Financiële compensatie voor vergaste nertsen is belonen van ongewenst gedrag

Na een decennia durende discussie trad op 15 januari 2013 de Wet verbod pelsdierhouderij in werking, ‘gezien de grote ethische en maatschappelijke weerstand tegen bontproductie’.

De fokkers kregen – onder bepaalde voorwaarden – tot 31 december 2023 de tijd om hun bedrijf af te bouwen. Op een schadevergoeding hoefden ze niet te rekenen, zo vonniste op 10 november 2015 het gerechtshof in Den Haag.

Bouwden de fokkers dus af? Neen, velen meenden nog even een paar jaar te kunnen scoren. Met de zegen van de boerenpartijen, CDA, ChristenUnie en SGP en de ondernemerspartij VVD. Dat scoren viel tegen. De weerstand bleef groeien – ook internationaal – en de pelsprijzen daalden.

Ruim de helft van de Nederlandse fokkerijen bevindt zich in Brabant, een kwart in Gemert-Bakel. De raad van deze gemeente, die ’s zomers een miljoen (1.000.000!) nertsen telt, en sinds enige tijd een besmettingshaard is, heeft op 26 mei een motie voor ruiming aangenomen.

Unaniem. Ook de lokale boerenpartijen hebben kennelijk het achterhoedegevecht opgegeven.

De gemeente lijdt toch al zo onder de intensieve veeteelt: ruim een miljoen kippen, 380 duizend varkens, 23 duizend koeien en bijna 4000 geiten. Grotendeels voor de export, net als de pelzen.

Inwoners in de buurt van veehouderijen hebben relatief meer kans op longklachten. Daarom bleek Oost-Brabant een brandhaard in de coronacrisis.

Landbouwminister Schouten moest van de gemeenteraad onmiddellijk de besmette nertsenbedrijven ruimen. Maar zij – landelijke boerenpartij CU – wilde eerst verdere onderzoeken afwachten, ook nadat Schouten zelf bekend maakte dat er intussen drie besmette bedrijven waren bijgekomen. Waaronder ook weer een in Gemert-Bakel.

Het Outbreak Management Team Zoönosen (OMT-Z) heeft deze week inderdaad geadviseerd om te ruimen. Hierop anticiperend had het CDA in de gemeenteraad van Gemert-Bakel alvast ‘financiële compensatie en nazorg’ geëist. Meeliftend met de boerenoorlog op het Malieveld, wilden de fokkers lang voor de coronacrisis was uitgebroken al geld zien, ondanks het Haagse vonnis van 2015.

De ministers Schouten en De Jonge hebben, zoals te verwachten viel, financiële compensatie toegezegd. Verder wordt onderzocht hoe ook de andere ondernemers kunnen worden gestimuleerd eerder te stoppen dan eind 2023.

Het kwaad wordt beloond, zou mijn grootmoeder zaliger – een boerin – hebben gezegd.

Want een fokker die elf jaar de tijd heeft om zijn bedrijf af te bouwen, maar dat weigert, tegen allerlei maatschappelijke en economische ontwikkelingen in, neemt welbewust een… hoe heet dat ook weer? Een ondernemersrisico! De gevolgen daarvan zijn uiteraard voor de ondernemer zelf. Wanneer u of ik verlies lijden door riskant speculeren of een ton zien verdwijnen bij Holland Casino, kloppen we immers ook niet aan bij de belastingbetaler?

Ik ben ook heel benieuwd naar het standpunt van Schouten en De Jonge over het recente onderzoek waaruit bleek dat zich in de bodem van Drentse natuurgebieden 31 verschillende bestrijdingsmiddelen, biociden en afbraakproducten bevinden, afkomstig uit de landbouw. Niet alleen aan de randen, maar ook ver naar binnen. Een jaar geleden werden al 57 verschillende soorten bestrijdingsmiddelen in groenten en in de bodem gevonden bij buren van Drentse lelietelers. Intussen lijkt er door de ministers niets ondernomen. Tien tot vijftien procent van de in ons land gebruikte pesticiden zijn overigens illegaal, maar ook tegenover dit strafbare feit blijkt de overheid laks en ongeïnteresseerd.