In het begin was er niemand

Waar komen we vandaan? Wie waren de eerste mensen? Hoe komt het dat er mannen en vrouwen zijn? Verhalen over het begin ontstaan uit wezenlijke vragen en in alle culturen heeft het hoe en waarom van het begin van de mensheid een rijke bron van fascinerende verhalen opgeleverd die vrijwel niemand hier in Nederland kent. Er is niet alleen veel aandacht voor de vraag waar we vandaan komen – uit de hemel, uit de aarde of uit een ei, bijvoorbeeld. Of waarvan de goden ons gemaakt hebben, van hun eigen zweet of zaad, van goud of van hout, of van theebladeren enz. In die verhalen is ook opvallend veel aandacht voor sekseverschillen. Geen wonder! De aarde is leeg en er moet nageslacht komen. Maar hoe kom je als mens aan seksgereedschap en aan een wederhelft? Klemmende vragen – toen en nu.

Een van de meest basale benodigdheden voor het voortbestaan is potentie. Veel mythen over het begin weerspiegelen dezelfde nieuwsgierigheid naar seks als de hedendaagse erectieindustrie. En tegelijkertijd onthullen ze dezelfde angst voor impotentie. Kijk maar naar de treurige boodschappen die onze spambox geduldig opvangt:

Upsize your manhood.

Er is niets nieuws onder de zon. Sinds mensenheugenis hebben mannen planten of wortels verslonden of andere viagra’s avant la lettre. Neem de volgende aanbeveling: ‘Raak opgewonden, raak opgewonden, krijg een erectie als een wilde stier… Die oude Mesopotamische aansporing zou niet misstaan tussen hedendaagse spam. Hij staat op een in Irak gevonden kleitablet van zo’n 3000 jaar geleden, en diende als formule om hekserijaanvallen op mannelijke tere delen ongedaan te maken.

Overal in de wereld ervaren mensen dezelfde emoties, van geluk tot verdriet en zorgelijk getob, en die herkenbare emoties vinden we terug in hun verhalen over het begin, waarin ontstellend veel angst rondzingt, angst voor mysterieuze vrouwelijke holten waaraan kwetsbare mannelijkheid moet worden uitgeleverd. Seks is riskant voor de man, luidt de vaak herhaalde waarschuwing, terwijl voor het perspectief van de eerste vrouw en haar angsten helemaal geen aandacht bestaat. 

Deze boodschappen uit onbekende culturen komen ons vreemd genoeg bekend voor, ze resoneren in de hedendaagse samenleving. Culturen delen meer met elkaar dan het polariserende debat wil weten. Als mannen en vrouwen meer oog hebben voor elkaars angsten en onzekerheden en minder gefixeerd zijn op seksuele prestatiedrang, gaan heel wat partners langer en gelukkiger met elkaar leven.