Het rechtse taboe op effectief geschiedenisonderwijs

Men heeft aan de rechterflank sinds zondagavond een nieuwe bête noire. Zij heet Vivianne Goedhart en zij geeft advies aan geschiedenisleraren met wat tegenwoordig een diverse klas heet. De toorn is losgemaakt omdat zij op Nieuwsuur uitlegde hoe ze te werk ging.

In een diverse klas zitten leerlingen van verschillende etnische komaf. De ervaring leert dat de traditionele geschiedenisles voor zo’n klas niet altijd even duidelijk overkomt omdat de kinderen van huis uit zeer verschillende verhalen meekrijgen. Ze hebben niet zoals vroeger allemaal opa’s die waren ondergedoken of in de arbeidsinzet verschrikkelijke dingen meemaakten. De ene oma vertelt om zo te zeggen over de Hongerwinter en de andere over hoe ze samen met haar vader, moeder, broertjes en zusjes een schraal akkertje bewerkten in Turkije of het Rif-gebergte. Uiteenlopende referentiekaders heet dat. Het is heel zinnig dit soort herinneringen bij je lessen te betrekken om daarmee de geschiedenis van dit land, van Nederland dus, duidelijker uit te leggen.

Dat gaat heel goed, zo bleek uit een item dat aan het interview met Goedhart vooraf ging. De kijkers naar Nieuwsuur zagen hoe drie Rotterdamse schoolklassen, waaronder een van een islamitisch college, het concentratiekamp Vught bezochten. Alle leerlingen waren diep onder de indruk. Ze zeiden in verschillende bewoordingen wat ze ervan hadden geleerd: dat dit de uiterste consequentie van discriminatie kón zijn. Als ik daar docent was geweest, had ik er iets aan vastgeknoopt over de geschiedenis van Nederland en het waarom van artikel 1 in de Grondwet, die discriminatie op welke grond dan ook verbiedt.

Vivianne Goedhart heeft ook methodes om leugenachtige complottheorieën te lijf te gaan. En om op didactisch verantwoorde manier om te gaan met opmerkingen als ¨En de Palestijnen dan?¨ als de massamoord op de joden door Europeanen aan de orde wordt gesteld. Zij onderstreepte overigens dat antisemitische uitlatingen in Nederland strafbaar zijn. Een docent dient daar volgens haar adequaat tegen op te treden.

Tegelijkertijd moet je dat antisemitisme niet alleen verbieden maar ook op inhoudelijke gronden ontkrachten. Boos worden, bestraffen, het zwijgen op leggen, daarmee bereik je alleen maar dat het steviger verankerd raakt in de kop van de betrokkenen. Die denken: zie je wel. De waarheid mág niet gezegd worden. Dat kun je dus beter anders aanpakken. Bijvoorbeeld met het gedachtenexperiment: stel je voor dat jou en je familie aangepakt werden zoals de joden in 1940-1945.

Op Twitter is hierover ophef opstaan. Als je rekening houdt met de etnische en culturele achtergrond van de kinderen in de klas, ben je blijkbaar een wegkijker en een capitulant. Dan geef je de Nederlandse cultuur en geschiedenis met de vuilnisman mee. Grote foei!

Het omgekeerde is natuurlijk het geval. Vivianne Goedhart en de talloze bekwame geschiedenisdocenten in ons land slagen er in een belangrijk gedeelte van de Nederlandse cultuur op al hun leerlingen over te dragen omdat ze juist wél rekening houden met hun uiteenlopende referentiekaders. De wegkijkers en de capitulanten zijn degenen die nu weer jammerklachten aanheffen over islamisering en aanverwante onderwerpen.

De kinderen uit de reportage van Nieuwsuur werden in Vught geconfronteerd met gebeurtenissen uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Zelf zijn zij allemaal in de eenentwintigste eeuw geboren. Dat alleen al bezorgt ze een heel andere kijk op de geschiedenis dan hun ouders en hun grootouders, die de familieverhalen over de Tweede Wereldoorlog nog uit de eerste hand kennen.

Een docent die deze werkelijkheid ontkent, deugt niet voor zijn vak.