Goed dat Van Rijn wil luisteren naar Chopra

Er is rumoer ontstaan over de prominente rol van de in Nederland omstreden Indiaas/Amerikaanse ‘alternatief genezer’ Deepak Chopra op een symposium over Alzheimer dat op 5 juni plaatsvindt in de Amsterdamse Beurs van Berlage. De staatssecretaris van VWS is zelfs opgeroepen zijn deelname te annuleren. De weerstand tegen Chopra is naar onze overtuiging niet gebaseerd op feiten. Hij verdient het om serieus beluisterd te worden, in plaats van te worden weggezet als ‘een charlatan die wartaal uitslaat’.

Door Bram Bakker en Martijn van Winkelhof

Chopra is om te beginnen geen ‘genezer’, maar een gedegen opgeleide arts (cardioloog) die reguliere medische kennis verbindt met complementaire technieken. Dit wordt ook wel ‘integratieve geneeskunde’ genoemd. In het laatste decennium is integratieve geneeskunde met name in de Verenigde Staten en Canada, maar ook in veel landen in Europa, uitgegroeid tot een serieus te nemen geneeskundige discipline. Dat is niet voor niets, deze combinatie van reguliere geneeskunde en bewezen complementaire behandeltechnieken biedt aantoonbare voordelen, in medische en economische termen. Gerenommeerde universiteiten in de VS bieden scholingsprogramma’s aan, die steeds populairder worden. We hebben het onder meer over Harvard en Yale.

Onbehandelbaar De reguliere geneeskunde heeft enorme verdiensten in het behandelen van acute ziektebeelden. De chirurgische kunde en farmacologische interventies staan daarin centraal. Bij integratieve geneeskunde zijn behandelingen beschikbaar voor meer chronische en complexere ziektebeelden, die niet zelden als ‘vage klachten’ of ‘onbehandelbaar’ worden getypeerd en waarbij de traditionele benadering vaak tekortschiet: chronische pijn, extreme vermoeidheid, prikkelbare darmsyndroom, allergieën, fybromyalgie et cetera. Chopra is een man met een medisch relevante boodschap, die vooral aan deze patiëntengroepen veel kan bieden.

Preventie, demedicalisering en eigen verantwoordelijkheid zijn belangrijke speerpunten van onze bewindslieden op VWS. In de visie van ‘Integrative Medicine’ is de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt voor zijn gezondheid en behandeling een essentieel bestanddeel. De patiënt wordt dan ook actief bij de behandeling betrokken, zowel in curatieve als in preventieve zin. Het louter passief slikken van een pil is geen optie. Ook Chopra legt de nadruk op het actief handhaven van de geestelijke en lichamelijke gezondheid om onze natuurlijke weerstand tegen ziekten optimaal te houden. Wat dat betreft heeft Chopra onze staatssecretaris wellicht iets te bieden en doet hij er verstandig aan om gewoon te komen.

Wisselwerking tussen lichaam en geest Binnen de integratieve geneeskunde ligt de nadruk niet op ziekte en bestrijding van symptomen met medicatie, maar op gezondheid, preventie, welbevinden, vitaliteit en zingeving. Binnen de integratieve geneeskunde wordt de wisselwerking tussen lichaam en geest erkend in het medische proces. Regulier gebruikte methoden worden daarbij geïntegreerd met ‘evidence based’ complementaire technieken, bijvoorbeeld runningtherapie, mindfulness, voedingsinterventies en interventies uit andere culturen, die vaak een eeuwenlange traditie hebben: yoga, meditatie, acupunctuur, ayurveda. Naar de aanpak van Alzheimer die Chopra voorstaat wordt onderzoek gedaan door de algemeen als deskundig erkende neurowetenschapper Rudolph Tanzi van de Harvard University.

Onderzoek heeft laten zien dat integratieve geneeskunde, toegepast onder supervisie van artsen die een reguliere opleiding hebben voltooid, kan bijdragen aan substantieel (meer dan 10 procent) lagere zorgkosten en minder ziektelast. Studies hierover zijn gepubliceerd in onder meer het gezaghebbende European Journal of Health Economics (2012) en het British Medical Journal (2014). De economische relevantie is evident en substantieel.

Pionier In de Verenigde Staten werken meer dan veertig medisch academische centra samen aan de verdere ontwikkeling van Integrative Medicine door middel van onderzoek en opleiding. En de Zwitserse regering heeft de integrale benadering zelfs geïntegreerd in het basispakket. Zwitserland is vanouds een pionier in de geneeskunde en Zwitsers staan niet toevallig ook bekend als een ‘money wise’ volk.

Zijn Ivy-league universiteiten, de Zwitserse regering en miljoenen patiënten op hun achterhoofd gevallen? Wij denken van niet. Wij vinden de bedenkingen bij het optreden van Chopra niet rationeel. Wij moedigen de minister en staatssecretaris van VWS aan om integratieve geneeskunde een kans te geven, om te beginnen door maar eens gewoon te gaan luisteren naar het verhaal van Chopra. Dit is namelijk in het belang van zowel onze volksgezondheid als de schatkist. Dat daarbij goed gekeken moet worden naar werkzaamheid en doelmatigheid van interventies is geen punt van discussie.