Is Balkenende geschikt als eerste president van Europa?

Of de Nederlandse premier een goede kandidaat is voor de topbaan in Europa, hangt sterk af van het profiel van die functie: zoeken we een sterk leider of een neutrale voorzitter? En waarom zijn er eigenlijk geen vrouwelijke kandidaten?

In binnen- en buitenland rollen journalisten over elkaar heen om een antwoord te krijgen op de vraag of Jan Peter Balkenende geschikt is om de eerste ‘president’ van Europa te worden. Hoe kun je hierop antwoord geven als we geen idee hebben wat de functie Voorzitter van de Raad inhoudt? Wat de taakomschrijving is en welk profiel de kandidaat moet hebben? Allemaal vragen waar niemand het antwoord op heeft.

Hoe je het ook wendt of keert, de voorzitter van de Europese Raad is een belangrijke functie. D66 vindt dat de keuze van politieke leiders, ook in Europa, bij de burgers zelf moet liggen. De Europese evenknie van Obama moet worden gekozen, na een openbare campagne, waarin hij/zij de burgers van Europa voor zich moet winnen met zijn/haar ideeën. Het is niet meer van deze tijd dat de nieuwe leider wordt ‘gekozen’ in rokerige achterkamertjes, zonder officiële kandidaten.

Er zijn twee opvattingen over de nieuwe functie: 1.) een President van Europa, met een sterk politiek profiel, die de spreekwoordelijke hand van Obama kan schudden en 2.) een technisch voorzitter, politiek neutraal, boven de partijen staand, vergelijkbaar met de Tweede Kamervoorzitter. Of een kandidaat zoals premier Balkenende geschikt is, hangt dus volstrekt af van de functieomschrijving. Ik ben geen voorstander van de eerste invulling van de post. Als er al een Europees President moet komen, moet hij/zij rechtstreeks of indirect worden gekozen door de burgers van Europa. De tijd is rijp voor een sterk, meer politiek Europa, met aansprekende politieke leiders met een gezicht dat de mensen herkennen. Maar dat kan alleen als de kandidaten zich bekend maken, campagne voeren en vervolgens worden gekozen na verkiezingen.

Wat mij betreft is Balkenende niet geschikt voor de eerste optie. Hij is in mijn ogen geen inspirerende leider. D66 wil voor Europa krachtige politieke leiders, die Europa kunnen leiden in deze uitdagende tijden. Wij willen voor Europa politieke leiders die een visie hebben, en besluiten durven nemen. In het tweede scenario, in een Kamervoorzitter-achtige rol, kan Balkenende het overigens prima doen.

Al met al is de verkiezing van de Paus democratischer. Overeenkomst met de Rooms-katholieke kerk is dan weer wel dat vrouwen geen kans maken. Op de shortlist van de bookies heb ik eigenlijk geen vrouwennaam zien staan. Waarom zouden we niet een vrouw als eerste voorzitter van de Raad kiezen? Er zijn 500 miljoen Europese burgers. Daar zit echt wel minstens een geschikte vrouw tussen.