EU nog niet klaar voor toetreding Turkije

Gisteren stond in de Volkskrant een opmerkelijk ingezonden stuk van de Kamerleden Voordewind en Segers van de Christenunie. Hun stellng is dat de kloof tussen Europa en Turkije breder is dan de Bosporus, en vanwege de grote culturele verschillen en de in Turkije bestaande misstanden, de besprekingen met Turkije om lid te worden van de Europese Unie stopgezet moeten worden. De Europese Unie is een waardengemeenschap, en de Turkse waarden zijn de onze niet. Althans, zo betogen de Kamerleden.

Het is zeker waar dat er grote tegenstellingen zijn tussen Turkijke en de meeste van de andere Europese landen. Maar het doel van de Unie is juist door economische samenwerking die verschillen te kunnen overbruggen en aan vrede en co-existentie te werken. Als het alleen was gegaan om de waarden was het nooit wat geworden tussen Duitsland en Frankrijk in de EGKS. Je had ze eens over elkaar moeten horen.

Behalve die culturele verschillen zie ik een ander, groter probleem; door grote omvang van het Turkse volk zullen ze een belangrijke stem krijgen in het Europees Parlement. Op hoeveel zetels ze precies zouden kunnen rekenen is zo makkelijk niet te zeggen (over de verdeling van het aantal zetels per land is het laatste woord nog niet gezegd), maar als je nagaat dat Turkijke zo’n 80 miljoen inwoners heeft en het totaal aantal vertegenwoordigden daarmee een kleine 600 miljoen wordt), kunnen ze beginnen met het opeisen van zo’n 100 zetels. Terwijl de andere landen er natuurlijk in relatieve invloed fors op achteruitgaan. De Unie zelf staat dan ook niet te springen voor toetreding van Turkije.

Toch is het goed om de discussie met Turkije over toetreden te blijven voeren. Er zijn immers ook goede redenen om wél te kijken naar meer economische samenwerking tussen Europa en Turkije, die eventueel kunnen uitmonden in een lidmaatschap van de Unie. Turkije heeft één van de snelstgroeiende economieën; het BBP groeide in 2012 met 4,2%. Met bijna 80 miljoen inwoners met steeds meer geld, lijkt het me een mooie economische partner. Een op Europa gericht Turkije kan ook bijdragen aan een veiliger Europa.

Een toetreding op korte termijn is niet aan de orde: de toetredingseisen zijn -terecht- streng en van het vaststellen van een toetredingsdatum voor Turkije is dan ook absoluut nog geen sprake. Turkije moet eerst voldoen aan de zogenaamde “Kopenhagencriteria”. Daarvoor moet eerst een groot aantal hervormingen worden doorgevoerd. Zowel in wet- en regelgeving, als in de praktijk. Verbeteringen op het gebied van de rechtstaat, democratie en mensenrechten (o.a. de positie van minderheden) zijn harde voorwaarden.  Een democratisch, veilig en stabiel en Europa-gericht Turkije kan een belangrijke meerwaarde voor de EU vormen. Met een uitbreiding kan Turkije helpen de economie, vrede en veiligheid binnen Europa te bevorderen. Maar ook de EU moet klaar zijn voor verdere uitbreiding en het toetredende land kunnen opnemen.

Dit stuk is over genomen van Baruchblogt.