En nu is het klaar!

Als het gaat over racisme en discriminatie in Nederland staan de partijen recht tegenover elkaar. Er wordt geschreeuwd, gescandeerd, gescholden, er is woede. En waar leidt dat toe? Nergens. Laat je niet meer verleiden tot schreeuwen en ga luisteren. De volgende stap die we zetten, is de stap over onze eigen grenzen heen. Laten we ons succesvolle poldermodel inzetten voor de toekomst van al onze kinderen.

Is er in Nederland een debat over racisme en discriminatie? Er zijn meningen, maar van een debat is geen sprake. Via sociale media, TV en krant wordt stelling genomen, maar luisteren: ho maar. Het is makkelijker te beschuldigen en dat zo snel mogelijk wereldkundig te maken dan na te denken over het effect van de gekozen woorden. De toon is woedend en verongelijkt. En er is een grote zwijgende meerderheid die verdrietig toekijkt hoe ons tolerante Nederland uiteenvalt. Hoewel, de afgelopen dagen lijkt het roer om te gaan. Het is tijd om kleur te bekennen. Zoals het nu gaat gaat het namelijk niet langer. 

Polderen Nederland is goed in polderen. Dat betekent dat je luistert naar de ander, dat je nieuwsgierig bent, dat je je niet teveel door emoties laat leiden, dat je geen anderen uitsluit, dat je inspireert en verhalen deelt, ontvangt in plaats van zendt en bovenal vertrouwen houdt en doorzet. In deze polderprincipes herken je de ingrediënten van een dialoog. Een dialoog waarin je een poging doet om elkaar te begrijpen. Elkaar de hand reikt. 

Racisme en discriminatie kent vele verschijningsvormen. Aantoonbaar racisme of discriminatie is  strafbaar. Dat hebben we al met elkaar afgesproken. Het uitzendbureau bijvoorbeeld dat gevolg geeft aan een opdracht waarin expliciet wordt aangegeven dat Marokkaanse sollicitanten niet voorgesteld hoeven worden, is strafbaar. Deze week zie je dat veel mensen gebruik maken van hun recht om aangifte te doen. Prima, dan is het aan de rechter te oordelen en onze rechtsstaat zijn werk te laten doen. 

Buitensluiten En andere minder zichtbare vorm is het institutioneel racisme. Als bijvoorbeeld de politie overgaat tot etnisch profileren in het oplossen van misdaden dan zorgt dat er voor dat nog meer dan nu allochtone jongens onterecht worden opgepakt. We zien een enorme werkloosheid en gebrek aan stageplaatsen onder allochtonen. We zien nog steeds dat kinderen met een niet Westerse achtergrond een lager schooladvies krijgen zelfs bij hoge CITO scores. 

Bij dit soort gevallen is in het algemeen geen sprake van opzettelijke discriminatie, maar gaat het om het buitensluiten van het onbekende. Het is niet strafbaar maar wel bijzonder pijnlijk. We weten allemaal hoe graag een kind op school erbij wil horen en hoe verdrietig het is als het al dan niet opzettelijk wordt buitengesloten. En hoe boos en verdrietig je als ouders bent als het jouw kind overkomt. Hoe boos ben je dan wanneer je kind geen stageplek krijgt, wanneer je steeds wordt afgewezen bij sollicitaties? Dat kan je niet afdoen als gezeur. Dat doet pijn. Het leidt er zelfs toe dat allochtone ouders ervoor kiezen hun kinderen Nederlandse namen te geven of bij gemengde stellen de achternaam van de autochtone partner te verkiezen. Wat je al niet doet om je kind te beschermen.

Afhankelijkheid De boosheid heeft bij veel mensen inmiddels plaatsgemaakt voor woede. De oorzaak daarvan zit in het bijkomende machteloze gevoel van afhankelijkheid. Je wilt een goede toekomst voor je kind maar je bent afhankelijk van wie de banen en stageplekken verdeelt, van wie de selectie maakt, van de machthebber. Die wanhopige woede zie je ook bij de werkloze autochtoon die vanwege z’n leeftijd steeds weer afwijzingsbrieven op z’n deurmat ziet. Je wilt dat er dingen veranderen maar je zit zelf niet aan de knoppen. Dan ben je machteloos. 

Het is tijd om verantwoordelijkheid te nemen. Laten we onze selectiecriteria eens kritisch tegen het licht houden en ons afvragen of we niet te vaak ons eigen spiegelbeeld zoeken onder de sollicitanten. Laten we open staan voor het onbekende. Dat geldt voor ons allemaal. Laten we onze kinderen stimuleren het beste uit zichzelf te halen, ze corrigeren als dat nodig is. Laten we grenzen stellen en tweede kansen geven. Laat we stageplekken en banen creëren. Laten we eens kiezen voor het onbekende en onszelf verrassen. Probeer het eens, doe mee! Je zult zien wat voor wereld er voor je open gaat. 

Het zou fantastisch zijn wanneer we massaal, samen met onze kinderen laten zien dat we een nieuwe start willen maken. Dat we ophouden met ruziemaken. Om het goede voorbeeld te geven voor alle kinderen van Nederland.

Amma schreef deze tekst samen met Gritta Nottelman naar aanleiding van de Internationale Dag tegen Racisme