Er moet een einde komen aan sluipende machtsoverdracht naar Brussel

De aanleiding van het Burgerforum EU dat deze week in de Tweede Kamer aan de orde was, heeft een langere voorgeschiedenis. Op 1 juni 2005 wees 61,5 procent van de Nederlandse kiezers de Europese Grondwet af. Maar het verstrekkende proces op weg naar de Verenigde Staten van Europa werd onverminderd doorgezet. De kloof tussen burger en politiek als het gaat om Brussel is inmiddels meer dan duidelijk. Maar dat spoort politici nauwelijks aan om naar de burgers te gaan luisteren. Integendeel!

Guy Verhofstadt, ooit wel de Europese Mozes genoemd, zei over de afgewezen Europese Grondwet: “We hebben een hond, maar niemand wil het nog een hond noemen. Dus snijden we de staart eraf, naaien het beest een paar andere oren aan en trekken zijn muil verder open. En als iemand zegt dat het beest nog blaft, zeggen we dat het niet waar is.”

Dat is kort samengevat hoe politici omgaan met de wens van de burger. De burger die een pas op de plaats wil in het proces van geforceerde Europese eenwording. Dat is deze week opnieuw gebleken uit een peiling waarin tweederde van de burgers aangeeft geen verdere overdracht van bevoegdheden te willen zonder referendum.

De Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Giuliano Amato, voorzitter van de Europese Conventie, zei dat de Europese leiders “wel de naam, maar niet de inhoud” van de Europese Grondwet moesten veranderen. Hij zag als “de positieve kant van het laten vallen van de term grondwet is dat niemand om een referendum erover kan vragen!”

Op de Europese top in juni 2007 bereikten de regeringsleiders een akkoord over een nieuw verdrag (“Hervormingsverdrag Europese Unie) dat voor 98% gelijk aan de ongewenste Europese Grondwet. Alles werd gedaan om referenda te voorkomen, terwijl politici wel degelijk een nieuw referendum hadden beloofd als er verdragswijzigingen zouden komen.

De Euro als het grootste monetaire experiment in de geschiedenis, wordt door politici eindeloos verdedigd, terwijl voor economen en burgers allang duidelijk is dat een gemeenschappelijke munt in de huidige situatie onhoudbaar is en bijstelling behoeft. Een gemeenschappelijke grondwet, een bankenunie, een politieke unie, het zijn voor burgers onderwerpen die eerder om een “tot hier en niet verder” vragen, dan dat ze zich lenen voor een politieke carte blanche voor verdere overdracht van bevoegdheden naar een ondemocratisch georganiseerd lichaam met een oncontroleerbare werkwijze en met verstrekkende gevolgen.

We kregen de grondwet die we niet wilden, we kregen een gemeenschappelijke munt waar we niet klaar voor waren en halverwege het drijfzand waarin ons dat gebracht heeft zijn er nog steeds grote aantallen politici die roepen “en nu vooruit”. De Europese trein moet hoe dan ook verder, ook als de bestemming onbekend is, en de conditie van het spoor, en obstakels op de rails alle aanleiding vormen tot een pas op de plaats.

Partijen doen er alles aan om te voorkomen dat kiezers zich wenden tot populistische partijen, anti-establishment partijen en Euro-critische partijen, door te veinzen dat zij ook moeite hebben met de gesignaleerde problemen in Brussel. Maar het algemeen belang van een gemeenschappelijk Europa zou groter zijn dan het tegemoetkomen aan de zorgen van Europese burgers.

Eenmalig begrip tonen in verkiezingstijd en vervolgens 5 jaar exact dat doen wat kiezers niet willen is een serieus gevaar voor onze democratische samenleving. Een partij als GroenLinks die 5 jaar geleden campagne voerde met ‘Zin in Europese gemeenschap’ en daarbij condooms uitdeelde als zou het Europese experiment te vergelijken zijn met een aflevering van Oh,oh Cherso. Die partij, die zo verschrikkelijk veel zin had in Europese gemeenschap, beklaagt zich inmiddels in de media dat ze zich bedrogen voelt omdat Brussel z’n klimaatdoelstellingen afzwakt terwijl de uitstoot alleen toeneemt.

De Britse wetenschapper Peter Mair noemt de desertie van de elites uit de democratische ruimte nog veel indrukwekkender dan de aftocht van de kiezers. Hij stelt dat lang voordat het ‘democratische vermoeidheidssyndroom’ onder de aandacht kwam, de Europese elites zich al terugtrokken in besloten fora van internationale handelsverdragen en elitaire instituties als de G8, de Wereldbank én de Europese Unie.

We staan op een kruispunt. De nu te maken keuzes zullen grote gevolgen hebben voor de burgers, voor onze soevereiniteit, voor onze werkgelegenheid, onze pensioenen, kortom voor de toekomst van ons land en komende generaties. Verstrekkende veranderingen als een bankenunie en een politieke unie kunnen wat ons betreft niet zonder verdragswijziging en een verdragswijziging kan niet zonder Brede Maatschappelijke Discussie en een referendum over zo’n verdragswijziging. Die stille revolutie die Brussel doorvoert, zal op een democratische manier moeten worden getoetst bij de burgers. Mijn partij zal er alles aan doen om burgers duidelijk te maken dat er beschaafde wegen zijn om onbeschaafde ontwikkelingen een halt toe te roepen. Een referendum is er één van. Volg Marianne Thieme ook op Twitter