste cirkel: je mede Nederlanders. Vanaf daar haken de meesten van ons af. Je kunt als mini-mens niet het leed van de hele wereld aan, dus het is een beschermingsmechanisme om het te beperken tot wat ‘bekend’ is.

Als je leest dat er 154 Nederlanders zijn omgekomen tijdens een vliegramp vind je dat als Nederlander heel erg. Ook als je, zoals ik, op vakantie bent. Te midden van zon, strand, wijn en blauwe lucht probeer je het nieuws van de vliegramp een plaats te geven en dat lukt natuurlijk niet. Zo gauw je weer internet hebt, duik je erin en kom je erachter dat het aantal omgekomen Nederlanders ineens gestegen is tot 173. Het zou niet mogen uitmaken, elk onnodig onschuldig leven dat sneuvelt is er één te veel. Altijd, overal. Maar je voelt dat het wel wat uitmaakt, dat het gevoel dat zeurt zwaarder wordt en de zon minder zonnig.

De volgende dag is het aantal inmiddels gegroeid naar 193 en kun je enkel nog zwijgen. Het waren niet je vrienden. Niet je familieleden of bekenden – maar online tref je steeds meer mensen die je wél kent en die iemand kende uit de groep nabestaanden. Het maakt je extra treurig. 

Je denkt er inmiddels al dagen over na. Alle stranden en natuurparken van de wereld halen de beelden niet meer uit je hoofd. Er zijn Nederlanders omgekomen. Daarom raakt het je extra en nee daar hoef je je niet schuldig over te voelen. Ook al voelt dat wel zo. En dus rouwen we als groep, mogen we als groep verdrietig zijn en het leed met elkaar delen, in de hoop dat het een heel klein beetje verzacht wat nooit gebeurd had mogen worden, wetende dat het dat niet zal doen. Omdat zelfs de ‘voorstelling’ ervan te heftig is. Ook als je omringd bent door bergen, zee en fruitbomen dient zich dan een stilte aan die het geluid van vogels en krekels overschreeuwt.

We zijn Nederlanders. En daarom rouwen we in Portugal net zo hard mee. We wensen de nabestaanden heel veel sterkte met het verdriet.