Groundhog Day, op herhaling

Groundhog Day is een feestdag die elk jaar op 2 februari groots wordt gevierd in Canada en de Verenigde Staten. Rond deze dag zou de bosmarmot (groundhog) wakker worden uit zijn winterslaap en zich voor het eerst weer buiten zijn hol laten zien. De feestdag kreeg in 1993 wereldwijd bekendheid door de gelijknamige film. Hierin besteedt een regionale tv-zender elk jaar een item aan het verschijnen van de bosmarmot. De presentator reist altijd met tegenzin af naar het plaatsje Punxsutawney om hiervan verslag te doen. Dit keer komt hij na een draaidag met zijn team vast te zitten in een sneeuwstorm. Wanneer hij ’s morgens wakker wordt, begint alles van een dag eerder zich te herhalen. Vanaf dat moment is voor de tv-host elke dag exact hetzelfde, verlopen de dagen identiek en is het elke dag opnieuw Groundhog Day voor hem.

Inmiddels is Groundhog Day, mede dankzij deze hilarische film, uitgegroeid tot een begrip en wordt deze benaming geregeld in een gematigd cynische context gebruikt waarin actuele zaken herhaald worden. Neem de talloze persconferenties die we inmiddels in verband met de ontstane pandemie achter de rug hebben. Veel mensen zullen zich nog herinneren dat premier Mark Rutte en voormalig minister van Medische Zorg en Sport, Bruno Bruins op 12 maart 2020 het land toespraken en de eerste restricties werden opgelegd. Zo bespraken ze onder andere dat evenementen alleen nog konden doorgaan voor maximaal honderd personen, er moest worden thuisgewerkt bij lichte griep- of verkoudheidsklachten en er werd geadviseerd om oudere en zieke mensen niet meer te bezoeken.

Mede door deze aangekondigde beperkingen, schemerde de ernst van de situatie langzaam door. Ons maatschappelijke bestaan ging plotseling in de spaarstand. Alertheid en solidariteit was geboden, afstand creëren een must. Als voetnoot werd aan het einde van deze eerste memorabele persconferentie opgemerkt dat de scholen gewoon open zouden kunnen blijven. Kinderen zouden immers het minst besmettelijk zijn en er zouden teveel ouders gedupeerd worden wanneer de kinderen thuis moesten blijven. Verbaasd en bezorgd hoorde ik het relaas aan. Ik was blijkbaar niet de enige. Vanuit alle hoeken van het land werden de zorgen gedeeld en uitgesproken. Uiteindelijk gingen de scholen enkele dagen later, na een ingepland spoedoverleg, alsnog dicht en werd volledig online onderwijs geïnitieerd. Niet voor de geplande drie weken, maar voor drie maanden.

Half december 2020 gingen we op herhaling. De tweede golf zorgde voor veel besmettingen en de scholen gingen wederom voor lange tijd dicht en volledig over op het verzorgen van onlinelessen. Tijdens deze turbulente periodes werden tevens de beperkingen, ten behoeve van het verslaan van het virus, vaak aangepast of verscherpt. Het vaccin zou uiteindelijk voor de oplossing moeten gaan zorgen. Maar het virus lijkt in veel gevallen de strijd tegen de vaccins te winnen en inmiddels zijn we, wederom, terug bij af.

De experts zeggen ook nu weer dat de scholen veilig open kunnen blijven, mits de maatregelen in acht worden genomen (…) en het huidige demissionaire kabinet ziet ook nu weer geen noodzaak om mensen die werken in een cruciaal beroep als het onderwijs eerder hun boosterbescherming te bieden, om zodoende veel uitval te voorkomen. Het wachten is op nóg meer zieken en een gevreesde derde onlineperiode.

In de film Groundhog Day is niet duidelijk hoe de hoofdpersoon uiteindelijk terecht is gekomen in de herhaling van de ‘bosmarmotdag’. Evenmin is duidelijk hoe lang deze bewuste dag zich blijft herhalen in de film. Het script vertoont zijdelings dus veel overeenkomsten met ons leven van tegenwoordig. Ruim een jaar en acht maanden na de eerste persconferentie staan in elk geval enkele zaken vast: er heerst veel onrust en ongenoegen, er is veel onduidelijkheid en we weten ook niet hoe lang deze onzekerheid nog zal gaan duren. Hopelijk zal deze tijd zich nooit meer herhalen.