Koningin gaat mee in polarisatie

Wie zich niet wil laten paaien door leugens en bedrog, bewapent zich met cynisme. Het wekt de suggestie dat je de wereld door hebt, dat je weet hoe de vork werkelijk in de steel zit. Ik wil niet cynisch zijn. Cynisme is tegenwoordig synoniem aan gemakzucht. Het is erg makkelijk om te roepen dat die lui in Den Haag of in Brussel allemaal zakkenvullers zijn, of dat de islam een totalitaire ideologie is die gedijt op het verspillen van bloed. Het is gemakkelijk, maar niet per definitie onwaar. Rotte appels zijn er altijd en als je ze niet tijdig aanpakt, dan zit je met de gebakken peren. Toch zitten we anno 2012 in de rare toestand waarin ene ervan overtuigd is dat er alleen maar rotte appels bestaan, de andere volhardt erin dat er alleen maar gezonde appels zijn.

Het is moeilijk om cynisch te zijn tegenover Beatrix, Hare Majesteit de Koningin. Met haar doorleefde grootmoedersblik en haar zorgvuldig opgebouwde reputatie van eigenzinnige doch verstandige vrouw, zijn we bijna altijd wel geneigd om haar te vertrouwen, en te vergeten dat ze intussen een strijd voert. Een strijd om de monarchie zo veilig mogelijk over te dragen aan haar eerstgeborene, prins Willem-Alexander, die niet zo geliefd is onder de Nederlanders als zij. Al maakt prinses Máxima veel goed, rustig achterover leunen is er niet bij. Er moet zo nu en dan ‘gescoord’ worden om de populariteit van de monarchie te vergroten, in de hoop dat de toekomstige vorst daarvan de vruchten kan plukken.

Ideaal moment: het staatsbezoek aan Abu Dhabi en Oman. Koningin Beatrix zou in beide staten een moskee bezoeken, en dan zou ze de Nederlandse moslims een groot hart onder de riem steken. Tegelijkertijd zou ze voor eens en al duidelijk maken hoe ze over de PVV denkt. De koningin tooit zich aldus in een lange, vormloze zwarte djellaba en op het hoofd een hoed (zoals we die vaker zien bij haar) en daaroverheen een soort van sjaal die voor hoofddoek moet doorgaan. Of ben ik te cynisch?

De PVV hapt gretig, voorspelbaar ook, stelt de vraag of het staatshoofd zich wel realiseert dat ze zo de onderdrukking van de vrouw legitimeert. De vraag is gerechtvaardigd en conform de standpunten van de PVV, ongeacht of de partij werkelijk zo begaan is met het lot van de vrouw in de islamitische wereld. Premier Rutte, die politiek verantwoordelijk is voor de koningin, antwoordt kort en formeel: met die klederdracht wil de vorstin alleen maar haar respect betuigen voor de gebruiken van het gastland.

Nog dezelfde dag geeft Sander van de Pavert met zijn Lucky TV een controversiële maar treffende commentaar op dit Koninklijke respect voor de gebruiken van het gastland. We zien hoe Beatrix, Willem-Alexander en Máxima zo goed als naakt een staatsbezoek brengen aan Papoea Nieuw-Guinea. Daar is het gebruikelijk om er zo bij te lopen, dus is het logisch dat de leden van ons Koninklijk Huis het ook zo doen. Doe je het niet, dan beledig je de gebruiken van het gastland. Lucky TV persifleert hiermee niet de traditionele gebruiken van Papoea Nieuw-Guinea, noch wordt de koningin belachelijk gemaakt. Wat geparodieerd wordt is de Nederlandse polarisatie in alles wat maar met islam te maken heeft.

Het is vandaag de dag verrekte moeilijk om genuanceerd te zijn als het om de multiculturele samenleving, integratie en/of islam gaat. Omdat linkse partijen lang, volgens sommigen te lang, een multicultureel ideaal hebben gepredikt zonder de problemen daarvan voldoende te erkennen, reageerde rechts met de even waarachtige als leugenachtige stelling dat de multiculturele samenleving mislukt is. Met als gevolg dat links en rechts de hakken alleen maar dieper in de grond lijken te steken, zonder ook maar een duimbreed aan elkaar te willen toegeven. Dan zouden ze weleens aan mekaar moeten erkennen dat ze eigenlijk nauwelijks van elkaar verschillen, stel je voor! Slachtoffer is de nuance.

Stellen dat de werkelijkheid óf zo óf zus is, is politiek functioneel. Politiek draait om het maken van keuzes, en hoe helderder je de keuze formuleert hoe herkenbaarder je als politieke partij bent voor de kiezer. De PVV vindt dat koningin Beatrix met het dragen van een hoofddoek de onderdrukking van de vrouw in de hoofddoekdragende wereld legitimeert. Koningin Beatrix vindt dat ‘onzin’ en zegt erbij dat in Oman de vrouw helemaal niet wordt onderdrukt. Prinses Máxima voegt er nog aan toe dat in de Emiraten en Oman eerder de jongens zich zorgen moeten maken, omdat tweederde van de studenten vrouw is en 70% van de ondernemers ook. Maatschappelijk gezien is het evenwel onzinnig, omdat werkelijkheden elkaar zelden uitsluiten.

Tegen de PVV kunnen we zeggen dat een hoofddoek niet zondermeer een uiting van vrouwonderdrukking is, en tegen de koningin dat er wel degelijk vrouwonderdrukking is in de islamitische wereld, ja ook in Abu Dhabi en Oman. Het is niet of/of, maar en/en.

Voor alle duidelijkheid, ik heb geen enkel bezwaar tegen de hoofddoek. Als onze vorstin bij een staatsbezoek de gebruiken van het gastland wil eerbiedigen door een hoofddoek te dragen, chapeau! Wat ik jammer vind, is dat zij meegaat in het gepolariseerde debat. Ik wil graag geloven dat ze de islam en de hoofddoekdragende moslimvrouw een warm hart toedraagt, maar doordat ze haar pijlen zo specifiek lijkt te richten op een politieke partij die juist onder moslims weinig geliefd is, laadt ze de verdenking op zich zieltjes te willen winnen voor de monarchie. Zo laat ze zien dat ze net zo gewiekst is als, zo niet gewiekster dan PVV-leider Geert Wilders.

De samenleving wordt er als geheel geen steek wijzer van. Het enige inzicht dat ik persoonlijk rijker ben geworden, is waarom een dolende partij als het CDA kansen ziet in het zogenaamde ‘radicale midden’.