Gaan we het virus te lijf met een fetisj juist nu het gevaarlijker wordt?

De kans is groot dat de Tweede Kamer deze woensdag al een wetsvoorstel bereikt om de avondklok beter in het pakket maatregelen tegen het coronavirus te verankeren. Het moet en het zal strafbaar blijven als een burger zich zonder hond of vergunning tussen 21.00 en 04.30 uur op straat begeeft.

Deze ijver is zorgelijk. Tot nog toe hebben de gedingen rond de avondklok vooral de gedachte achtergelaten dat er op het effect van dit middel geen peil te trekken valt. Jaap van Dissel noch de advocaat van de staat konden berekeningen voorleggen waaruit blijkt dat het aantal besmettingen door die avondklok alléén substantieel terugloopt. Zij konden dat alleen over een pakket van maatregelen of over de combinatie van avondklok en beperking van het bezoek aan huishoudens. Essentieel zijn echter onweerlegbare gegevens over de werking van de avondklok alleen. De handhaving vreet immers energie en menskracht die wellicht beter voor andere maatregelen kan worden ingezet.

Als je vragen in die richting stelt – vooral aan politici en het virologengilde – dan volgt de bekende riedel over de grote dreiging van de Britse variant. Als de avondklok verdwijnt, is een derde golf onvermijdelijk. Nu slagen we er nog in het aantal besmettingen min of meer stabiel te houden maar straks bezwijken onze dijken als het afschaffen van de avondklok er een eerste bres in heeft geslagen. Veel meer dan een bezwering zijn zulke waarschuwingen niet.

Deze retoriek doet denken aan Churchills grootste blunder. Tijdens de Eerste Wereldoorlog dreef hij een grote invasie van het Ottomaanse Rijk door bij Gallipoli en de Dardanellen. Daar immers bevond zich de zachte onderbuik van Europa. Dat was een miscalculatie. De geallieerden leden een zware nederlaag en er vielen bij elkaar een half miljoen doden.

Het is zorgelijk dat de regering en zoveel politici hun ziel en zaligheid verbonden hebben aan een strategie die gebaseerd is op veronderstellingen en vermoedens.

De avondklok blijft een fetisj en een idée fixe, tenzij wetenschappers met afdoende bewijs komen dat ze daadwerkelijk een groot effect heeft op het aantal besmettingen en niet met vermoedens of schattingen.

Dat is des te noodzakelijker nu een nieuwe variant zich aandient die het hoofd lijkt te kunnen bieden aan antistoffen en vaccins. De eerste patiënt is al aangetroffen. We weten hoe snel het is gegaan sinds minister Bruins verleden jaar op de televisie dat noodlottige telefoontje kreeg: in Brabant was het eerste geval van corona aangetroffen. Lijkt trouwens een eeuw terug, maar dit terzijde.

Nu het virus misschien wel mede door onze lockdowns evolueert naar een nieuwe  ongrijpbare vorm is het essentieel dat we onze gezamenlijke energie inzetten voor tegenmaatregelen met bewezen effect. Zeker omdat ze allemaal zoveel economische nevenschade veroorzaken dat onze maatschappelijke slagkracht ernstiger wordt verzwakt naarmate de pandemie langer duurt. Ook dat is sterk in het voordeel van het virus.