'Kliktivisme' is digitale zelfbevrediging

Er bestaan onderwerpen waardoor je je opeens bewust wordt van een generatiekloof. Voor velen is de pensioenleeftijd een geliefd onderwerp om de spanningen tussen generaties eens goed aan te zetten. In mijn geval is het vooral het internet dat het hem doet. Eens in de zoveel tijd kom ik weer een hysterische veertigplusser tegen die verkondigt dat ‘mijn’ generatie dankzij internet en sociale media de wereld drastisch gaat verbeteren. Misschien ligt het aan mij, maar ik word alleen cynisch van dat naïeve enthousiasme. Het komt nogal pathetisch over. Alsof de oude garde zich realiseert met welke teringbende ze de volgende generatie hebben achtergelaten en ze nu een hopeloos optimisme nodig hebben om de teleurstelling over hun eigen falen de kop in te drukken. Net als ouders die hun kinderen ter compensatie alle kansen opdringen die ze zelf nooit hebben benut.

Ik vind het maar vreemd, dat haast religieuze geloof in de kracht van de internetgeneratie. ‘Activisme’ op internet is meestal niets anders dan narcistische zelfverheerlijking, maar dan publiekelijk. Op Facebook geven we ons profiel een glanzend vernis van zogenaamde betrokkenheid. “Kijk mij eens”, zeggen we “naast Grolsch en Trijntje Oosterhuis vind ik ook ijsberen leuk”. Nou, daar zullen ze op de Noordpool blij mee zijn.

Net zo stompzinnig is de moderne variant van de moraliserende kettingbrief, die zich met angstaanjagende regelmaat via goedgelovige sufferds voortplant. “Neem dit bericht over als steun voor de kankerpatiënten.” En zo kunnen we ons na één muisklik laven aan het weldadige gevoel dat we ‘iets goeds’ gedaan hebben. Het is de ultieme verachting van het goede doel. Niet wij staan in dienst van de goede zaak, maar de goede zaak dient ons imago. Of geloven we werkelijk dat er ook maar één kankerpatiënt gebaat is bij ons online pronken met onze ‘liefdadigheid’.

“Internetactivisten” zijn de overtreffende trap van salonsocialisten. We willen de goede zaak best steunen, maar het mag niet meer moeite kosten dan in twee seconden een petitie ondertekenen. “Ook tienduizend studenten zijn er virtueel bij”, schreeuwt men over het Malieveld tijdens een demonstratie. Prima, met die instelling kunnen we de volgende keer allemaal thuisblijven. Sturen we alleen presentator met beeldscherm naar Den Haag. Massaal worden we lid van een groep tegen martelingen in Syrië. Alsof Assad daardoor ook maar één burger minder afslacht. Zelfs Medvedev, toch de bedrijfspoedel van Putin, bereikt meer.

Internet kan een prachtig middel zijn voor positieve verandering. Net zoals de boekdrukkunst en telecommunicatie dat zijn geweest. Maar dan moet het net als deze uitvindingen wel in dienst staat van concrete actie. Leg de website van de Syrische overheid lam, of gebruik je bandbreedte om Iraanse dissidenten anoniem op internet te laten. Plaats een oproep voor donaties aan het Kankerfonds. Informeer desnoods je online omgeving over het onrecht in de wereld. Maar val mij niet meer lastig met de vraag om een teddybeer in mijn Avatar te zetten om te laten zien dat ik ‘tegen kindermishandeling’ ben. Van morele zelfbevrediging is de wereld nog nooit beter geworden.