Het beperkte gelijk van opperrabbijn Jacobs

Opperrabbijn Binyomin Jacobs heeft zich zondagavond op NPO2 zeer waarderend uitgelaten over de verklaring waarin de PKN schuld erkent voor het gedrag van protestants Nederland tijdens de bezetting: de kerken deden veel te weinig om de wegvoering en uitroeiing van het Nederlandse jodendom tegen te gaan.

Deze verklaring eindigt aldus: “We nemen ons zelf voor alles te doen wat mogelijk is om de joods-christelijke relaties verder uit te laten groeien tot een diepe vriendschap van twee gelijkwaardige partners, onder andere verbonden in de strijd tegen het hedendaagse antisemitisme”. Opperrabbijn Jacobs stelde zeer nadrukkelijk dat dit in ieder geval ook strijd inhoudt tegen het antizionisme. Met andere woorden: wie vraagtekens zet bij het bestaansrecht van de staat Israël, is een hedendaags antisemiet.

Jacobs woorden genieten in eigen kring en ver daarbuiten groot gezag ook al vallen Amsterdam, Rotterdam en Den Haag buiten zijn opperrabinaat. Heeft hij gelijk? Twee volkeren menen recht te hebben op wat wij voor het gemak maar aanduiden met de misleidende benaming Het Heilige Land: de Israëli’s en de Palestijnen. Ze gebruiken daarvoor allebei argumenten van godsdienstige en mythologische aard. Een ernstige complicatie voor een oplossing van dit conflict is het gegeven dat Jeruzalem voor joden en moslims een heilige stad is. Ooit stond er de tempel van Jahweh. Bovendien is Mohammed er ten hemel opgestegen. Beide volkeren eisen voor zichzelf de grond der vaderen op en wel álle grond der vaderen. Ook willen zij Jeruzalem – of in het Arabisch Al-Quds – maken tot de exclusieve hoofdstad van hun staat. Het is alles of niets. Het is buigen of barsten.

Een oplossing die aan de gerechtvaardigde nationale verlangens van Israeli’s en Palestijnen recht doet is alleen maar mogelijk als beide partijen bereid zijn hun religieuze en mythologische obsessies terzijde te leggen. Het Heilige Land zal verdeeld moeten worden en in veel gevallen zullen zowel Israëli’s als Palestijnen grond der vaderen moeten opgeven in ruil voor een zeer ruime financiële compensatie. Als de Israëli’s en de Palestijnen al het geld dat de afgelopen zeventig jaar aan oorlog is vergooid, hadden gestoken in economische ontwikkeling, dan hoefde het nu voor geen Golfstaat onder te doen. Het moet tenslotte mogelijk zijn  voor Jeruzalem een of andere vorm van gedeelde soevereiniteit te verzinnen. Buitenstaanders die de situatie in het Heilige Land ter harte gaat, kunnen zich er beter voor waken mee te gaan met religieuze argumenten of de geschiedvervalsing op grote schaal waarin zowel Israëli’s als Palestijnen excelleren.

In déze context stelt opperrabbijn Jacobs antizionisme gelijk met antisemitisme. Hij heeft alleen maar gelijk als het gaat om activisten die vinden dat de staat Israël van de aardbodem moet verdwijnen en dat aan de Palestijnen het exclusieve recht op het Heilige Land toekomt. Hedendaagse antisemieten zijn daarnaast degenen die Nederlandse joden aanspreken op het beleid van de Israëlische regering, ook als zij zich daar zelf niet over uitgelaten hebben. Kort gezegd: wie joden zonder meer medeverantwoordelijk stelt voor het beleid van Israël mag je met gerust hart een antisemiet noemen ook als de betrokkenen zelf (nog) in de ontkenningsfase verkeren. Het gaat tenslotte ook niet aan alle moslims ter verantwoording te roepen zodra terroristen met het Allahu Akhbar op de lippen onschuldige mensen afslachten.

Wie een tweestatenoplossing voorstaat, mag op grond daarvan nooit een antisemiet worden genoemd. Datzelfde geldt voor iedereen die zich fel uitspreekt tegen mensenrechtenschendingen  door Israëlische instanties.

Opperrabbijn Jacobs heeft een bepérkt gelijk.

Bekijk hier de reacties van Eddo Verdoner, voorzitter Centraal Joods Overleg en opperrabbijn Jacobs.