Hebben we hier naast de teststraten een 'Operatie Wasstraat' nodig?

Terwijl de premier op een persconferentie stond uit te leggen dat hij de aangewezen persoon is om Nederland nog eens vier jaar te leiden, plofte bij de Kamerleden een interessant rapport op de mat. Afzender: minister Tamara van Ark. Titel “ Verwevenheid Zorg en Criminaliteit. Eindrapport-december 2020 ”.

Geen zorgen. U hoeft niet online een afspraak te maken met zo’n optiek-keten van de irritante tv-reclames. U las het goed.

De uitgever van een en ander is het IKZ, het Informatie Knooppunt Zorgfraude. Het motto daarvan is “Zorg met zorg beschermd”. De makers zijn afkomstig van het RIEC-ON. Het RIEC-ON is het Regionaal Informatie en Expertise Centrum Oost-Nederland. Deze gelukkige natie kent een aantal van die RIEC’s en zij werken nauw samen met het LIEC, het Landelijk Informatie en Expertise Centrum. Op hun gezamenlijke website staart een uil ons doordringend aan. Ook hier lezen wij een motto: “Een georganiseerde overheid tegen georganiseerde criminaliteit”. Zo zo. Nou nou. Terwijl die uil waakt, kunnen wij rustig slapen.

Of toch niet?

Het rapport stelt vast dat er in Twente een groeiende verwevenheid bestaat tussen drugscriminelen en zorgaanbieders. Zelfs motorbendes zijn hierbij betrokken. Uit onderzoek kwamen zó negentien voorbeelden naar voren. Niet dat die RIEC-ON-mensen detective-werk deden. Ze bestudeerden ambtelijke stukken en stuurden een enquête rond. Ook hielden zij verdiepende interviews met medewerkers van instanties die zich bezig houden met fraudebestrijding zoals de Belastingdienst(!) de gemeente Enschede, de eigen club en het regionale zorgkantoor van Menzis. Daaruit bleek dat de criminelen vooral brood zagen in zorgorganisaties met beschermd wonen. Dan kun je bij wijze van arbeidstherapie de cliënten wietplanten laten toppen of drugs aan huis laten bezorgen. Ze worden zelfs ingezet bij met crimineel geld gefinancierde bouwprojecten. Zo’n woonopvang is natuurlijk ook een prima plek voor de wiettuin op zolder. Andere mogelijkheden: witwassen, met de vork declareren bij de gemeente, wapenhandel.

Alles bij elkaar waren in Twente 22 zorgorganisaties – vaak van kleine omvang overigens – bij dit soort verwevenheid betrokken. Nu zegt U natuurlijk: hoe kan dat nou? De zorg klaagt er toch over dat ze aan alle kanten wordt gecontroleerd. Dat klopt maar die controle is administratief. Je moet eindeloos gedetailleerde gegevens verstrekken volgens het zo misbruikte adagium ‘meten is weten’. Er komt zelden iemand van de gemeente op bezoek. Controlerende ambtenaren zijn niet van achter hun computer weg te branden. Behalve als het erom gaat het aantal bezoekers bij bijstandsmoeders in kaart te brengen of zo.

Als het in Twente gebeurt, zo waarschuwt het rapport, dan zal dat in de rest van Nederland ook wel het geval zijn.

Een korte alinea uit het rapport is het waard hier in extenso te worden geciteerd.

Men kan dus in Nederland zonder overdreven angst voor straf de zorg ondermijnen want de prioriteit bij de politie is niet hoog genoeg. Bedenk hierbij dat in ons land elk jaar voor miljarden aan drugs worden ingevoerd, verwerkt, gefabriceerd, verhandeld en doorgevoerd zonder dat de politie een deuk in een pakje boter slaat. Zo’n vondst als de 4000 kilo coke in Rotterdam is vaak het gevolg van een tip door een concurrerende drugslijn. Ongeveer tegelijkertijd werd immers duidelijk dat Securitas, het particuliere bedrijf dat een hoofdrol speelt bij de beveiliging van de Rotterdamse haven tot in het management zo krom is als een hoepel,

Het zijn toestanden die je in Latijns Amerika zou verwachten maar niet hier. Althans vroeger. Nu is Latijns Amerika het werelddeel waar zulke misstanden juist aan het daglicht worden gebracht.

Brazilië was de laatste jaren in de ban van de lava-jato , de wasstraat. Een groep gedreven officieren van justitie legde consequent criminele verwevenheid bloot tussen de politiek, het bedrijfsleven en de misdaadorganisaties van het land. Het begon inderdaad met onregelmatigheden rond een wasstraat. Dat is de oorsprong van de naam maar die bleek uitermate goed te passen bij de onderzoeken die daarna volgden. Zij bestreken steeds grotere delen van de overheid.

Wellicht hebben wij in Nederland naast de teststraten ook zo’n Operatie Wasstraat nodig. De Griekse held Herakles leidde volgens het verhaal een rivier door de smerige stal van koning Augias. Alleen zo kon de stront worden weggespoeld. Een wasstraat geleid, door hoogste competente, onafhankelijke officieren van justitie die onrecht, machtsmisbruik en corruptie voor de rechter brengen. Ik ben bang dat  deze verwevenheid van onder- en bovenwereld tot de zorg aan toe en de meedogenloze racistische vervolging, zo kenmerkend voor het toeslagenschandaal, twee kanten zullen blijken van dezelfde medaille.

Het zal er in Nederland, dat mondiale hoofdkwartier van doekjes voor het bloeden, wel niet van komen.

Naschrift : Zo’n operatie Wasstraat brengt wel een risico met zich mee: dat de officieren volkshelden worden en beginnen te denken dat zij redders van het vaderland zijn. Dan gaan de onderzoeken allicht een partijpolitiek gemotiveerde kant op. Er zijn aanwijzingen dat dit in Brazilië op den duur ook gebeurde.