Heimwee naar de tijd van de strafregels

Waren de jaren vijftig van de vorige eeuw maar terug. Die verzuchting draait als een soort verborgen computerprogramma op de achtergrond mee aan veel stamtafels en tegenwoordig ook in de politiek. Geert Wilders ontleent een deel van zijn succes aan deze nostalgie.

Ondertussen zijn er misschien tóch wel dingen die we kunnen leren uit de tijd dat de babyboomers nog broekenmannetjes waren. De reportage die Uitgesproken EO  uitzond over moslimkinderen die een begrafenis verstoorden, bracht bij mij levendige herinneringen terug aan mijn tijd op de Sint Jozefschool.

Leerlingen van de Bilalschool  hadden gejuicht en geklapt bij het passeren van een begrafenisstoet nadat zij zich ervan hadden vergewist dat geen moslim naar het kerkhof werd gebracht. In beeld kwam de bovenmeester die zich geschokt toonde en in gesprek wilde gaan met de ouders. Vanwege de vele bedreigingen stond er een gesprek met de wijkagent op het programma en er zou wel aangifte worden gedaan.

De bovenmeester had zoals dat heet een meditterraan uiterlijk, maar volgens De Volkskrant heet hij Teade Walma. Hij is een volbloed Fries en gezien zijn leeftijd op de Pedagogische Academie volgegoten met allerlei moderne sijsjeslijmerij. Daarom wilde hij ook zo in gesprek gaan in plaats van op te treden. 

Volgens dat artikel in de Volkskrant zaten de leerlingen in groep 7.

Ik heb een tip voor meester Walma en de wijkagent. Of eigenlijk, graag zou ik ze willen voorhouden wat ze vijftig jaar geleden op de Jozefschool hadden gedaan.

Onze hoofdbroeder had zeker geprobeerd om de zaken binnenskamers te houden. Eerst was hij er met stevige verhoortechnieken achter gekomen wie de boosdoeners waren. Daarna was hij niet met de ouders ingesprek gegaan, maar hij had ze in werktijd op school ontboden en ze daar vreselijk de mantel uitgeveegd. Vervolgens had hij over zijn hart gestreken en verklaard dat hun kinderen niet van school zouden worden gezet omdat God liefde was. Zij moesten natuurlijk wel vijf zaterdagmiddagen nablijven. Affaire afgehandeld.

Of het hem in die jaren vijftig zomaar gelukt was om de boel zelf af te handelen, is de vraag. Het verstoren van een rouwstoet gaat ver. De volgende variant behoorde in mijn tijd ook tot de mogelijkheden. De wijkagent ging alle klassen af en hield daar een strafrede, waarvan het hoofdthema was: “Je kunt proberen wat je wilt, maar je loopt tegen de lamp. Je lóópt tegen de lamp”. En de schuldigen? Die zouden het weten. Zij moesten zich een aantal middagen op het politiebureau melden om daar duizend strafregels te schrijven. Uiteraard verscheen de wijkagent ook bij de ouders van die kinderen aan de deur op een zodanig tijdstip en een zodanige wijze dat de hele straat het zag.  

Zo deden ze dat in de jaren vijftig. Het kan weer. Het is niet zo moeilijk. Het is vrij zinloos om je te verdiepen in de culturele en de religieuze achtergrond van de daders of om er een of andere wereldsamenzwering bij te halen. Dit soort ontsporingen los je op met actie en het stellen van grenzen. Als je mij niet gelooft: in het oudemanhuis zitten genoeg emeritus bovenmeesters die hun hedendaagse collega’s graag nog eens uit willen leggen hoe je dat doet.