'Egyptische voetbalrel strategie Mubarak'

Na het voetbalgeweld in Port Said gisteravond, lopen de spanningen in Cairo hoog op. Clubs sluiten hun deuren, auto’s worden in brand gestoken en de bevolking gaat massaal de straat op. Volgens de Egyptenaren is de uit de hand gelopen voetbalwedstrijd veroorzaakt door het leger. ‘Zij hitsen het volk op.’

In café Spectra wordt eerst nog zachtjes om de videobeelden van de uit de hand gelopen voetbalwedstrijd tussen topclubs Al-Masri en Al-Ahly gegrinnikt. Zonder geluid ziet het er even grappig uit, al die mannetjes op het veld. ‘Typisch iets voor Egyptenaren,’ klinkt het uit alle hoeken van de zaak. Het gelach houdt echter op wanneer duidelijk wordt dat er meer dan 74 mensen omgekomen zijn en er meer dan 1000 gewonden geteld worden. Feestjes worden afgezegd, clubs sluiten uit respect hun deuren en de stemming slaat direct om. Egypte rouwt.

Het is niet het eerste voorval deze week. Eerder werden er drie banken overvallen en liepen de gemoederen op het Tahrirplein hoog op. En hoewel Egypte geen geschiedenis van heftig voetbalgeweld kent, zoals in Nederland, vonden er in de voorgaande jaren zeker wel wat relletjes plaats. Toch, een gebeurtenis zoals woensdagavond is eerder nog niet voorgekomen, daar zijn alle Egyptenaren het over eens. ‘Hier zit meer achter,’ roepen ze in koor. Direct na de gebeurtenissen worden er teksten en foto’s van met bloed besmeurde stadionstoelen op Facebook geplaatst. Onder de foto’s staan boze teksten, allemaal gericht aan het leger.

Volgens Egyptenaren ligt de schuld bij de oproerpolitie, die volgens de toeschouwers niets deed aan het geweld in het stadion. Op de televisie is ook te zien hoe de supporters het veld oprenden en de politie nog net niet bleef staan. ‘Weg met het leger,’ gilden de hooligans terwijl ze het veld opsprongen. Hierbij werden stenen, flessen en vuurwerk gegooid. Het geweld zette zich hierna voort buiten het stadion. De meeste overledenen werden vertrapt.

Natuurlijk houdt het geweld van de voetbalwedstrijd verband met de rivaliteit tussen de twee clubs. Maar het dieper liggende probleem ligt echter niet alleen bij het spelletje op het veld. Sinds het begin van de revolutie, waarin de meeste Egyptenaren nog positief waren, gaat het bergafwaarts. De veiligheid neemt af, mede door de inzet van het leger. Sinds het aftreden van president Mubarak staat het land onder leiding van het militaire apparaat. De veiligheid van sociale evenementen kreeg hierdoor minder prioriteit. De bevolking beschuldigt het leger van de toenemende onveiligheid en geweld. Hun wantrouwen in dit apparaat is alom aanwezig. Tragedies zoals deze hadden voorkomen kunnen worden.

Egyptenaren denken dat het leger het geweld expres bevordert om de bevolking eraan te herinneren dat het tijdens het eerdere regime (Mubarak) beter was. Complottheorieën zijn er in Egypte altijd. Hoewel de uit de hand gelopen voetbalwedstrijd geen direct gevolg van de revolutie is, wordt het zeker wel gezien als een indirect gevolg. De ontevredenheid groeit en de Egyptenaren zijn al maanden licht ontvlambaar. ‘Mubarak heeft net voor zijn aftreden gezegd dat het een chaos werd. Met andere woorden: als ik eruit lig, creëer ik wel chaos,’ zegt Hanane Ouna. ‘Het lijkt erop dat hij gelijk krijgt.’ Adam Moustafa is het hiermee eens. ‘Het leger wil bewijzen dat het land één grote rotzooi wordt zonder de president. Het zijn Mubarak’s poppen die nog steeds zijn strategie uitvoeren.’ Anderen denken zelfs dat het leger de rellen opzettelijk startte.

Egyptenaren zijn furieus. Voor hen is dit het startsein voor nieuwe protesten en een nog dieperliggende haat voor het leger. ‘Dit heeft weinig met voetbal te maken, het probleem ligt dieper. Er gebeuren veel rare dingen. Mensen zijn het zat,’ zegt Muhammad El-Ayat. Zijn afspraak om naar het toeristische gedeelte van Cairo te gaan, zegt hij direct af. ‘Auto’s worden in brand gestoken en mensen marcheren massaal richting Tahrir. Ik denk dat dit slechts het begin is.’ Zijn telefoon rinkelt non-stop. Om de paar minuten krijgt hij een sms’je over vermiste personen binnen. Zij werden tijdens de voetbalwedstrijd voor het laatst gezien.

Niet alleen de bevolking, maar ook de politiek twijfelt aan de inzet van het militaire apparaat. Een meerderheid van het net gekozen parlement geeft de schuld aan het leger en vraagt om versnelde presidentsverkiezingen. Of dat gaat gebeuren, weet nog niemand. Vooralsnog rouwt Egypte de komende drie dagen. In plaats van op een feestje, zijn zij de komende dagen op straat te vinden. Richting Tahrir, zoals gewoonlijk.