De Globale Jihadistische Opstand zet door

Istanbul, Bagdad, Dhaka en nu Medina, een van de heilige steden van de islam. De globale opstand der jihadisten zet door. Het is niet alleen het Westen, maar in nog veel sterkere mate de islamitische wereld die hierdoor getroffen wordt. En er zijn geen aanwijzingen dat deze jihadistische opstand tegen de gevestigde wereldorde binnen afzienbare tijd op zal houden. Integendeel, de vraag is of we het ergste al gehad hebben.

Uit de gebeurtenissen van de afgelopen dagen kunnen we drie conclusies trekken: ten eerste dat IS op dit moment voornamelijk islamitische landen treft met hun aanslagen. Ten tweede dat, ondanks dat IS vooral moslims treft, we niet kunnen ontkennen dat IS een islamistische organisatie is. En ten derde dat de bovenstaande twee conclusies ertoe zouden moeten leiden dat onze reactie op IS er niet langer een van wij-zij, het Westen vs. de islam, moslims vs niet-moslims, maar van wij de rest van de wereld tegen de jihadisten, zou moeten zijn.

Extremistische stroming Niet-moslims zouden er goed aan doen te beseffen en te erkennen dat IS niet een probleem van ‘de islam’ is, maar een extremistische stroming binnen die islam die zowel moslims als niet-moslims treft. Dat laatste is ook iets wat meer door moslims erkend zou mogen worden. Na elke aanslag van IS waarbij overwegend moslims het slachtoffer zijn komen er weer reacties uit islamitische hoek dat IS niks met de islam te maken kán hebben, ‘want moslims doen zoiets niet’.

Los van het discriminatoire gehalte van zulke uitspraken (want niet-moslims zijn blijkbaar als enige wel in staat tot zulke gruwelijkheden) is het ook gewoon iets wat volledig onjuist is. Het gedachtegoed van jihadistische groepen als IS is diepgeworteld in de islam, gebaseerd op een hele reeks geleerden waarvan Ibn Hanbal, Ibn Taymiyyah en Ibn Wahhab de voornaamste zijn. Radicale groepen als IS zijn er al sinds de begintijd van de islam. De Kharijieten zijn hier het meest bekende voorbeeld van. En de opkomst van IS vertoont veel overeenkomsten met de opkomst van de Wahhabieten in de 18de eeuw op het Arabische schiereiland. Beide groepen werden overigens in hun tijd door moslims verslagen.

IS staat dus in een radicale traditie die onderdeel is van de islam, al is het nooit een traditie geweest die ook maar enigszins heeft geappelleerd aan een meerderheid van de moslims. En binnen deze radicale traditie is het volstrekt normaal om ook moslims die zich niet achter de radicale ideeën scharen als afvalligen te zien, en daarmee als vijanden. Zowel moslims als niet-moslims zijn daardoor vijanden van de jihadisten, en een legitiem doelwit van aanslagen.

Wij-zij-denken Het is daarom tijd om het wij-zij, het moslims vs. niet-moslims, het Westen vs. de islam denken te staken. Het is nu van belang dat moslims en niet-moslims de handen ineen slaan om dit monster dat in de huidige tijd opnieuw de kop heeft opgestoken te stoppen. Om een einde te maken aan de geweldsspiraal waarin zowel het Midden-Oosten als Europa worden meegezogen.

Alleen vanuit die gedachte kunnen we de handen ineenslaan en een gezamenlijk front vormen dat in staat zal zijn om er niet alleen voor te zorgen dat de pogingen van IS om wereldwijde verdeeldheid te zaaien niet zullen slagen, maar dat eveneens het definitieve einde van jihadistische groepen als IS in de moderne tijd in zal luiden.