'It's the men, stupid'

Vrouwenondrukking en vrouwenhaat zijn inherent aan de islam, stelt schrijver Hafid Bouazza in ‘De critici van Eltahawy zijn blind voor die vrouwenhel’ (NRC 5/5/2012). Op het gevaar af door Bouazza te worden uitgemaakt voor een rozebrillendragende islamapologeet, wil ik hierop reageren.

Zijn betoog is een steunbetuiging aan journaliste Mona Eltahawy. Zij publiceerde onlangs in dezelfde krant het vlijmscherpe ‘Why do they hate us?’ ‘They’ zijn in dit geval moslim mannen en ‘us’: vrouwen. Haar artikel is een aanklacht tegen de nietsontziende haat waaraan vrouwen in de Arabische wereld bloot staan. Bouazza schrijft dat hij Eltahawy’s artikel met al zijn harten kan aanbevelen. Hierbij sluit ik me volledig aan. Sterker nog, ik wens de Arabische landen nog vele moedige en kritische vrouwen toe zoals Mona Eltahawy.

Maar Bouazza schiet door wanneer hij alle schuld voor vrouwenhaat bij de islam neerlegt. Daarnaast is er bovendien sprake van tunnelvisie. Net alosof de islam de enige godsdienst is waarin vrouwen worden achtergesteld. Lees er de Bijbel maar eens op na of andere heilige boeken van de grote wereldgodsdiensten. Als de leer van het christendom letterlijk wordt nageleefd, is het met de rechten van vrouwen allerbelabberst gesteld. Hetzelfde geldt voor Hindoeïsme of Jodendom.

Ik daag Bouazza uit om mij één godsdienst te noemen waarin vrouwen gelijk worden gesteld aan mannen.

Dit brengt mij bij mijn centrale stelling. Vrouwenhaat is niet inherent aan de islam of welke godsdienst dan ook. Het is inherent aan mannen. Godsdienst is slechts een middel om hieraan gestalte te geven. Het zijn mannen die religieuze teksten interpreteren. Het zijn mannen die bepaalde religieuze waarden benadrukken, uitvergroten of negeren. Dit al naar gelang deze passen binnen de betreffende samenleving en met name de vigerende machtsverhoudingen. Het is kortzichtig en te eenvoudig om de islam verantwoordelijk te stellen voor onderdrukking van vrouwen. Dit zou immers betekenen dat dit zonder islam niet bestaat. Was het maar zo…

Haat tegen vrouwen is een mondiaal fenomeen. Verkrachtingen, moorden en ander anti-vrouwelijk geweld komen in alle landen voor. Daarom stel ik hier dezelfde vraag als Eltahawy: ‘Why do they hate us?’ En met ‘they’ bedoel ik álle mannen. Niet alleen de Arabische, maar de hele wereld heeft moedige vrouwen nodig als Mona Eltahawy.

Volg Claudia Biegel ook op Twitter