Komische klassenstrijd met feministische twist

De populaire serie Downton Abbey lijkt ieder seizoen reactionairder te worden: een verlangen naar een maatschappij die nooit heeft bestaan van trouwe bediendes en edelmoedige meesters. Gelukkig is er als tegenwicht ook een film als het Braziliaanse Que Horas Ela Volta? (Hoe laat is ze terug?), die een meer gebalanceerd beeld geeft van meester-knechtverhoudingen met humor, compassie en ook een duidelijk statement.

Al vele jaren is Val de huishoudster van een familie met oud geld in São Paolo: ze is schoonmaakster, kokkin, hondenuitlaat en surrogaatmoeder voor de puberzoon, maar haar eigen dochter Jessica heeft ze in haar geboortedorp moeten achterlaten en in geen tien jaar meer gezien. Op zich lijken bediende en werkgevers een humane verhouding te hebben, maar als Jessica in de grote stad komt om te studeren, zet ze tijdens een logeerpartij alles op zijn kop door ongeschreven regels te negeren.

Niet dat Jessica een rebel is. Ze is gewoon een kind van een nieuwe generatie vrouwen, een product van het Brazilië van Lula Da Silva en Dilma Rousseff. De vanzelfsprekendheid waarmee ze het ijs van de zoon des huizes eet, in het zwembad ravot en zich inschrijft bij een prestigieuze universiteit, roept kritiek op bij haar moeder, ongemak bij de vrouw des huizes en iets heel anders bij mannen. Zo wordt op luchtige wijze getoond hoe de oude klassenmaatschappij leidt tot (zelfverkozen) horigheid en verstoorde familieverhoudingen.   

Omdat in Que Horas Ela Volta? Portugees wordt gesproken, zal hij alleen maar te zien zijn in een handvol arthouse bioscopen. Dat is jammer, want dit is een film die toegankelijk is voor een breed publiek: niet cryptisch of intellectueel, maar grappig, aandoenlijk, inzichtelijk en op het eind heel ontroerend zonder het hart op de tong te dragen. De film is gedraaid met een heldere, elegante cameravoering. Het acteerwerk over de gehele linie is subliem naturel.

Schrijver-regisseuse Anna Muyllaert benadert alle personages met dezelfde kritiek en compassie, maar heeft ook het lef om duidelijk partij te kiezen voor de emanciperende arbeidersklasse en de onafhankelijke vrouwen van Brazilië en scherpe kritiek te uiten op afwezige vaders. Qua Horas Ela Volta? is een fijne film, die een breed publiek verdient. Maak dus die extra rit naar de bioscoop om hem te zien!

Bart Juttmann, bekend van de webserie Ideale Liefde, bespreekt op Joop wekelijks een film. Volg Bart ook op Twitter