Happy in Iran: zodra de zweep erover gaat, gaan wij verder

We deelden met veel plezier de filmpjes van Iraanse jongeren in Happy. Maar nu de jongeren veroordeeld zijn tot een gevangenisstraf en zweepslagen houden we onze mond. We zijn te bang om kleur te bekennen en dat maakt ons laf. We zijn niet meer betrokken door sociale media, want we zijn gewend om in een oogwenk iets te liken, delen of weg te klikken. Alleen als het ons happy maakt geven we het aandacht.

Afgelopen zomer was de wereld in de ban van het aanstekelijke nummer Happy van Pharrell Williams, en het spontane gevolg was dat jongeren van over de hele wereld een eigen versie publiceerden. De westerse wereld was in extase: we waren één! ‘Zie je wel, we lijken meer op elkaar dan we dachten!’

Een zweepslag deed ons uit die droom ontwaken nu Iran bekend heeft gemaakt de jongeren uit de videoclip te hebben veroordeeld tot een voorwaardelijke straf van 6 maanden cel en 91 zweepslagen. De karavaan der blijheid is vertrokken en de hits op YouTube stagneren.

De jongeren wiens filmpje we zo graag deelden via onze sociale media staan er alleen voor. Mogelijk zullen zij hun moedige daad om gewoon even ‘happy’ te zijn moeten bekopen met flinke verminkingen en misschien nog wel erger.

Wat resteert is de bedrukkende stilte, en de constatering de eigen hypocriete houding niet te hebben omgezet in actie. Want wat doen wij? We sturen geen brieven naar de ambassade van Iran, we starten geen online petitie… Het Westen startte de videohype met Happy en zij antwoordden ons. Misschien is het tijd dat wij een videohype neerzetten waarin we ‘Sadness’ tonen. Maar nee, we gaan weer verder met de waan van de dag en lachen ons suf om video’s van dansende beren, een zwerver die een tot in detail geregisseerde cheque krijgt van een ‘onbekende’, en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Hebben we deze jongeren te vroeg opgegeven? Nee, tenzij premier Rutte, leider van het land der rechtvaardigheid, of Obama, leider van het meest gehate en invloedrijke land ooit, besluit om een dagje naar Teheran af te reizen en het ter discussie te stellen en zo voor wereldwijde aandacht zorgt. Want het recht om te zijn wie je bent gaat toch boven alles? Maar dat zal waarschijnlijk niet gebeuren omdat politici alweer met hun aandacht bij een nieuw ANP-bericht, zijn, of bij een nieuwe quote van Wilders. Waar onder het genot van vele liters koffie, weer een one-liner op bedacht moet worden om tussen neus en lippen door te laten vallen aan de ‘bevriende’ Haagse pers. Er wordt nog even in Dudok nagepraat over de beraadslagingen en ze gaan naar huis, waar ze zich ’s avonds nog afvragen of ze IOS 8.0 wel of niet op hun iPhone moeten installeren.

Het ergste is niet de constatering dat de lokale autoriteiten in Iran de straf uitdelen als middel om mensen in het gareel te houden. Het ergste is dat er mensen zijn die dat ook daadwerkelijk accepteren en meedeinen op de algemeen heersende opvatting dat ‘protesteren toch geen zin heeft’.

We zijn bang geworden te zeggen wat we denken. Maar angst is de slechtste raadgever. Juist door kleur te bekennen komen we verder in de maatschappij, juist door ons uit te spreken kunnen we elkaar wakker schudden en wakker houden.

Gemak dient de mens dus kiezen we soms voor de makkelijkste weg. Toch heeft de mens moeten strijden om het genot van gemak te kunnen ervaren. En de zes Iraanse jongeren zullen misschien nooit voelen hoe dat is.

De vrijheid bevechten van de ander, ongeacht waar hij of zij woont of wat zijn of haar religie is, betekent ook dat je daarmee probeert je eigen ketens verre van je af te te werpen.

Nelson Mandela zei ooit: “Ik neem het hen niet kwalijk die in onvrijheid leefden, maar wel zij die de vrijheid hadden om zich uit te spreken en het nalieten.”

Want eerlijk: iedereen verdient het om happy te zijn. Wie je ook bent, en wat je ook gelooft.