Handen af van onze foto’s!

Veel ophef op internet: Zweden heeft gisteren een wet aangenomen die per 1 juli verbiedt om mensen te fotograferen of te filmen zonder hun expliciete toestemming. Amateur-fotografen riskeren met deze nieuwe wetgeving dat ze voor het minste of geringste kunnen worden aangeklaagd.

Volgens de autoriteiten wordt er een uitzondering gemaakt voor persfotografen, maar Zweedse media vinden de wet hier niet duidelijk genoeg over. Kortom: een juridisch gedrocht dreigt, nog afgezien van ondergraving van de persvrijheid en een heksenjacht op twitterende toeristen. Zijn ze gek geworden in Göteborg?

Het nieuws uit Zweden riep op zichzelf al vragen op omdat er uiteenlopende definities werden gehanteerd van wat voortaan strafbaar is: openbare fotografie, heimelijke fotografie, foto’s in de privésfeer, fotograferen zonder toestemming… Wat was het nou precies? Feit is dat het nu al verboden is om foto’s of video-opnamen te maken op Zweedse basisscholen. De gedachte daarachter is dat ouders daarmee niet alleen hun eigen kind vastleggen, maar ook dat van iemand anders. Door deze strenge regel mogen ouders onder meer geen opnames maken van het schooltoneel of op sportdagen.

De nieuwe wet gaat natuurlijk een stuk verder. De politiek beoogt ermee om op te treden tegen opnames die mensen kunnen schaden, zoals verstopte camera’s in doucheruimtes of fotograferen en filmen op het strand. Ook kunnen met name kinderen veel psychische last ondervinden van vervelende filmpjes die door klasgenoten op YouTube worden geplaatst. Het gekke is dat dit soort situaties al lang juridisch kunnen worden aangevochten. De nieuwe wet laat zich dan ook karakteriseren als schieten met een kanon op een mug.

Criminalisering van fotografie


Door de opkomst van social media worden er elke seconde van de dag foto’s gedeeld, vaak gemaakt in publieke ruimtes. Dat levert op zichzelf al veel juridisch getouwtrek op. Door deze Zweedse wet wordt dit fotograferen nu expliciet gecriminaliseerd. Iemand die toevallig onscherp in beeld staat van een foto waarop iemand anders het onderwerp is, kan daar al juridische stappen op ondernemen. Persoonlijk vrees ik dat deze privacywet ertoe gaat leiden dat er bureautjes zullen ontstaan die er hun dagtaak van gaan maken om massaal te procederen tegen (amateur)fotografen. Een beetje zoals de copyrightjagers van Cozzmoss en Auxen.

Hopelijk schept deze ridicule Zweedse wet geen precedent voor Nederland en andere Europese landen. De wet biedt al genoeg aanknopingspunten om je portretrecht te bewaken. Tegelijk maak ik me zorgen. Onder leiding van de VVD-bewindslieden Opstelten en Teeven worden we al steeds sneller strafbaar gesteld als we demonstreren, downloaden of gebruik maken van ons recht op vrijheid van meningsuiting. Deze fotowet zou een nieuwe inperking zijn van onze burgerrechten. Handen af van onze foto’s!

CC foto: mmatins , link foto