Eigenlijk heeft Rutte volkomen gelijk

Geen speld tussen te krijgen: Als we meer huizen en auto’s kopen, gaat de economie groeien. De enige economische wet die niet rammelt. Omdat het geen wet is want ‘meer’ en ‘groei’ zijn synoniem. Geen wet dus maar een feit.

Als je de economische vooruitzichten wilt weten, vraag niets aan een econoom, vraag het de man in de straat, in zijn hoedanigheid als consument. Iemand zonder benul van economie, iemand als Mark Rutte. Heeft de consument vertrouwen, dan geeft hij geld uit en komt er groei. Heeft hij geen vertrouwen, (en is hij dus realist) dan doet hij voorzichtig en stagneert de zaak. Mark Rutte heeft het begrepen, het volkshumeur levert betere voorspellingen dan het CPB. Voorwaarde voor groei in een vrije economie is een golf van irrationeel optimisme. Voor het laatste ben je bij Mark Rutte aan het juiste adres. Als alle consumenten Mark Rutte heetten, was er geen vuiltje meer aan de lucht.

Gebrek aan geld om uit te geven is het probleem niet, de besparingen rijzen de pan uit, en nog elke dag groeien de spaarrekeningen met tientallen miljoenen. Haal ze er vanaf, besteed ze, en je hebt opeens groei. Maar het geheim van serieuze economische groei is geld uitgeven dat je niet hebt. De methode Baron van Münchhausen: Jezelf aan je eigen haren uit het moeras trekken. Economisch altijd een probaat middel. Toen de economie nog goed leek te gaan leenden mensen die iets wilden kopen dat ze niet konden betalen, geld bij Dirk Scheringa. Terugbetalen was van later zorg. Dat is pas consumentenvertrouwen.

Bestonden DSB, Becam, Frisia en Postkrediet nog maar. Consumenten leenden geld om direct te besteden. De bedrijven floreerden, investeerden, namen mensen in dienst. Lonen stegen en werden meteen weer uitgegeven. En de consument leende lustig door want als consumenten eenmaal vertrouwen hebben, dan gaan ze door tot aan het gaatje. Auto’s en huizen kochten ze ervan.

Het vervelende van groei is dat het geen alternatief vormt voor crisis. Groei helpt ons uit de vorige crisis, maar veroorzaakt de volgende. Om groei te financieren worden nieuwe schulden gemaakt. Maar na groei komt altijd de volgende crisis. Juist op het moment dat massaal schulden worden gemaakt om maximaal mee te profiteren van de hoogconjunctuur. Zonder te beseffen dat die tijdelijk is. Consumentenbestedingen zijn dus een overschat medicijn voor economische stagnatie. Het medicijn is namelijk hetzelfde als de kwaal.

Auto’s en huizen kopen om uit de crisis te raken? Zelfs commerciële bedrijven huren hun bedrijfspanden, wat moet een burger met het financiële risico van een eigen huis? En dan die auto. Wie zou er graag zijn eigen individuele minitreintje over het spoorwegnet willen sturen? Nou dan! Auto’s die zonder bestuurder kunnen, zijn er al. Als dat straks normaal is geworden, zou de lol van een eigen auto er wel eens snel vanaf kunnen zijn. Dat zijn alvast twee oorzaken van economische crisis minder.

Volg Maurits Westerbeek ook op Twitter