Kinderen als speelbal

Nu de EMA het Pfizer-vaccin goedgekeurd heeft voor kleinere kinderen van 5 tot 11 jaar oud speelt Nederland wederom het buitenbeentje. Er zijn nog niet eens concrete plannen om kinderen in de hoogste risicogroepen te prikken, laat staan de hele leeftijdsgroep. Dit is een groot contrast met zowat alle andere Europese landen, waar zonder serieuze discussie de komende weken begonnen zal worden met prikken. Nederland staat weer eens alleen.

De reden dat er weinig twijfel is in de wereld over de waarde van vaccineren is dat Covid risicovol is voor kinderen. Ze worden veel minder acuut ziek dan oudere groepen, maar komen te vaak in het ziekenhuis terecht (tot nu toe bijna 2.000 in Nederland). Het is momenteel de gevaarlijkste infectieziekte voor kinderen. Ook op lange termijn lijden kinderen bijna evenveel als volwassenen aan Long Covid, de klachten en aandoeningen die volgen op infectie en maanden of langer aanhouden. Vaccinatie helpt kinderen ook te beschermen tegen trauma, door bijvoorbeeld hun ouders ernstig ziek te maken of nog jaren in jojo-lockdowns te moeten leven. Dit is ook waarom ondergetekende zijn kinderen (en zichzelf) in november liet vaccineren in Wenen, waar dat toen al mogelijk was.

Deze toch uitstekende argumenten waren hier tot voor kort nauwelijks waarneembaar tussen de geluiden die in onze media te horen waren. Net als eerder als het over kinderen en Covid gaat, zijn het OMT-lid en NVK-voorzitter Károly Illy en UMCU-researcher Patricia Bruijning, pupil van OMT-coryfee Marc Bonten en NVK-Covid-commissielid, die het debat domineren. Het is bijzonder dat artsen die zo aan het ministerie van volksgezondheid en de NVK verbonden zijn uitgenodigd worden als onafhankelijke experts. Maar niet zo bijzonder als de argumenten die ze gebruiken.

Zowel Illy als Bruijning verschijnen al sinds begin 2020 in de media met beweringen die het daglicht maar moeilijk verdragen. Van “groepsimmuniteit is de enige keuze” tot “ kinderen besmetten niet ” via “kinderen worden niet ziek” naar “voor kinderen zijn gesloten scholen een ramp” was het allemaal ongeloofwaardig toen het gezegd werd. Het werd ook gauw neergeschoten door mensen die er verstand van hebben. Het effect van de vertelde onzin was slechts dat scholen openbleven zonder de beschermingsmaatregelen die andere landen kennen, en dus ook eerder en langer dicht moesten. En kinderen raakten massaal besmet, wat een kinderarts normaal gesproken niet fijn zou moeten vinden.

Maar ook over vaccinatie overtuigt de argumentatie niet. Dat kinderen niet of nauwelijks last hebben van Covid is niet waar. Maar ook dat het niet netjes is om kinderen te prikken tegen Covid omdat ze “wilsonbekwaam” zijn; dat geldt namelijk voor alle kinder-inentingen. Het meest cynisch is het argument dat het niet netjes is om kinderen te prikken omdat volwassenen zich nu te weinig laten prikken. Nederland heeft juist een hoge vaccinatiegraad en koos vanaf de zomer met het OMT om de boosterprik achterwege te laten.

Het OMT en kabinet kozen er ook voor om kinderen verplicht te laten verblijven op vrijwel onbeschermde scholen. Die keuze werd gemaakt voor politieke doeleinden, waarbij de lezer zelf mag kiezen of dat is om ouders aan het werk te houden, omdat beschermingsmaatregelen als mond-neusmaskers een verschrikking zouden zijn, of voor “goedkope” groepsimmuniteit. Als besmetten voor politieke doeleinden OK is, dan is het veel veiligere vaccineren dat zeker ook. Let ook op dat we kinderen (bijna) allemaal tegen bijvoorbeeld rode hond vaccineren om anderen te beschermen; daar hoor je niemand over klagen.

De argumenten die tegen kindervaccinatie in stelling worden gebracht, zijn oneigenlijk en cynisch. En het vaccin is op een afrondingsfout na voor kleintjes volkomen veilig. Waarom besteden Illy en Bruijning dan zoveel van hun dure tijd om het toch tegen te houden, op een vakgebied waar ze niet voor geleerd hebben? Ze stellen zich met hun rare argumentaties bloot aan aantasting van hun reputatie. Illy’s NVK heeft zelfs actief tegengeluiden tegengewerkt. Het geluid van het “concurrerende” NVJ (fans van vaccineren van kinderen) was tot voor kort niet te horen in de media.

Nog erger is dat dat argumenten van Illy en Bruijning het Rijksvaccinatieprogramma ondermijnen. Want dat is wat je doet als je zegt dat kinderen wilsonbekwaam zijn qua vaccinatie en prikken in belang van anderen niet moreel is. De algemene vaccinatie van onze kinderen is de basis van de volksgezondheid. En in een tijd van sociale media ook heel breekbaar, want ouders die denken dat een vaccin gevaarlijk of onverstandig is trekken hun kinderen al gauw terug. Deze “talking heads” spelen met volatiel vuur.

Maar waarom dan? Feit is dat beiden sterke banden hebben met het OMT en het ministerie, die ervoor kozen om de besmetting van de minst kwetsbare Nederlanders toe staan. Bruijning beweerde recent dat de meeste kinderen in Nederland dit jaar besmet zullen zijn geraakt, wat waar is. Dan heeft vaccinatie minder zin, maar het schaadt ook niet en kost bijna niets. Alles bij elkaar wijst op een rol als onderdeel van gecoördineerde aanpak. Maar ook voor de NVK, OMT en/of het ministerie is niet helder wat het voordeel van niet prikken zou zijn.

De gedachten dwalen dan naar eerder gehoorde geluiden over de waarde van natuurlijke infectie. Misschien wordt prikken als zodanige malligheid gezien dat een gevaarlijke campagne ertegen klinkt als een goed idee. Anderen spreken over de waarde van lopende onderzoeken over Covid en kinderen, die verstoord zouden worden door vaccinatie. Het klinkt allemaal onvoldoende voor de rare opstelling van de beide artsen en de demissionaire minister. Maar wat het ook is: we moeten kinderen serieus gaan nemen en zo snel mogelijk het vaccin vrijgeven. Zeker nu de Omicron-variant, die kinderen relatief veel vaker zwaar treft dan eerdere varianten, gauw dominant zal zijn in ons land. Onze kinderen hebben recht op gezondheid en rust in hun gezin en maatschappij, en op het gevrijwaard blijven van een rol als pionnen in een wazig spel.