Ergste vervuilers komen hier weg met de laagste energiebelasting

Het is duidelijk dat de gaskraan in Groningen verder dicht moet. Dus moet Nederland dringend op zoek naar alternatieve energiebronnen. Duurzame energie moet dat zijn, want Nederland loopt beschamend achter op andere Europese landen als het gaat om duurzame energie. Het kabinet heeft de sleutel daarvoor zelf in handen. Daarmee bedoelen we het volgende. De vervuiler betaalt: dat is de leidraad die onze overheid op veel terreinen toepast.

Het leeuwendeel van de stroom in Nederland wordt nog steeds met gas of kolen opgewekt. Hoe meer stroom je verbruikt, hoe meer CO2-uitstoot je veroorzaakt. Logisch dus dat zakelijke grote verbruikers meer energiebelasting betalen dan kleinere verbruikers, zou je zeggen. Zo moedig je niet alleen zuinig gebruik aan maar versnel je ook de ontwikkeling van duurzame energie. Je kunt grootverbruikers een aantrekkelijk belastingtarief in het vooruitzicht stellen als ze overstappen op ‘harde’ groene stroom via de bouw van bijvoorbeeld windmolens of zonnepanelen.

Maar als één van de weinige landen ter wereld zet Nederland juist een premie op overmatig en slordig stroomverbruik. Hoe meer kilowatturen een bedrijf er dagelijks doorheen pompt, hoe meer de overheid bodemtarieven voor de energiebelasting toepast. Nederland is zeker niet het enige land met een lager zakelijk energiebelastingtarief, maar wel het enige land met drie verschillende zakelijke tarieven waarbij de grootste verbruikers automatisch verreweg het minst betalen.

Hoe scheef is het dan? Heel scheef. Een Rotterdamse bakkerij die minder dan 50 duizend KWh per jaar verbruikt, betaalt ruim 90 keer meer energiebelasting per KWh dan de grote raffinaderij om de hoek, ongeacht hoe slordig die met zijn stroomverbruik omspringt, zo blijkt uit de vergelijking in een recent EU-rapport. In de VS en zelfs in China wordt in zulke gevallen in ieder geval nog op de rem getrapt door het tarief juist op te schroeven. Het betekent ook dat ontwikkeling van duurzame energie in Nederland kunstmatig wordt afgeremd. Grootverbruikers van stroom hebben immers geen enkele prikkel om de groene moeite te nemen.

Wil je duurzame energie in Nederland echt een enorme boost geven? Dan heb je helemaal geen subsidies, en andere douceurtjes waar klimaatsceptisch Nederland zo bang voor is, nodig. Het enige dat het vergt is een overheid die haar eigen adagium van ‘de vervuiler betaalt’ serieus neemt en ophoudt met grootverbruikers ten koste van anderen en het milieu in de watten te leggen.

Jan Terlouw schreef dit stuk samen met Pier Vellinga, hoogleraar klimaatverandering, en Roebyem Anders, medeoprichter van zonnepanelenleverancier SungevityNederland

Het verscheen eerder in NRC Handelsblad